Iankim keŋ kʋ'ʋlʋmin la

Convention People's Party (CPP)

Di yinɛ Wikipiidia
Convention People's Party
political party
Inception12 Sigir/Nwadisayɔpɔi 1949 Dɛmisim gbɛlima
Native labelConvention People's Party Dɛmisim gbɛlima
Founded byKwame Nkrumah Dɛmisim gbɛlima
ChairpersonSamia Nkrumah Dɛmisim gbɛlima
CountryGhana Dɛmisim gbɛlima
Political ideologyPan-Africanism, African socialism, Nkrumaism Dɛmisim gbɛlima
Headquarters locationAccra Dɛmisim gbɛlima
Followed byPeople's National Party Dɛmisim gbɛlima
SRGB color hex tripletC80815 Dɛmisim gbɛlima
Official websitehttp://conventionpeoplesparty.org/ Dɛmisim gbɛlima
Member categoryCategory:Convention People's Party (Ghana) politicians Dɛmisim gbɛlima

Convention people's Patty (CPP) dinɛ ka ti boun ye ''Anɔraʋg Paati'' la anɛ nidib la pʋtɛn'ɛrin Gɔmma na'am nya'ab dɔɔg bɛ Ghana kpɛla fʋ ya'a gɔsi ba yiiga Gɔmma tis Ghana, Kwame Nkrumah la pʋtɛn'ɛr da gban'e si'el la.[1][2] Ba da zi'el Anɔraʋg paati (CPP) la nɛ Sigir 1949 saŋa ka Nkrumah da aan yi United Gold Coast Convention (UGCC) ni la.[3][4][5]

Convention people's Patty (CPP) ''Anɔraʋg Paati'' la da yinɛ Gɔmma na'anya'ab la'asʋg kanɛ ka na da sin'iŋi li bɛ 20th sintiri la pin'ilʋgʋn baba ye ba zabI kad na'asaanam la Ghana kpɛla la.[6] La'asʋg kanɛ da dɔl din nya'aŋ da anɛ United Gold Coast Convention (UGCC) line ka ba da zi'eli li Mɔttʋl 1947 la ni ka Gbammi'idib nɛ Da'aditib kpɛɛmnam da an li tuoŋgatib la.[7] Ban da bɔɔd ye ba yalig la'asʋg la ka mɛ ia sʋŋir kati wa'ae ban ye ba zabi faane Ghana yi na'asaanam nu'usin la zʋg, Tuoŋgatib la da gban'e ka gaŋ gbaʋnsɔbid ye o li ba tuon gɔs yaligir la yɛla ka la'am sʋŋ ka tiakir kanɛ ka bɔɔd la nyaŋi kena.[8] Dasaʋŋ pɔl kanɛ an lɔya, Ebenezer Ako Adjei ka ba da gaŋ ye o tʋm gbaʋnsɔbid tʋʋma la tis (UGCC) ka ba yɔɔd o, ka o zan'as ka lɛɛ pa'al o pʋtɛn'ɛr ye ba gaŋim Kwame Nkrumah onɛ da bɛ na'asaateŋ (London) ka mɔr Gɔmma na'am nya'ab baŋir la ka o kena di'e kpɛʋŋ la. Ako Adjei da mi'i Nkrumah nɛ ye o tiraan bɛ Lincoln University linɛ bɛ United State, Lincoln School of Economics la ni. Onɛ mɛ da lɛm an zugraan kʋdʋg tis West African Students' Union (WASU) bɛ London zin'ikanɛ ka ba da an yiiga dim di'e o Britain pʋʋgin on da naam United State kena la.[9]

UGCC tuongatib la da pʋ ki'is Ako Adjei pian'ad la ka sid siak ye ba na buol Kwame Nkrumah onɛ pʋn dɛŋim mɔr baŋir bɛdigʋ kati wa'ae Gɔmena na'am nya'ab dɔɔg tigisʋg nɛ tuon gaadʋg piini la.[10] O da pʋn dɛŋim la'as nɛ George Padmore nɛ ninsieba ka ba buol Pan-African Congress la'asʋg  linɛ paas anu bɛ Manchester 1945 saŋa England pʋʋgin.[11] Nkrumah mɛŋ-mɛŋ da pʋn dɛŋim dɔlis suoya kɔn'ɔb-kɔn'ɔbi pian'a nyain tis na'asaanam banɛ da faane temis  kɔn'ɔb-kɔn'ɔb dʋnia wʋsa la, la'asʋg la siak ka gban'e si'el. O da anɛ pʋtɛn'ɛr nɛ sʋnkpi'em daan kanɛ ka ba gɔs ka ɔnɛ na nya'aŋ li Ghana na'akim la nɛ nidib la wʋsa tuon tʋm tʋʋŋkpi'eŋi sʋŋ National Libration Movement la.[12][13]

Pin'ligin la, Nkrumah da pʋ bɔɔd ye o siaki di'e kpɛʋŋ la, on da pʋm mi' ye UGCC la la'asʋg la mɛŋ nɛ ba gban'abanɛ bɛ la pʋ bi'igi paae onɛ mɔr pʋtɛn'ɛr nɛ gban'asia bɔɔdin ye o maali ti Ghana nɛ Africa wʋsa la.[14] Amaa o da sɔns nɛ o taaba ka siaki di'e li ka lɛɛ mi' o pʋtɛn'ɛrin ye li tun'e pʋ yʋʋgɛ ka on nɛ Gcc la kʋ lɛn nyaŋi tʋm.[15] Sapal 14,1947 daar, Kwame Nkrumah da gban'e pʋtɛn'ɛpaalig bɛ Liverpool na'asaateŋ on nɛ o zua Kojo Botsio onɛ da paas WASU la ni ka ba an suor, ani ka ba pin'il pʋtɛn'ɛpaalig kati ken Ghana Gɔmma na'am labaya yɛla.[15]

Ba da nɔki Nkrumah pa'ali ba UGCC komatii tʋntʋnib la ye onɛ an ba  gbansɔbid la nɛ samampiid 28,1947 daar, ka li pʋ yʋʋgɛ ka pin'il UGCC yaligir nɛ sʋŋir ieb tʋʋma la la'asid na'akim nɛ pʋ'asada dɔlisid teŋkpɛmis banɛ bɛ na'asaanam nu'usin la na'akim nɛ pʋ'asada la'asʋgnam ni.[16] (Tʋntʋʋnli, Apowa Literary and Social Club) nɛ Ashanti Confederacy (tʋntʋʋnli Asante Youth Association -AYA) dinɛ ka ba nidib da anɛ, kpaadib, da' ditib, dɔrʋbanam, sakuya, pa'anib, gbansɔbidib banɛ ka ba bɛdigʋ naae nɛ ''elementary school'' bɛn.[17] Pin'lʋgʋn la, UGCC la da mɔr o nidib bi'ela la ka ba bɛ kɔlʋgnɔɔr tempʋtitada la ni nɛ Kibi pʋʋgʋn. Ba da pʋ mɔr ya'adanam la sieba bɛ Kambʋnteŋa ka mɛ pʋm pʋ maal nimua ye ba ia sʋŋiri yi Turu sʋ'ʋlʋm la'asʋgnam la nii.[18] Nkrumah da ied tiakir la zug, o da duoe giligi paae zin'is la wʋsa buol la'asʋgnam kɔn'ɔb-kɔn'ɔb ka nwadis ayuobʋ bɛn ma'a ka UGCC la paam ya'ada Ghana kpɛla wʋsa.

Kwame Nkrumah da ti paae Ghana kpɛla 1947 naarin na la, ka nɔŋgbanwa'abaanlʋg sieba pʋn dɛŋ'm bɛ nidib la teŋ la zi'esim yɛla kati ken bumbɔɔdim nam kar ka di ligidinam mɛ dʋt la yɛla.[19] Kpaadib sʋnf da pʋ malls nɛ ban da kʋʋd kɔkɔ banɛ ka wiim gban'e ba basid ka pʋ tisidi ba si'el-si'el la. Tʋntʋŋkʋda banɛ da zab bɛ ''World war II'' la ni tis na'ab teŋ la ka pʋ nyɛ yɔɔd ka li mɔr gbin la mɛ la'am bɛnɛ namisʋgin wʋʋ nidib la wʋsa n bɛ si'em la.

Na'anam la nɛ Gɔmma na'adɔɔg la sɔsɔ da pʋ kɛlig nidib la daʋŋ an si'el teŋin la ka li ti kena anɛ ye Nii Kwabena Bonne II, nɛ Osu Alata Mantse li tuonɛ zabi tis nidib la kati ken teŋ la tʋlʋgʋr nɛ si'elnam ligidi dʋt tɔ'ɔtɔ si'em la. Nkrumah da ti paae Ghana na la, the nwadig bɛn ka nidib la sʋndaʋŋ la wʋsa paam kʋkɔr pian'a ye ba kad kʋkpiʋŋ lʋga banɛ ka na'asaanam bɛɛ saam sʋ'ʋe la bas, Nii Kwabena Bonne II da buol la'asʋg la Yʋʋmpaal 26, 1948.

Kadib la da tɔlisnɛ alaa ti paae wʋʋ nwadig ka tuoŋgatib la nɛ Gɔmma la nɛ kʋkpiʋŋ lʋga banɛ anɛ Association West African Merchants (AWAM) sɔnsid la'ad la ligidi sier yɛla. Ya'a baa bi'ela da kae tis Tʋntʋnkʋda la nɛ Kwame Nkrumah nɛ Dr. Joseph Boakye Danquah nɛ ban ti yina pian'a tis nidib la Ankara pʋʋgʋn ba na'adɔɔg la'asʋg daar, Fʋlʋnfʋʋg 20, 1948 daar. Gbaʋŋ kanɛ ka ba sɔb ye ba tis Gɔmma la ka li pian'ad ba daʋŋ yɛla la.[20]

National Position Officer/s
Chair Nana Akosua Frimpomaa Sarpong–Kumankumah (Disputed)
Vice Chair Onsy Kwame Nkrumah (First)
Emmanuel Ogborjor (Second)
J. B. Daniels (Third)
General Secretary Nana Yaa Akyimpim Jantuah (Resigned 2023)
Treasurer Emmanuel Opare Oduro (Resigned 2023)
National Organizer Moses Ambing Yirimbo (Resigned 2023)
National Organizer for Women Hajia Aisha Sulley (Resigned 2023)
National Organizer for Youth Osei Kofi Aquah (Resigned 2023)
Election Candidate Running mate First round Second round Result
Votes % Votes %
1960 Kwame Nkrumah 1,016,076 89.07% Elected
1964 (referendum) 2,773,920 99.91% Elected
2000 George Hagan Alhaji Ibrahim Mahama 115,641 1.78% Lost
2004 George Aggudey Bright Kwame Ameyaw 85,968 1.00% Lost
2008 Paa Kwesi Nduom 113,494 1.34% Lost
2012 Michael Abu Sakara Foster Nana Akosua Frimpomaa 20,323 0.18% Lost
2016 Ivor Greenstreet Gabby Nsiah Nketiah 25,552 0.24% Lost
2020 Emmanuel Bobobe 12,200 0.09% Lost
2024 Nana Akosua Frimpomaa Wayoe Ghanamanti 23,991 0.21% Lost
Election Votes % Seats +/– Position Result
1951 Urban areas 58,585 91.31% 34 / 38 34 1st Supermajority government
Rural areas 1,950 71.88%
1954 391,817 55.44% 72 / 104 38 1st Supermajority government
1956 398,141 57.10% 71 / 104 1 1st Supermajority government
1965 198 / 198 121 1st Sole legal party
Banned 1966 refounded 29 January 1996.
2000 285,643 4.37% 1 / 200 5 3rd Opposition
2004 247,753 2.88% 3 / 200 2 3rd Opposition
2008 252,266 2.95% 1 / 200 2 3rd Opposition
2012 81,009 0.73% 1 / 200 3rd Opposition
2016 69,346 0.64% 0 / 200 1 4th Extra-parliamentary
2020 11,105 0.08% 0 / 200 0 6th Extra-parliamentary
2024 4,375 0.04% 0 / 200 0 0 Extra-parliamentary
  1. Rathbone, Richard (23 September 2004). "Nkrumah, Kwame (1909?–1972), president of Ghana". Oxford Dictionary of National Biography. Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/31504
  2. "Ghana Embassy to The Holy See - History". www.ghanaembassyholysee.it. Retrieved 19 November 2024.
  3. Rooney, David (15 November 2007). "Secretary of the UGCC". Kwame Nkrumah. Vision and Tragedy. Sub-Saharan Publishers. pp. 52–72. doi:10.2307/j.ctvk3gm60.9. ISBN 978-9988-647-81-0.https://doi.org/10.2307%2Fj.ctvk3gm60.9
  4. Rooney (2007). "Birth of the CPP". Kwame Nkrumah. Vision and Tragedy. pp. 74–90.
  5. Nkrumah, Kwame (4 February 2016). "Independence Speech". The Ghana Reader. Duke University Press. pp. 301–302. doi:10.2307/j.ctv125jqp2.65. ISBN 978-0-8223-7496-1.
  6. Michel, Boris (July 2018). "Anti-semitism in early 20th century German geography. From a "spaceless" people to the root of the "ills" of urbanization". Political Geography. 65: 1–7. doi:10.1016/j.polgeo.2018.03.006. ISSN 0962-6298. S2CID 149886373.
  7. SYMEB, STEWART (October 1947). "The Gold Coast Legislative Council". African Affairs. 46 (185): 238–239. doi:10.1093/oxfordjournals.afraf.a093597. ISSN 1468-2621.
  8. "Countries at COP24 must urgently step up action to address the climate crisis as the most vulnerable suffer from its escalating impacts". Climate Change and Law Collection. doi:10.1163/9789004322714_cclc_2018-0134-012.
  9. Lincoln, Abraham (1865). Message from the President of the United States : communicating, a copy of a despatch of the 12th ultimo, addresses to the Secretary of State by the minister resident of the United States at Stockholm, relating to an international exhibition to be he. [Washington, D.C.]: [G.P.O.] doi:10.5962/bhl.title.46762.
  10. Glickman, Harvey (2004), "Nkrumah, Kwame (1909–1972)", Encyclopedia of Leadership, Thousand Oaks, CA: SAGE Publications, Inc., doi:10.4135/9781412952392.n255, ISBN 9780761925972
  11. Mueller, Susanne D.; Assensoh, A. B. (2000). "African Political Leadership: Jomo Kenyatta, Kwame Nkrumah, and Julius K. Nyerere". The International Journal of African Historical Studies. 33 (1): 235. doi:10.2307/220329. ISSN 0361-7882. JSTOR 220329.
  12. "Kwame Nkrumah", Proceedings of the XXII World Congress of Philosophy, Philosophy Documentation Center, pp. 5–11, 2008, doi:10.5840/wcp22200828606, ISBN 978-1-889680-92-7
  13. Glickman, Harvey (2004), "Nkrumah, Kwame (1909–1972)", Encyclopedia of Leadership, Thousand Oaks, CA: SAGE Publications, Inc., doi:10.4135/9781412952392.n255, ISBN 978-0-7619-2597-2
  14. Howardsson, Óskar (1991), "Icelander Hesitant About Accepting Pay Raise", Icelandic-Canadian oral narratives, Canadian Museum of History, p. 204, doi:10.2307/j.ctt22zmctr.74, ISBN 978-1-77282-359-2
  15. 15.0 15.1 Louis, Arthur (7 April 2010). "New beginnings". Emergency Nurse. 18 (1): 38. doi:10.7748/en.18.1.38.s19. ISSN 1354-5752. PMID 20437759.
  16. Hughes, Nathan; Prior, David (2008), "Delivering youth justice through partnership working", Social work and multi-agency working, Bristol University Press, pp. 9–28, doi:10.2307/j.ctt1t89c5m.6, ISBN 978-1-4473-4264-9
  17. School Social Work: A Case Study on Working with At-Risk Youth. 2019. doi:10.4135/9781529705287.
  18. "Unexplored Territories". What if I Had Been the Hero?. 2012. doi:10.5040/9781838710224.ch-003. ISBN 9781838710224.
  19. "Figure 1.5. Real consumer prices are rising". doi:10.1787/888933098725  {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)v
  20. Fay, Robert (7 April 2005). "Danquah, Joseph Kwame Kyeretwi Boakye". African American Studies Center. Oxford University Press. doi:10.1093/acref/9780195301731.013.40948. ISBN 978-0-19-530173-1.