Linԑ sʋŋid Wina’am gbaʋŋ zamisʋg
Linԑ sʋŋid Wina’am gbaʋŋ zamisʋg
AYI' DAAN
PA'ALƲG 1 BUGUM: Kɛli ka ti gu'usi nɛ ti zilima.
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]Karʋŋ: Jemes 3:5-8
5 Ninsaal zilim mɛ nwɛnɛ ala, li anɛ fiinn nwa niŋgbiŋin amaa ka nyaŋedi pian'ad nyɛɛsim pian'ad. Gɔsim bugum bi'ela na nyaŋe la'aŋ sian'tita'ar si'em. 6 Zilim nwɛne bugum nɛ. Li mɔr tʋʋmbɛ'ɛd buudi wʋsa ti niŋgbina ni, ka kɛt ka tʋʋmbɛ'ɛd san'ame ti niŋgbiŋ wʋsa. 7 Ninsaal na nyaŋe milis niis nɛ bʋnkɔnbid bane ken nɛ nɔba nɛ bane vuud nɛ bane bɛ ku'omin wʋsa. Saalib pʋn nyaŋe milis bama sa. 8 Amaa ninsaal kae na nyaŋe milis o zilimmɛ. Li pɛ'ɛli nɛ pian'abɛ'ɛd nwɛne yabidnɛ.
Ba ye bugum anɛ tʋmtʋm sʋŋ ka lɛɛ an zugsɔb bɛ'ug. Bugum na nyaŋe tʋm tʋʋm sʋma pamm. Ti mɔr bugum dʋgid diib ka maan si'elnam pamm amaa ti ya'a pʋ mɔr o sʋ'ʋŋaa o tun'e san'am la'ad bɛdegʋ. Ala ka Jemes yɛl ye ti zilima nwɛne bugum la. Ti na nyaŋe zaŋe li yʋʋm dʋ'ʋs Wina'am yʋ'ʋr, ka zaŋe li yɛl nidib Yesu yɛla. Amaa ti ya'a pʋ gu'usida, ti tun'e nɔki ti zilima san'am yɛla bɛdegʋ. Ti ya'a yɛl sɔ' ye yalim bɛɛ fʋ ka' sʋ'ʋm, li tun'e kɛ ka ninkan la suunr duoe hali ka li daam o. Pian'abɛ'ɛd tun'e kɛ ka nid yul o mɛŋ. Dinzugɔ li sʋm ye ti pian'ad pian'bane kpɛmisid nidib ka kɛt ka nɔŋilim nɛ sunpielim nɛ sumalisim bɛ. Sɔ' ya'a tʋm sʋ'ʋm tinam pian'am o sʋ'ʋŋa. O ya'a tʋm bɛ'ɛd tinam yɛlim o baanlim ye on tʋm si'el la pʋ nara ka sʋŋ o ka o tiak. Ti da tam ye wina'am kɛlisid tiname pian'ad si'el wʋsa ka na kadi ti pian'ad wʋsa sariaa.
BU'OSA:
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]1. Saŋa kane ka bugum an bɛ'ɛdɛ?
Gandigir: Bugum an bɛ'ɛdnɛ o ya'a ti fann.
2. Bɔ kɛ ka zilim nwɛne bugum?
Gandigir: Ti ya'a pʋ gu'usid nɛ tiname mɔri ti zilima pian'ad si'em, li tun'e kpɛn'ɛsi ti nɛ ti taab yɛllin.
3. Anɔ'ɔne na kad tiname pian'ad si'el la wʋsa saria?
Gandigir: Wina'am an saria kat.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Mateo 12:37
Ya mɛŋe pian'ad si'el nannanna la na yisi ya. Ka ya mɛŋe pian'ad si'el nannanna la mɛ na kpɛn'ɛsi ya yɛllin.
PA'ALƲG 2: Ni'im: Ti siis diib.
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]Karʋŋ: Mateo 6:25 nɛ33
25 Dinzugɔ man yɛti ya ye ya da yamisidi ya nyɔvʋr yɛla yaname na di si'el bɛɛ nu si'el bɛɛ ya niŋgbina na yɛ si'ela. Nyɔvʋr pʋ gat diibɔɔ? ka ya niŋgbina pʋ gat fuudɛɛ? 33 amaa dɛŋim bɔɔi Wina'am sʋ'ʋlim nɛ o yɛlsʋm la yiiga, ka bʋn line kpɛlim wʋsa o na paasi ya.
Ni'im anɛ bʋn sʋŋ, di ya'a bɛ diibinɛ li kɛt ka zɛɛnd la malisnɛ ka ti dit sʋ'ʋŋa ka ti niŋgbina mɔr paŋ. Ni'im nɛ zambaad mɛ kɛti ka biis nɔbigid sʋ'ʋŋa ka mɔr laafi nɛ ya'am. Biis ya'a pʋ nyɛt ni'ime ɔnbid wʋʋ ba niŋgbina bɔɔd si'em, ba kʋ nɔbig sʋ'ʋŋaa. Wina'am maal bʋnkɔnbid bɛdegʋ ye ti zaŋe ba maal diibi di. Amaa line gati li wʋsa anɛ ti siis diib line ka Wina'am tis ka li yit o yɛlʋgʋn la na. Nwɛne niŋgbina diibi an sʋ'ʋm si'em la, siig diib la mɛ anɛ ala. Li sʋm ka ti karimme o gbauŋ la daar wʋsa. Ti ya'a niŋid ala, ti diisidnɛ ti siis la ka li kɛt ka ti nɔbigidi ti karimbiidʋgʋn.
BU'OSA:
1. Dibɔ buudi ka ti na di ka ti niŋgbina mɔr laafi?
Gandigir: Ti ya'a dit diib ka ni'im bɛɛ zambaad bɛ, li sʋŋid ka ti niŋgbina mɔr paŋ nɛ laafi.
2. Ti siis la diib an bɔ?
Gandigir: Li anɛ yɛlʋg kane yit Wina'am gbauŋʋn la.
3. Saŋa kane ka li nar ye ti nyɛ ti siig la diibɔ?
Gandigir: Li bɔɔd ye daar wʋsa ka ti karim bɛɛ kɛlisid Wina'am yɛlʋg line an ti siig diib la.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Mateo 6:33.
Amaa dɛŋim bɔɔi Wina'am sʋ'ʋlim nɛ o yɛlsʋm la yiiga, ka bʋn line kpɛlim wʋsa o na paasi ya.
PA'ALƲG 3: Bɛŋa: Wina'am pʋ tiakida.
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]Karʋŋ: 1 Kor. 3:5-9.
5 Mam nɛ Apolos an anɔ'ɔnɛ? Ti kʋlin anɛ tʋmtʋmnib bane daa kɛ ka ya di'e Wina'am. Ti yinne yinne tʋmnɛ tʋʋmkane ka zugsɔb la tisi ti ye ti tʋm. 6 Man daa tʋm nwɛne m bʋtnɛ biili nɛ, ka Apolos dɔn'ɔsidi li. Ka li daa anɛ Wina'am kɛ ka li nɔbig. 7 Onɛ bʋt nɛ onɛ dɔn'ɔsid anɛ zaalim. Wina'am ma'aa kɛt ka biili la nɔbigid. 8 Barigaŋ ka' onɛ bʋt nɛ onɛ dɔn'ɔsid san'anɛ. Wina'am na yɔ sɔ' wʋsa nɛ on tʋm si'em. 9 Ti anɛ Wina'am tʋmtʋmnib nɛ taaba. Yanam nwɛne Wina'am pɔɔg nɛ ka mɛ lɛn nwɛne Wina'am yir nɛ. Li ya'a an sida Wina'am nyalima galisnɛ. Gɔsim kpaadi ɛɛnti bʋd ki bɛɛ bɛŋa ka li pun'oe buli yina hali ka o kɛ ka li nɔbigi ti kilim diib si'em. Dinzugɔ, karibiig ya'a ye o bʋd o bʋnbʋʋda, di sʋm ye o sɔs Wina'am yiiga bɔzugɔ on ma'aa na kɛ ka ti bʋnbʋʋda bul sʋ'ʋŋa ka nɔbigi wɛl wɛlsʋma. Wina'am mɛ kɛt ka saa niid ka niŋtaŋ yit ka zʋʋd maan. Ti ya'a dɔl Yesu kristo ka bɛ sʋ'ʋŋa ti mɔr ti'ir ye Wina'am na kɛ ka ti zʋʋd maal sʋ'ʋŋa. Ti ya'a karim Wina'am nɔnaar kʋdʋg gbauŋʋn (Zi'el. (Deut.) 28:9-11) la, Wina'am da tis o nidib la nɔɔr ye ba ya'a siak o nɔɔrɛ o na tisi ba zʋʋd bɛdegʋ. Wina'am kane da tis o nidib kaanb sʋŋ kaŋa la nam pʋ tiakɛ, o na tʋm tisi ti zina nwɛne on pʋn da dɛŋe zi'el nɔɔr kʋdimin si'em la.
BU'OSA:
1. Bɔ kɛt ka ti bʋnbʋta nɔbigida?
Gandigir: Niŋtaŋ nɛ saa line ka Wina'am tisid la kɛ ka li maan.
2. Wina'am da zi'el o nidib la nɔɔr ye bɔ?
Gandigir: O da ye ba ya'a siak o nɔɔr, o na tisi ba zʋʋd bɛdegʋ.
3. Tinam na niŋ wala di'e on zi'el nɔɔr ye o na tis si'el la?
Gandigir: Ti ya'a siak ka dɔl o wada la.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: 1 Kor. 3:7
Onɛ bʋt nɛ onɛ dɔn'ɔsid anɛ zaalim. Wina'am ma'aa kɛt ka biili la nɔbigid.
PA'ALƲG 4:
Lɛn karim tienr karʋŋ la wʋsa lin yi pa'alʋg yinne paae atan' la bɛn (lesson 1-3).
PA'ALƲG 5: YESU N KPƐN'ƐD JERUSALEM LA YƐLA.
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]Karʋŋ: Joon 12:12-13
12 Ka li yimbɛug ka nidib bɛdegʋ wʋm ye Yesu ken Jerusalem na la, 13 ka zaŋ kpukparis vaandi tʋ'ʋsid o ka pian'ad nɛ kʋkɔr tita'ar ye, "Hosaana, yɛlsʋm bɛnɛ onɛ kenna nɛ Zugsɔb la yʋ'ʋr la, ka an Israel dim na'ab la." Nidib la da ziidi kpukparig vanma'asa agɔla ka na'asid Yesu. Ba da tɛn'ɛs ye o kennɛ na ye o faaen ba Rom dim nu'usin. Ba da tɛn'ɛs ye Yesu iednɛ dunia nwa na'am amaa Yesu da pʋ kennɛ dunia na'am yɛla naa. O da kenɛ na ye o tisi ti arizana na'am dinɛ pʋ naada. Alasidaar ka ba la'asi dʋ'ʋsid o yʋ'ʋr agɔla-gɔla; ka arizum daar kane dɔl la ka ba tansid ye, "kpa'ame nɛ o". Ti ya'amlɛug bɛnɛ Yesu n na tisi ti dunia nwa na'am gaad malisim kane bɛ arizana ni ka pʋ mɔr naar laa? Ayei; dunia kaŋa na gaad amaa arizana na'am la kʋ gaadɛ. Kɛli ka ti bɔɔi arizana na'am.
BU'OSA:
1. Bɔ da kɛ ka nidib la na'asid Yesu?
Gandigir: Ba da tɛn'ɛs ye o na faaen ba Rom dim nu'usin.
2. Na'am bɔ buudi ka Yesu da tisi ba?
Gandigir: Li da anɛ line bɛ arizana ni ka' naar la.
3. Ti dɔl Yesu nɛ on na tisi ti si'elnam dunia kaŋa nwa yɛlaa?
Gandigir: Ayei, ti dɔl o nɛ arizana yɛla.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: 1 Joon 2:17
Dunia nɛ bʋnline wʋsa bɛ li ni ka nidib mɔr yamlɛogʋ li ni la na gaad. Amaa onɛ tʋm Wina'am bɔɔdim la na bɛ yʋma dinɛ ka' naarɛ.
PA'ALƲG 6 BƐŊVAAND: Tiig kane tisid vʋ'ʋm yɛla.
Karʋŋ: Nier pa'alʋg 22:1-2
Ka maliak la lɛm pa'alim mu'ar line ku'om tisid nyɔvʋr la, ka li nyɛɛn wʋʋ gɔtiŋnɛ ka yitnɛ Wina'am nɛ pɛ'ɛbil la na'am gbauŋ la ni, 2 ka bɛ teŋ la suotita'ar la sʋʋgin. Ka tiig line tisid nyɔvʋr la zi'e mu'ar la gbɛɛd ayi' la ni, ka wɛn wɛla nɔɔr pii-nɛ ayi' yʋʋm la pʋʋgin, ka wɛn nɔɔr yinne nwadig pʋʋgin. Ka tiig la vaand tisid dunia sʋ'ʋlim wʋsa laafi.
nidib ayi' bane ka Wina'am da dɛŋe maal la da zan'as Wina'am nɔɔr ka dinɛ da kɛ ka ba pʋ nyaŋe paam tikane tisid vʋ'ʋm la. Amaa Yesu kena yɔ sam tiname da zan'as la zug nɛ kum kane ka o da kpi dapuudir zug la. Nannanna ti yʋ'ʋn na paam tikane tisid vʋ'ʋm la arizana ni ka na vʋe saŋa dinɛ ka' bɛnnɛ. Kɛli ka ti pʋ'ʋs Yesu ka tis Wina'am zun'or faangir tita'ar kaŋa yɛla.
BU'OSA:
1. Dau nɛ pu'a kane ka Wina'am da dɛŋe maal la da maal bɔ?
Gandigir: Ba da zan'asnɛ Wina'am nɔɔr.
2. Ba kɔ'ɔŋ bɔ ban da zan'as Wina'am nɔɔr la?
Gandigir: Ba da pʋ mɔr suori na paam tiig kane tisid vʋ'ʋm la ya'asa.
3. Tikane da tisid vʋ'ʋm la da bɛ yaane?
Gandigir: Li da bɛnɛ lɔmbɔn'ɔg la ni.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Nier pa'alʋg 22:14
Yɛlsʋm bɛnɛ bane pie ba fuud nyain la, bɔzugɔ ba na mɔr suori na di nyɔvʋr tiig la wɛla, ka na dɔl za'anɔɔrine kpɛn' teŋ la ni.
PA'ALƲG 7 BUGUM: TI'EBIM GUR KRISTO LƐBIG LA NA
Karʋŋ: 2 Pita 3:10-13
10 Ka zugsɔb la ken daar la na nwɛn wʋʋ na'ayiigi ken si'em la nɛ. Ka saazug na gaade naae nɛ vuud hali, ka bugum na kanb si'el wʋsa. Dunia nɛ bʋnline bɛ li ni wʋsa mɛ na dig zaalim. 11 Ka nɛ'ɛnam wʋsa sadigin na san'am la, li nar ka ya bɛlim na an wala? Asɛɛ ka ya pɛsigi ya mɛŋe tis Wina'am ka dɔl o suor, 12 ka gur Wina'am ken daar la ka kpɛ'ɛŋe ya mɛŋe tʋm ye li niŋ tɔ'ɔtɔ. Daakan la ka bugum na kanbi san'am saazug nɛ dinɛ bɛ dunia ni wʋsa. 13 Ka ti gur Wina'am n zi'el nɔɔr sia la ye, "Saazug nɛ dunia paal na bɛ, ka ani an pʋpielim teŋ."
Yesu yɛl ye dabisir kane ka o na lɛbna la Wina'am ma'aa mi'. Yesu ya'a ti lɛbna, Wina'am saria kadib na paae dunia nidib bane zan'as o biig la. Amaa tinam bane siak ka di'e o ka o an ti faangid la Wina'am saria kadib la kʋ luu ti zugɔ. Alazugɔ, li bɔɔd ye ti bɛlim dɔl o bɔɔdim. Tiname sadigin baŋ ye dunia kaŋa la'ad na di bugum la, ti da kɛ ka ti yamlɛog kpɛn' dunia la la'adi galisɛ.
BU'OSA:
1. Wina'am saria kadib na ti an wala dunia ni?
Gandigir: Bugum na kanb si'el wʋsa.
2. Anɔ'ɔn name na yi saria kadib la pʋʋginɛ?
Gandigir: Li anɛ bane siaki di'e Yesu ka o an ba faangid la na yi.
3. Dunia la ya'a ti san'am naae, Wina'am na niŋ wala?
Gandigir: O na maal arizana nɛ dunia paal.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: 2 Pita 3:13
Ka ti gur Wina'am n zi'el nɔɔr sia la ye, "Saazug nɛ dunia paal na bɛ, ka ani an pʋpielim teŋ."
PA'ALƲG 8 TUODBIIG: TI'EBIM ZI'E KIŊ KIŊ
Karʋŋ: Mateo 24:41-44
41 Pu'aba ayi'iŋa na bɛ nɛɛrin ka ba zaŋ yinne ka bas yinne.42 "Gu'usimi; ka ya zi' ya zugsɔb la na lɛb daasi'er na. Baŋime ye yidaan la ya'a baŋ saŋkan ka na'ayiig na kena ye o zu o, o na ti'ebi gur hali ka na'ayiig la kʋ nyaŋe kpɛn' zuu. 44 Dinzugɔ yanam mɛ ti'ebime; ka Ninsaal Biig la na kena saŋkan ka ya kʋ baŋɛ.
Wina'am ma'aa mi' saŋa kan ka Yesu na lɛb dunia na. O ya'a ti lɛbna o nidib na duoe tʋ'ʋs o ka onɛ ban na keŋ bɛ arizana ni (1 Tɛs. 4:15-17). Pu'aba ayi' na ti la'asi nɛ'ɛm ka o nɔk onɛ an karimbiig la mɔr o keŋ ka on nɛ o zugsɔb la la'am bɛ. Pu'akane kpɛlim la ya'a ka' karimbiiga, o na kpɛlim paam namisʋg line an Wina'am sunpɛɛn dinɛ na ti kɛn dunia na la. Ala mɛn ka li na niŋ dap ayi' bane bɛ kuobin. Dinzug ka Yesu dɛŋe sa'ali ti ye ti dɛŋim ti'eb ka gur o la. Ti ya'a mi'in on na lɛb daasi'er na, ti naan ye ti di dunia ka maal tiname bɔɔd si'el ka o ken la ya'a ti li'el tinam on pin'ili tʋm tʋʋmsʋma ka bɛ bɛlim sʋŋ. Amaa tiname karim si'el Wina'am gbauŋʋn la yɛli ti ye hali biig la zi' on na lɛb daasi'er naa. Dinzugɔ kɛli ka saŋa wʋsa ka ti ti'ebi. Tiname na ti'eb si'em nwa: Karimme Wina'am gbauŋ la saŋa wʋsa, ka ken karindɔɔgine kɛlisid o yɛlʋg, ka sɔsid Wina'am ka tu'asid Wina'am labaar la tisid nidib saŋa wʋsa, ka tʋm tʋʋmsʋma.
BU'OSA:
1. Anɔ'ɔn ma'aa mi' saŋa kane ka Yesu na lɛbna?
Gandigir: Wina'am ma'aa mi'.
2. O ya'a ti lɛbna, karimbiis na bɛ yaane?
Gandigir: Ba na dɔl o keŋ arizana ni ka ba la'am bɛ anina.
3. Bɔ na niŋ bane zi' Kristo ka pʋ di'e o ka o an ba faangid la?
Gandigir: Ba na kpɛlim ka Wina'am kadi ba saria ba tʋʋmbɛ'ɛd la yɛla.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Mateo 24:44
Dinzugɔ yanam mɛ ti'ebime; ka Ninsaal Biig la na kena saŋkan ka ya kʋ baŋɛ.
PA'ALƲG 9 YIR: MƐƐME FƲ YADDA WINA'AM PIAN'AD LA NI
Karʋŋ: Mateo 7:24-28
24 "Ban wʋsa wʋm m pian'ad nwa, ka di'edi li, bane nwɛne ya'am sɔb kane mɛ' o yir kugir zugin. 25 Ka saa ni. Ka ku'om zɔt. Ka pɛbisim da'ae nwɛ' yir la. Ka li pʋ luu, bɔzugɔ li ɛɛnbir bɛnɛ kugir zugin. 26 Ka bane mɛ wʋm m pian'ad nwa, ka pʋ di'e li, ba nwɛne dau kane ka' ya'am, ka mɛ o yir titanbi'isʋg zug. 27 Ka saa ni. Ka ku'om zɔt. Ka pɛbisim da'ae nwɛ' yir la. Ka li wʋsa luu san'am. " 28 Ka Yesu n pian' pian'ad nwa naae la, ka o pa'alʋg la lidig nidib bɛdegʋ.
Wina'am gbauŋ la pʋ yɛli ti ye tanmɛɛdib la da zaŋɛ tan kɔn'ɔb kɔn'ɔb bɛɛ samɛnti kɔn'ɔb kɔn'ɔb bɛɛ daad kɔn'ɔb kɔn'ɔbe mɛ' ba ya' la. Amaa dinɛ da an bakir da anɛ ye, dau yinne da mɛ' o yir nɛ kugir zug ka o tiraan la mɛ' titanbi'isʋg zug. Ala mɛn, fʋ tun'e an karimbiig, ka ken karimdɔɔgin saŋa wʋsa ka karim Wina'am gbauŋ la hali ka yisid waazu amaa fʋ ya'a pʋ di'ed yɛlʋg la ka zaŋidi li tʋm tʋʋma fʋ bɛliminɛ, fʋ nwɛne yikane mɛ' titanbi'isʋg zug la. Ti ya'a di'ed Wina'am yɛlʋg la, di kɛtnɛ ka ti yadda kpi'em ka makir ya'a kena ti na nyaŋe zi'en kiŋ kiŋ ka suntaana kʋ nyaŋe ti. Amaa ti ya'a ken karʋŋ ka di anɛ yʋʋma yɛla bɛɛ ti zuanam yɛla bɛɛ niŋgbiŋ sʋŋir yɛla ka yɛlʋg la pʋ tʋm tʋʋma ti bɛliminɛ, makir ya'a ti kena, ti na lu ti karimbiidʋgin tɔ'ɔtɔ nwɛne yikane mɛ' titanbi'isʋgʋnɛ lu si'em la.
BU'OSA:
1. Dau kane ka' ya'am la niŋ wala?
Gandigir: O mɛ' o yirnɛ titanbi'isʋg zug.
2. Ka ya'am sɔb la niŋ wala?
Gandigir: O mɛ o yir tampiing zug.
3. Ti na mɛ' ti yadda yaane?
Gandigir: Ti na mɛ' nɛ Wina'am gbauŋʋn la.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Mateo 7:24
Dinzugɔ, on wʋsa wʋm pian'kaŋa ka zaŋe li tʋm, nwɛne dau kane an ya'am sɔb ka mɛ o yir tampiing zug nɛ.
PA'ALƲG 10 NƆƆR: KƐLI KA TI GU'USI TI PIAN'AD PƲƲGIN
Karʋŋ: Efesus dim 4:29-32
29 Da kɛ ka ya nɔnya pian'ad bɛ'ɛdɛ, amaa kɛli ka li yitnɛ pian'sʋma ka li sʋŋ bane kɛlisid la, ka ba bi' ba bɛlim pʋʋgin. 30 Da niŋe dinɛ na kɛ ka Wina'am Siig Sʋŋ la sunf san'am nɛ ya, bɔzugɔ, onɛ dɛŋe zanbili ya gur daakane ka o na tisi ya yɔlisim wʋsa la. Basimi suntɔɔg nɛ sunpɛɛn nɛ ɛndʋg nɛ nɔŋgbanwa'ar nɛ yʋ'ʋsan'aŋ nɛ pʋtɛn'bɛ'ɛd wʋsa, 32 ka sʋŋidi taaba nɛ nimbaanlzɔɔr, ka tis taaba suguru nwɛne Wina'am niŋ si'em nɛ Kristo ka yisi ti tʋʋmbɛ'ɛdi bas la.
Ti nɔɔri pian'ad si'el wʋsa anɛ nimmua. Ti ya'a sɔb si'eli niŋ gbauŋʋn, ti tun'e kpiisi li bɛɛ san'ame li. Amaa ti ya'a sadigin pian' ti kʋ nyaŋe gban'e tiname pian' si'el la lɛbisɛ. Alazugɔ, ti ya'a ye ti pian', di sʋm ye ti tɛn'ɛsi ti pian'ad la na tʋm si'em tis tiname pian'adi tisid sɔ' la. Di sʋm ye karimbiig pian'ad an malisiŋa, ka tisid sunmalisim nɛ kpɛmisʋg. Yʋʋma gbauŋʋn (Psalm) la yɛl ye, "Kɛl ka m nɔɔr pian'ad anɛ dinɛ ka fʋ na di'e Oo Zugsɔba." Baŋime ye Wina'am kɛlisidi ti pian'ad wʋsa, ka na zaŋ dinɛ kadi ti saria.
BU'OSA:
1. Ti na niŋ wala lɛbis pian'ad dinɛ ka ti pian' yis la?
Gandigir: Ti kʋ nyaŋe lɛbisɛ.
2. Ti pian'ad na tun'e niŋ bɔ tis nidiba?
Gandigir: Li na tun'e sʋŋe ba bɛɛ san'ame ba.
3. Anɔ'ɔne na kadi ti pian'ad la wʋsa saria?
Gandigir: Wina'am an saria kat.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Mateo 12:37
Ya mɛŋe pian'ad si'el nannanna la na yisi ya. Ka ya mɛŋe pian'ad si'el nannanna la mɛ na kpɛn'si ya yɛllin.
PA'ALƲG 11 GƐLA: TƲƲMSƲŊ MƆRI DI YƆƆD
Karʋŋ: Mateo 25:14-18
14 "Yɛlkaŋa ya'as nwɛne dau sɔ' onɛ daa ti'ebid ye o nwie. Ka buol o tʋmtʋmnibi zaŋ o ariza'asi niŋe ba nu'usin, 15 O da tis yinne ligidi yɔn anu, ka tis yinne yɔn ayi', ka tis yinne yɛlʋg yinne. O tis sɔ' wʋsa nɛ on na tun'e si'em bɛn, ka nwie. 16 Ka onɛ di'e yɔn anu la pʋ yuugɛ, ka duoe nɔk o ligidi la tɔlim nyɛ yɔn anu nyɔɔd. 17 Ala mɛn ka onɛ di'e yɔn ayi' la, nyɛ yɔn ayi' nyɔɔd. 18 Amaa ka onɛ di'e yɔlʋg yinne la keŋ tu bʋnbɔkʋ pin' o zugsɔb ligidi la. Siiliŋ kaŋa pian'adnɛ tʋʋma gɛligir yɛla. Zugsɔb la ya'a ti lɛbna, sɔ' wʋsa na gɛlig on tʋm si'em wʋsa pa'al. Nɛ'ɛŋa nwɛne kpɛɛnm onɛ da nwied ka zaŋ o arizaki tis o tʋmtʋmnib la siiliŋ nɛ. O tis sɔ' wʋsa nɛ o paŋe na tun'e si'el. Ka sieba n di'e ba piini mɔri tʋm la, yinne on di'enɛ zaŋe pin', ka gɔs ka on mɔr si'el la pʋ siak oo. Zugsɔb la mi'i ti paŋe zɛm si'em nɛ piini kane nari ti. O kʋ zaŋ tʋʋm kane gaadi ti paŋe tisi ti ka ti kʋ nyaŋe tʋmm. O na ti kadi ti saria nɛ dinɛ ka ti nyɛ suori na tʋm nɛ line wʋsa ka o tisi ti. Ti ya'a zaŋ Wina'am tisi ti si'el la tʋm nɛ sida, ti tʋʋma zin'ig na yalig ka nɔbig bɛdegʋ. Line wʋsa ka ti pʋ tʋm la ti kʋ lɛn nyɛ li. (Mateo 25:28-29)
BU'OSA
1. Dau la da zaŋ bɔ tis o tʋmtʋmnib la?
Gandigir: O da tisi ba nɛ ligidi zɛmis sɔ' wʋsa paŋ bɛn.
2. Tʋmtʋm onɛ kpɛlim nya'aŋ la zaŋ o ligidi la niŋ wala?
Gandigir: O zaŋ ligidi la nɛ pin' teŋin.
3. Wina'am bɔɔd ye ti zaŋ piini kan ka o tisi ti la niŋ wala?
Gandigir: O bɔɔd ye ti zaŋe li tʋm nɛ ya'am.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: 1 Pita 4:10
Yanam bane di'e Wina'am pʋpielim piini kɔn'ɔb kɔn'ɔb la gɔsimini sʋ'ʋŋa ka zaŋ line ka o tisi ya la niŋi sʋ'ʋm tisi taaba.
PA'ALƲG 12 NƆBIBIS: YESU N GURI TI SI'EM
Karʋŋ: Luk 13:34
34 "Ow Jerusalem dima, Jerusalem dima, ya kʋʋd Wina'am nɔdi'esidib ka lɔbid bane ka Wina'am tʋmi ba ya san'an la nɛ kuga. Nɔɔr babiga sa ka m bɔɔd ye m la'asi ya gumm wʋʋ nɔnya'aŋe ummi o biisi o kʋkpama ni si'em la ka ya pʋ siakida. Yesu bɔɔd ye o gur o nidib wʋʋ nɔnya'aŋe gur o biis si'em la. O lusidi ba nɛ o kʋkpama ye waad bɛɛ si'el da paae ba. Ti ya'a zan'as o ye o ka'a ti Zugsɔba, ti nwɛne nɔbibis bane pʋ bɔɔd ye ba su'a ba ma kʋkpama nii. Silʋg ya'a zuligna o na gban'e nɔbibis bane gɔɔnd yaar yaar la mɔri keŋ. 1 Pita 5:8 yɛti ye, suntaana nwɛne gbigimnɛ nwa'ami giligidi bɔɔd ye o san'ame ti. Yesu n an onɛ guri ti ka zaŋ o mɛŋ niŋgbiŋe maal maannɛ ti tʋʋmbɛ'ɛd yɛla. Ti ya'a siak ye Yesu aan ti faangid, ka pɛsigi ti mɛŋe tis o, o na guri ti ka suntaana kʋ paae tii.
BU'OSA
1. Nɔnya'aŋ gur o biis wala wala?
Gandigir: O ɛɛnti umme banɛ nɛ o kʋkpama.
2. Yesu niŋ wala gu'u ti?
Gandigir: O zaŋɛ o niŋgbiŋe tis ka li an maanne ti tʋʋmbɛ'ɛd yɛla.
3. Ti na niŋ wala su'a ka bas suntaana?
Gandigir: Tiname na siak ye Yesu an ti faangid ka pɛsigi ti mɛŋe tis o.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: 2 Tɛs. 3:3
Ka Zugsɔb la lɛɛ an yɛlsida daan, ka na tisi ya paŋ ka guri ya, ka suntaana da nyaŋe yaa.
PA'ALƲG 13
Lɛm karim tienr karʋŋ pa'alʋg anu paae pa'alʋg piiga nɛ ayi' la (Lesson 5-12)
PA'ALƲG 14 LIEŊ: KARIMBIIS WALIM WALSƲMA
Karʋŋ: Mateo 3:8-11
8 Alazugɔ tʋmme tʋʋm bane pa'an ye ya tiakya, 9 ka da tɛn'ɛsid ye Abraham anɛ ti yaaba. Ka m yɛti ya ye, Wina'am tun'e zaŋ kuga nwa maal yaasi tis Abraham. 10 Nannanna lieŋ bɛ tiis gbinin. Ka tikan wʋsa pʋ wal walsʋma, ba na nwaae lɔb bugumin. 11 "Man sʋʋdi ya Wina'am ku'om ka li pa'ali ya tiakir yɛla. Ka onɛ dɔl man nya'aŋ la mɔr paŋe gat mam. ka m pʋ nar ye m zanl o ta'adaa. On na sʋʋ ya nɛ Wina'am Siig Sʋŋ nɛ bugum.
Jɔɔn onɛ daa sʋʋd nidib Wina'am ku'om la n daa mɔɔn Zugsɔb labaar la tisidi ba. O da yɛli ba ye ba tiakim ka Wina'am saansʋg dinɛ an tʋʋmbɛ'ɛd yɛla la kenna. Wina'am bɔɔd ye karimbiis wʋsa wan walsʋma. Walbane sʋm ye ti wal la, ba kaali ba Galatia dim gbauŋʋn 5:22. Ti ya'a pʋ wal walsʋma dinɛ an bɛlim sʋŋ nɛ Siig Sʋŋ la sʋŋirɛ, li sʋm ka ti zɔ Wina'am lieŋ la dabiem. Joon n da pian' pian'sieba la anɛ sida hali paae zina. Li sʋm ka ti tiak ka sɔs Wina'am ka o kɛ ti tʋʋmbɛ'ɛdi bas ka kɛ ka Siig Sʋŋ la sʋŋe ti vʋ'ʋm.
BU'OSA
1. Mateo 3:8 la ni ba yɛli ti ye ti niŋ bɔ?
Gandigir: Ye ti tʋm tʋʋm bane pa'an ye ti tiakya.
2. Tiig kane pʋ wal walsʋma la, bɔ na niŋ tikan la?
Gandigir: Ba na nwaae li lɔb bugumin.
3. Anɔ'ɔne sʋʋd nɛ ku'om?
Gandigir: Joon ku'osʋʋd la.
4. Anɔ'ɔne na sʋʋ ti nɛ Siig Sʋŋ la?
Gandigir: Yesu Kristo.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Mateo 3:6
Ba viigi ba tʋʋmbɛ'ɛd la ka Joon sʋʋ ba ku'om Jordan mu'arin la
PA'ALƲG 15 BIIG: SIEME FƲ MƐŊ NWƐNE BIIGNƐ KA PAAM ARIZANA
Karʋŋ: Mak 10:13-16
13 Ka ba mɔr biisi kɛn Yesu san'an na ye o zaŋ o nu'ugʋ pa'ali ba zug ka niŋe ba bareka. Ka o nya'andɔlib la kat nidib la. 14 Ka Yesu nyɛ ka li pʋ niŋ o malisim. Ka o yɛli ba ye, "Kɛli ka biis la kɛɛn m san'an na ka da kati ba, bɔzugɔ bamanam taab ka Wina'am sʋ'ʋlim la an ba din. 15 Amɛŋa ka m yɛti ya ye, onɛ pʋ di'e Wina'am sʋ'ʋlim la wʋʋ biiga, o kʋ kpɛn' li nii." 16 Ka o di'e ba nɛ o nu'usi niŋ o tuon, ka pa'ali o nu'usi ba zutine niŋe ba bareka.
Yesu mi' sʋ'ʋŋa ye biis anɛ bane ka Wina'am bɔɔdi ba yɛla pamm. Alazug o sunf da san'amɛ nɛ o nya'andɔlib la da kat ye biis da kɛn o san'an na la. Biis la manam da mɔre ba nɛ kɛn Yesu san'an na ye o niŋe ba zug bareka. O nya'andɔlib la da pʋ baŋ ye Yesu nɔŋ biis la nwɛne on nɔŋe ba saamnam nɛ ba manam si'em la. O da yɛl o nya'andɔlib la ye ba ya'a pʋ mɔr yadda nwɛne biisɛ ba kʋ nyaŋe kpɛn' arizana. O da zaŋe ba o nu'usin ka pʋ'ʋs Wina'am tisi ba. Kɛli ka ti sie ti mɛŋ nwɛne biisnɛ ka Wina'am dʋ'ʋsi ti.
BU'OSA
1. Anɔ'ɔnam ka ba da mɔri kɛn Yesu san'an na?
Gandigir: Ba da mɔri biisi kɛn Yesu san'an na.
2. Yesu nya'andɔlib la da nyɛ ka ba mɔr biis la ken o san'an na la ba da da niŋ bɔ?
Gandigir: Ba da katnɛ ye biis la da kɛn Yesu san'an naa.
3. Yesu da yɛli o nya'andɔlib la ye bɔ?
Gandigir: O da yɛli ba ye ba ya'a pʋ mɔr yadda nwɛne biis la ba kʋ kpɛn' arizana.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Luk 18:16
Ka Yesu buoli ba yɛt ye, "Kɛli ka biis la kɛɛn m san'n na ka da kati ba, bɔzugɔ Wina'am sʋ'ʋlim la anɛ bamanam taaba din.
PA'ALƲG 16 PA'AN: PA'ALIME TAABA WINA'AM YƐLA
Karʋŋ: Mateo 28:19-20
19 Dinzugɔ, keme buudi wʋsa ni, ka kɛ ka ba liebi m nya'andɔlib. Sʋʋme ba Wina'am ku'om nɛ Ba' la yʋ'ʋr zug nɛ Biig la yʋ'ʋr zug nɛ Siig Sʋŋ la yʋ'ʋr zug. 20 ka pa'ali ba m nɔyɛlʋg kan wʋsa ka m yɛli ya la ye ba siaki li. Baŋime ka m na bɛnɛ ya saŋa wʋsa ti paae dunia la naar."
Nimmua tʋʋm kane ka Yesu da tis o nya'andɔlib la da anɛ ye ba kem tɛɛns wʋsa nɛ buudi wʋsa n tu'as ka pa'al nidib nyɔvʋr kane pʋ naad la yɛla. Wina'am tisi ti baŋer nɛ mi'ilim ye ti mɛ sʋŋ taaba. Wina'am zi'el nɔɔr ye ti ya'a pa'an o labaar la o na bɛ nɛ ti, ka o Siig Sʋŋ la na sʋŋe ti ka tisi ti kpi'euŋʋ ti pa'alʋg la pʋʋgin. Joon 16:13 ni yɛl ye, Siig Sʋŋ la na gaad tuonne dɔlisi ti keŋ yɛlsida zin'igin. Ti sɔsim o ka o sʋŋe ti ka ti pa'al ka mɛ zamis.
BU'OSA
1. Yesu yɛl ye ti maal bɔ?
Gandigir: O yɛl ye ti pa'al taaba tiname zamis si'el.
2. Ti ya'a pa'an Wina'am labaar la o na maal bɔ?
Gandigir: O na bɛnɛ ti zin'kan ka ti bɛ wʋsa.
3. Anɔ'ɔn na dɔlli ti keŋ sida zin'iginɛ?
Gandigir: Ti ya'a sɔs Siig Sʋŋ la o na tʋm tisi ti.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Mateo 5:19b
Onɛ wʋsa tʋm ka pa'an Wina'am nɔɔryɛlʋg la, ba na buon o nintita'ar Wina'am sʋ'ʋlimin la.
PA'ALƲG 17 KPAN: KARIMBIISI NAR YE BA TI'EB SI'EM
Karʋŋ: Efe. 6:14-18
14 Dinzugɔ, ti'ebim zi'e ka nɔk sida lɔ wʋʋ sialɔɔdiŋnɛ, ka bɔbigi pʋpielim wʋʋ gbauŋ ti'edʋgʋ lusi ya nyɔ'ɔg. 15 Ka pid ta'ada n ti'ebi keŋ mɔɔl sumalisim labasʋŋ la. 16 Ka line lɛm paas anɛ ye, zanli lusib bʋn nu'usin line an yadda ka na tun'e kpiis pima line dit nwɛne bugum pielim, din ka suntaana tɔɔnd la. 17 Ka pidi kunt zupibis line an faangir, ka nɔki Wina'am Siig Sʋŋ zaba sʋ'ʋg line an Wina'am pian'ad la. 18 Niŋimi nɛ'ɛnam ka dɔl Siig Sʋŋ la sɔsid Wina'am sʋŋir sʋ'ʋŋa saŋa wʋsa. Kpɛn sɔsidi Wina'am tisid nidib wʋsa.
Nɔnapaal la saŋa, ba da nam pʋ maal malii. Sogianam da mɔre sʋ'ʋs nɛ kpana nɛ tiraad nɛ pima n zabid. Sogianam la da sian'ane ba sʋ'ʋgnɛ sɛnbidiŋin ka pid kut zupibis, ka nɔk gbauŋ dinɛ ka ba maal ka li lusid nyɔ'ɔg la bɔbig ka pid ta'ada banɛ mɔr paŋ ka kʋ kɛ ka ba sadigɛ. Ka zanl lusib gbauŋ dinɛ tʋ'ʋsid pima la dagɔbʋg nu'ugin. Karimbiis mɛ anɛ siig sogianam ka li sʋm ye ti sɔs Wina'am ka o sʋŋe ti ka ti yɛ siig zaba la'ad la. Ti sid an Wina'am sogianam banɛ ti'eb sʋ'ʋŋaa?
BU'OSA
1. Mali da kae nɔnapaal saŋa la, sogianam da mɔr bɔ zabida?
Gandigir: Ba da mɔri sʋ'ʋs nɛ kpana nɛ pima.
2. Ba da mɔr bɔ gu'udi ba mɛŋa?
Gandigir: Ba da mɔri kut zupibig nɛ dinɛ lusid nyɔ'ɔg nɛ dinɛ ka ba zanl nu'ugine tʋ'ʋsid kpana nɛ pima.
3. Tinam na yɛ bɔ zab nɛ suntaana?
Gandigir: Ti zaŋim Wina'am zaba la'ad la wʋsa.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Efe. 6:11
Yɛɛmi Wina'am zaba la'ad la wʋsa ka ya na nyaŋe zi'e kiŋkiŋ, ka suntaana bibi'elim ya'am da nyaŋe lubi ya.
PA'ALƲG 18 WALA: BA BAŊID KARIBISƲŊ NƐ O TƲƲMA NI
Karʋŋ: Luk 6:43-45
43 Tisʋŋ kae wan walbɛ'ɛdɛ, tibɛ'ɛd mɛ kae wan walsʋmaa. 44 Ba baŋid tiis wʋsa nɛ ba wala ni, gɔn'ɔs kʋ wal kekamaa, ka zaaŋ mɛ kʋ wal ganyaa. 45 Niŋsʋŋ niŋid tʋʋmsʋma ka li yitnɛ o pʋpielim nɛ o pʋtɛn'sʋŋ linɛ yit o sunfin na. Ka nimbɛ'ɛd mɛ tʋm tʋʋmbɛ'ɛd ka li yi pʋtɛn'bɛ'ɛd linɛ bɛ o sunfin. Ninsaal nɔɔr pian'adi bʋn linɛ wʋsa bɛ o sunfin.
Wina'am tisi ti tiis buudi kɔn'ɔbkɔn'ɔb ka ba wan wala kɔn'ɔbkɔn'ɔb, sieba anɛ wal malisa ka sieba an wal bɛ'ɛdnam. Ti wʋsa bɔɔd walbanɛ an sʋm ka malis ka tisidi ti laafi nɛ nimma'asim. Nwɛne tiisi wan wala si'em la, di mɛ sʋm ye karimbiis wan wala. Fʋn an karimbiig la, walbɔ buudi ka fʋ wanna? Fʋ ya'a an karimbiig yɛlmɛŋir di sʋm ye fʋ tʋʋma nɛ fʋ zʋgʋ pa'al ye fʋ sid dɔl Wina'am nɛ nimmua. Ti pian'ad nɛ ti tʋʋma nɛ tiname tɛn'ɛsid si'em sʋm ye li dɔl Wina'am bɔɔdim. Fʋ ya'a an karimbiig ka fʋ tʋʋma nɛ fʋ zʋgʋ pʋ pa'an ye fʋ mi' Wina'am, fʋn sɔsim Yesu ka o na tiaki fʋ suunr nɛ fʋ zʋgʋ ka fʋ pin'ili wan walsʋma. Kɛli ka ti sɔs o ka o maali ti wʋʋ o mɛŋ nɛ.
BU'OSA:
1. Bɔ ka ti bɔɔd ye ti dit wala?
Gandigir: Li malis ka lɛn sʋŋid ka ti mɔr laafi.
2. Walbɔ buudi ka ti na walɛ?
Gandigir: Li sʋm ka ti wala mɔr sʋŋiri tisid sieba.
3. Ti na niŋ wala tiaki wal walsʋma?
Gandigir: Yesu na nyaŋe tiaki ti sunya ka ti nwɛne o mɛŋ nɛ.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Kolosae dim 1:10
Ti sɔsid ye ya tʋʋma nar Zugsɔb la, ka li ma'ae o suunr bɛdegʋ, ka ya tʋm tʋʋmsʋŋ wʋsa, ka ya Wina'am yɛla baŋir pɛ'ɛs.
PA'ALƲG 19 TA'ADA: JOON ONƐ SƲƲD NIDIB WINA'AM KU'OM.
Karʋŋ: Luk 3:15-16
15 Ka nidib banɛ da gur Kristo onɛ an Faangid la ken na la, pin'ili tɛn'ɛsidi ba sunya ni ye Joon pa'ati anɛ Kristo la. 16 Ka Joon lɛbisi ba ye, "M sʋʋdi ya nɛ Wina'am ku'om, amaa sɔ' bɛ mɔr paŋe gat mam, onɛ kenna ka li pʋ nar ye m pidig o ta'adaa. O na sʋʋ ya nɛ Wina'am Siig Sʋŋ nɛ bugum.
Wina'am nɔnaar kʋdʋg la ni o da yɛl ye o na tʋm o biig dunia ni na. Amaa sɔ' na gaad tuonne maali ti'eb dunia la ka gur o ken la na. Wina'am nɔdi'es Azaya da yɛl ye tʋmtʋm la na bɛnɛ mɔɔgʋn, ka na yɛl sɔ' wʋsa ye ba tiakim ka basi ba tʋʋmbɛ'ɛd ka ti'ebi gur Zugsɔb la ken na.
Nwɛne Azaya n da yɛl si'em la, Joon sid da kena ye o maal suori tis Zugsɔb la ken na. Joon labaar la da mɔr paŋ bɔzugɔ, o da sienɛ o mɛŋ ka Wina'am Siig Sʋŋ la mɔr o tʋm. Joon nam saŋa la, yammis tʋʋma da anɛ ba pidisidi ba zugdaan nam nɛ saanm ta'ada. Joon da yɛl ye on pʋn pʋ nar ye o pidig Yesu ta'adaa. O da yɛli ba ye, on sʋʋdi ba nɛ ku'om amaa onɛ kenna la na sʋʋ ba nɛ Wina'am Siig Sʋŋ. Wina'am ku'om sʋʋb pa'anɛ ye ti kpinɛ nɛ Yesu ka vʋ'ʋg nɛ bɛlim paal amaa Siig Sʋŋ la piednɛ ti suunr nɛ ti bɛlim. Fʋ ya'a nan pʋ di'e Wina'am Siig Sʋŋ la, fʋn yɔ'ɔgime fʋ suunr ka sɔs o ka o na tisif o Siig la.
BU'OSA:
1. Joon n da bɛ mɔɔgʋn la o da dit bɔ, ka o da yɛɛd fʋbɔ buudi?
Gandigir: O da yɛnɛ fukane ka ba maal nɛ yʋgʋm kɔnbid ka o diib an na'azɔmnam nɛ siind.
2. Joon labaar da an bɔ?
Gandigir: Ye ba tiakim ka di'e ku'om sʋʋb.
3. Anɔ'ɔn ka Joon da ye o na sʋʋ ba nɛ Siig Sʋŋ la?
Gandigir: Yesu Kristo.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Luk 3:9
Nannanna lieŋ bɛ tiis gbina ni, ka tikan wʋsa pʋ wal walsʋma la, ba na nwaae li n lɔb bugumin.
PA'ALƲG 20 NA'ARAUG: YESU AN TI MAAN VUGIRI
Karʋŋ: Hib. 9:12-14
12 O da pʋ kpɛn' kasi wʋsa kasi zin'isʋŋin la nɛ bʋʋs ziim bɛɛ niigi ziim maal maannɛ tis Wina'am. Amaa o lɛɛ zaŋnɛ o mɛŋ ziim n bɔ faangir suori tisi ti. 13 Ka niigi ziim nɛ bʋʋs ziim nɛ na'asa'abil kanɛ ka ba nyu'oe la tampɛligim ya'a yugus banɛ ka malima pʋʋgin kɛ ka ba ka' nyain la niŋgbina, ka li nyaŋe pie ba niŋgbina ka ba an nyainnɛ, 14 Kristo ziim yʋ'ʋn na niŋ wala? Li na tʋm gaad ala bɛdegʋ, ka na pie ti tʋʋmbɛ'ɛd linɛ ta'asid kum na la, ka kɛ ka ti pʋtɛn'ɛr an nyain, ka ti tʋm Wina'am onɛ vʋe la tʋʋma. Li anɛ Kristo onɛ nɔk o mɛŋe tis Wina'am ka gba'ar kae, ka li yinɛ Wina'am Siig Sʋŋ kanɛ bɛ saŋa linɛ ka' naar la ni na.
Wina'am nɔnaar kʋdʋg la ni ka Moses onɛ an Jew dim tuongat tita'ar la da pa'ali ba ye, ba zaŋim na'araad nɛ pɛ'ɛs nɛ bʋʋsi maal maana tis Wina'am. Ye ala ka Wina'am na kɛ ba tʋʋmbɛ'ɛdi bas. Amaa nɔnaar paal la ni, Yesu an ti maan sʋŋ. O ziim da kpa'ae kum dapuudir la zug la kɛ ka Wina'am yisi ti tʋʋmbɛ'ɛd wʋsa n bas. Joon 19:34 yɛl ye ti ya'a siak ka o an ti maan, ti kʋ lɛn kʋʋd bʋnkɔnbid ye ti maal maanaa. Wina'am na kɛ ti taali bas bɔzugɔ, Yesu ziim ma'aa pʋn si'al.
BU'OSA:
1. Jew dim da mɔr bɔ maan maana?
Gandigir: Ba da mɔri na'araad nɛ pɛ'ɛs nɛ bʋʋsi maan maana.
2. Tinam mɔr bɔ maan maana?
Gandigir: Ti mɔri Yesu onɛ ka o ziim da kpa'ae ti yɛla la.
3. Yesu ziim la yiib zugɔ Wina'am na niŋ wala?
Gandigir: O kɛti ti taali basid.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: 1Joon 2:2
Ka Kristo kʋm la anɛ linɛ kɛt ka Wina'am sumpɛɛn naae nɛ ti tʋʋmbɛ'ɛd. Li ka'a tinam tʋʋmbɛ'ɛd gʋllimnɛ, ka anɛ nidib wʋsa tʋʋmbɛ'ɛd.
PA'ALƲG 21
Lɛm karim tienr karʋŋ pa'alʋg pii-nɛ naasi paae pisi (Lessons 14-20).
PA'ALƲG 22 BUGUM: GU'USIM KA DA TI KPƐN" BUGUMINƐ
Karʋŋ: Luk 16:23-25
23 Ka arizak daan la n daa bɛ bugum tɛŋin ka dit fara la, o gɔdigi o nindaa ka nyɛ Abraham hali lalli sa, ka Lazarus zin'i o tuon. 24 Ka arizak daan la buol Abraham ye, 'M ba' Abraham, zɔme m nimbaanlig ka tʋm lazarus ka o zaŋ o nu'ubili tin'e ku'om ma'ali m zilim bɔzugɔ m bɛnɛ bugum pʋʋgine dit fara'. 25 "Amaa ka Abraham yɛl o ye, 'M biiga, tienm ye fʋn daa bɛ dunia ni saŋsia la fʋ daa mɔr bʋnsʋma, ka Lazarus mɛ daa mɔr bʋnbɛ'ɛdnam. Amaa nannanna o mɔr sunmalisim kpɛla ka fʋn mɛ dit fara.
Wina'am gbauŋ la yɛli ti ye banɛ wʋsa zan'as ye ba kʋ dɔlli ti Zugsɔb Yesu Kristo la Wina'am na kadi ba saria kʋʋsi ba bɛ'ɛd ka zaŋe ba bas bugum tɛŋ. Anina ka bugum na diti ba ka ba na kaasid daar wʋsa ka onɛ na sʋŋ o tiraan kae. Bugum la pʋ kpiigida ka banɛ bɛ anina la mɛ pʋ kpiida. Di anɛ fabilʋg nɛ kukuma nɛ namisʋg saŋa linɛ ka' naarɛ. Tiname karim si'el Luk gbauŋʋn la tu'asidi ti nɛ arizak daan on da bɛ dunia mɔr o kpan'am la maan on bɔɔd si'el ka zan'as Wina'am dɔllim. O da kpi keŋ bugum teŋi namisid ka nɔŋdaan onɛ da dɔl Wina'am la lɛɛ bɛ arizana dit malisim. Nannanna saŋa bɛ tis man nɛ fʋ ka ti na niŋ tuuba ka zaŋe ti mɛŋe pɛsig Wina'am ka ku'um ya'a paae ti tinam keŋ bɛ o san'ane dit na'am saŋa dinɛ ka' naarɛ.
BU'OSA:
1. Wina'am gbauŋ yɛl ye bɔ na niŋ banɛ zan'as ye ba kʋ dɔl Kristo la?
Gandigir: Ba na keŋ bugm teŋ.
2. Bɔzug ka arizak daan la da kpɛn' bugum teŋa?
Gandigir: O zi' Wina'am ka mɔr o arizak la maan o ya'amin.
3. Ti na niŋ wala ka ti keŋ Wina'am yirɛ?
Gandigir: Asɛɛ ti di'e Yesu ka o an ti faangid.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Luk 12:5
Amaa m na pa'ali ya onɛ ka ya na zɔ. Li anɛ Wina'am onɛ na nyaŋe kʋ ka li nya'aŋ ka o lɛm mɔr paŋ kanɛ na nyaŋe kpɛn'ɛsi ya bugum teŋin la. Ɛɛnn , asida zɔmi nɛ Wina'am.
PA'ALƲG 23 ZA'ANƆƆR:
Karʋŋ: Luk 18:24-27
24 Ka Yesu gɔs o kii ka yɛl ye, "Li tɔe hali nɛ banɛ mɔr kpan'am na kpɛn' Wina'am na'amin. 25 Li pʋ tɔe nɛ yʋgʋmmena kpɛn' kparpiim vɔɔnrine paae kpan'daane na ye o kpɛn' Wina'am na'aminɛɛ". 26 Ka banɛ wʋmi li la yɛl ye, "Ka anɔ'ɔne na nyɛ faangir yu'usɛ?" 27 Ka o yɛli ba ye, "Lin ka saalib kʋ nyaŋe maal la anɛ na'ana Wina'am san'an".
Kʋdimin la banɛ bɛ teŋpʋʋsin la da ɛɛnti mɛnɛ zaŋguom tita'ari gu'u ba bi'emnam bɛɛ ba dataase lɛbis. Yu'uŋ ya'a sɔb ba da yɔɔdnɛ za'anɔtita'ar la ka kpari lɛbis. Za'anɔkanɛ ka ba ka ba dɔlli kpɛn'ɛd teŋpʋʋgin la anɛ kʋlʋŋ bil ka ba kpɛn'ɛsi li zaŋguomin ka buone li ye kparpiim vɔɔnr. Yʋgʋm ya'a ye o dɔl za'anɔkan la kpɛn' asɛɛ ka ba yis la'abanɛ ka o ziid la wʋsa, ka kɛ ka o vanbin teŋin ka tienn o mɛŋe kpɛn'. Ala mɛn tiname na niŋ si'em kpɛn' Wina'am sʋ'ʋlimin la anɛ tiname na igin o tuon saŋa wʋsa, ka yis dunia nwa la'abɛ'ɛd nɛ tʋʋmbɛ'ɛd banɛ ka ti mɔr la bas. Fʋ ya'a anɛ kpan'am daan fʋn zaŋemi fʋ mɔrim la tʋm Wina'am tʋʋma ka sʋŋ banɛ kae. Amaa bʋnmɔr ya'a nɔŋ o mɔrim la gat Wina'am li tɔe nɛ on na nyaŋe kpɛn' Wina'am yir.
BU'OSA:
1. Nidib da ɛɛnti niŋ wala gu'u ba dataasi lɛbisɛ?
Gandigir: Ba da mɛɛdi zaŋguom titada giligi ba teŋ la lɛbis.
2. Ba da buon za'anɔbil la ye bɔ?
Gandigir: Ba da buonnɛ ye fʋrpiim vɔɔnr.
3. Yʋgʋm da niŋid wala kpɛn'ɛda?
Gandigir: Ba da ɛɛnti yisnɛ o la'ad la wʋsa ka kɛ ka o igine kpɛn'.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Luk 18:27
Ka o yɛli ba ye, "Linɛ ka saalib kʋ nyaŋe maal la anɛ na'ana Wina'am san'an.
PA'ALƲG 24 GBIGIM:
Karʋŋ: 1 Pita 5:8-9
8 Aen banɛ gban'adi ba mɛŋ, ka lɛn an banɛ gu'usid sʋ'ʋŋa; ka ya dataa suntaana gɔɔndi nwa'am wʋʋ gbigimnɛ ied nid ye o gban'ae ɔnb. 9 Niŋime Yesu Kristo yadda sʋ'ʋŋa ka zan'as suntaana, ka ya mi' ye ya ba'abiis banɛ bɛ zin'ig wʋsa namis namiskan mɛŋim ka ya nyɛ la.
Gbigim ɛɛnti nwa'amɛ ye dabiem kpɛn' walig ka o yi o suak zin'igin na ka o kadi gban'e o. Ala ka suntaana mɛ vɔlisidi ti ye ti bas Wina'am yadda niŋir nɛ Yesu dɔllim. Ka ti ya'a bas suor ka o kpɛn' na, o na wɛligi ti nɛ Wina'am. Dine kɛ ka li nar ye ti sɔsim Wina'am ka karim Wina'am gbauŋ la saŋa wʋsa, ka li sʋŋ ka ti nɔbig nɛ paŋe ti yadda niŋir pʋʋgin. Ti kpɛmisim taaba Zugsɔb la ni. Li nar ye ti baŋ ye suntaana bɛnt baansi ti yɛla. Amaa ti ya'a zi'e santir ka niŋ Yesu yadda, o baans la na lieb zaalim.
BU'OSA:
1. Bɔɔ kɛ ka gbigim nwa'ama?
Gandigir: O niŋidnɛ ala vɔlisid bane ka o gban'adi ɔnbid la.
2. Bɔ ka suntaana nwa'am wʋʋ gbigimmɛ?
Gandigir: O mɔɔdi ye o vɔlisi ti ka ti bas Yesu dɔllim.
3. Ti na niŋ wala yi ka bas suntaana?
Gandigir: Tiname na wʋm Wina'am pian'ad ka sɔs o ka li kpɛ'ɛŋe ti ka ti kpi'em.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: 11 Tɛs. 3:3
Ka Zugsɔb la lɛɛ an sida daan, ka na tisi ya paŋ ka guri ya, ka suntaana da nyaŋe ya.
PA'ALƲG 25 NU'UG:
Karʋŋ: Mak 1:40-42
40 Ka kʋkɔm kɛn Yesu san'an na igine sɔs o ye, "Li ya'a an fʋ bɔɔdim fʋn kɛ ka m nyɛ laafe ka lieb nyain". 41 Ka Yesu zɔ o nimbaanlig ka si'is o ka yɛl ye, "M bɔɔd ala, liebim nyain". Ka o wiim la kpɛm bas o. Ka o niŋgbiŋ lɛbi an nyain.
Nidib wʋsa daa pʋ bɔɔd ye ba li'el dau nwa ka yɛti ban na si'is o. Ba da zɔti ye o ban'as la pa'ati lɔ'ɔŋe ba. Amaa Yesu da mɔr nyɔɔg nɛ dau kane namisid nwa, ka tienn o nu'ugʋ si'is o. Yesu nɔŋeti galis, hali sɔ' wʋsa ya'a kisigi ti ka pʋ bɔɔdi tii, on kpɛn nɔŋeti nɛ. O zɔti ti nimbaanlig baa ti yɛla ya'a zɛm si'em wʋsa. Li sʋm ye ti wʋsa niŋ wʋʋ dau kaŋa daa maal si'em la. Ti zaŋime ti yɛla keŋ Wina'am san'an nɛ Winsɔsʋg. On nɔŋe ti la zugɔ, o na maali ti bɔɔdim tisi ti.
BU'OSA:
1. Bɔ ka sɔ' da pʋ bɔɔd ye o si'is dau kaŋa?
Gandigir: Ba da zɔti dabiem ye o wiim la na ti lɔ'ɔŋe ba.
2. Yesu da maal bɔ n tis o?
Gandigir: O da si'is o nɛ ka o ban'as la bas.
3. Ti na niŋ wala, ti ya'a ti bɛ yɛla ni?
Gandigir: Li ya'a ti an ala, tinam kɛm Yesu san'an nɛ Winsɔsʋg.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Mateo 14:14
Ka on yi anrʋŋʋn la na o nyɛ nidib bɛdegʋ ka ba nimbaanlig mɔr o ka o ti'eb bane bɛn'ɛd la.
PA'ALƲG 26
Lɛm karim tienr karʋŋ pisi-nɛ-yi' paae pisi-nɛ-nu (Lessons 22-25).
PA'ALƲG 27 NYINA: GU:"USIM NƐ DANUUR
Karʋŋ: Luk 21:34-36
34 "Gu'usimin ya mɛŋ ka ya sɔ' ya'am da pɛ'ɛl nɛ di'ema nɛ danuur nɛ si'elnam yɛla linɛ paki ya bɛlim laa, ka daakan la da ti libigi ya 35 wʋʋ baŋe gban'ad si'el si'em laa. Li na ti libig nidib bane bɛ dunia ni la wʋsa. 36 Baŋime ka kpɛn bɛ sʋ'ʋŋa nɛ Wina'am sɔsʋg ye ya ti nyɛ paŋ kanɛ ka ya na ti nyaŋe luak liɛn na ti naam, ka mɛ nyaŋe zi'en Ninsaal Biig la tuon".
Du'atanam gɔsi nyɛ ka danugalisʋg san'ammɛ ti niŋgbiŋ. Banɛ nuud daam galis la kpiid tɔ'ɔtɔ gat banɛ pʋ nuuda. Tiname an karimbiis la li sʋm ka ti gɔsi ti niŋgbina la sʋ'ʋŋa. Li sʋm ka ti baŋ ye Kristo Siig bɛ ti san'an ka ti niŋgbiŋ la an o yir. Alazugɔ, li pʋ sʋm ye ti dit diib bɛɛ nuud bʋnnuuda bane na san'ame ti niŋgbiŋ laa.
BU'OSA:
1. Daam niŋidi ti niŋgbina bɔ?
Gandigir: Li san'amidi ti niŋgbina nɛ.
2. Anɔ'ɔne nar ye o guri ti niŋgbina?
Gandigir: Tinam mɛŋe nar ye ti gɔsi li sʋ'ʋŋa.
3. Ti ya'a pʋ gu'usid nɛ ti niŋgbina la, bɔ na maalɛ?
Gandigir: Wina'am na saansi ti.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: 1 Kor. 6:19
Ya zi' ye ya niŋgbina la anɛ Wina'am Siig Sʋŋ la yirɛ, onɛ bɛ ya ni la on ka ya di'e Wina'am san'an laa? Ya pʋ sʋ'ʋe ya mɛŋa.
PA'ALƲG 28 FITTIR: YESU N AN DUNIA NƐƐSIM
Karʋŋ: Mateo 5:14-16
"Ya anɛ dunia nwa nɛɛsim. Ya mɛ nwɛne teŋkane ka ba mɛ' zuor zug la, li kʋ tun'e su'aa. 15 Bɛɛ nid kae na nyu'oe fiitir ka pibil nɛ pɛogɔ, amaa o na zuoli li si'el zugin, ka li nie nyain tis nidib bane wʋsa n bɛ yin la. 16 Dinzugɔ kɛli ka ya nɛɛsim niee nyain nidib tuon, ka ba nyɛ ya tʋʋmsʋma, ka pian' ya ba' onɛ bɛ arizana ni la yʋ'ʋr.
Ti pʋ nyu'od tittire pibin daka ni bɛɛ zaŋe li kpɛn'ɛs gadʋg lɛuŋʋnɛ. Ti ya'a nyu'oe, ti sʋ'ʋnnɛ agɔla ka li nie tis zin'kane ka ti bɛ la wʋsa. Yesu yɛl ye, asɛɛ ka ti an wʋʋ fittir nɛ tis nidib bane giligi ti ka bɛ likin siig pʋʋgin la. Ka tinam bane mi' o la li nar ye ti bɛlim kɛ ka dunia dim bane zi' o la baŋ o. Ala ka ba na di'e o ka o an ba faangid ka bɛ o nɛɛsimin la.
BU'OSA:
1. Bɔ ka ti ɛɛnti nyu'oe fittir ka zaŋe sun'ul si'el zugɔ?
Gandigir: Ti bɔɔd ye ti tis yir la wʋsa nɛɛsim.
2. Anɔ'ɔne an dunia nɛɛsim?
Gandigir: Yesu n an dunia la nɛɛsim.
3. Ti na niŋ wala ka ti nɛɛsim nie?
Gandigir: Li anɛ tiname na yɛl nidib Yesu yɛla ka dɔlisi ba keŋ o san'an.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Mateo 5:16
Dinzugɔ kɛli ka ya nɛɛsim nie nyain nidib tuon, ka ba nyɛ ya tʋʋmsʋma, ka pian' ya ba' onɛ bɛ arizana ni la yʋ'ʋr.
PA'ALƲG 29: NIDIB AYI' MƆƆN WINA'AM LABAAR
Karʋŋ: Tʋʋma 13:2-5
2 Ka ban daa lɔ nɔɔre pʋ'ʋsid Zugsɔb la, ka Wina'am Siig Sʋŋ yɛli ba ye, "Gaŋim Barnabas nɛ Saul ba gʋnne, ka ba tʋm tʋʋmkan ka m gaŋe ba ye ba tʋm la". 3 Ka ban lɔ nɔɔr ka sɔs Wina'am la, ka zaŋe ba nu'usi pa'ali ba zutin ka tʋmi ba ka ba yi n keŋ. 4 Ka Wina'am Siig Sʋŋ la tʋmi ba la, ka ba keŋ Selusia teŋine kpɛn' anrʋŋ anina n keŋ saipuros sʋ'ʋlimin, 5 ka ba paae Salamis teŋine mɔɔl Wina'am pian'ad la Jew dim la'asʋg dɔɔdin. Ka Joon Mak mɛ sʋŋe ba nɛ tʋʋma la.
Nidib bane pʋ baŋ ye Yesu anɛ ba faangid la bɛnɛ likin siig pʋʋgin. Karimdɔɔg la pin'ilʋg saŋa la, karimbiis la da sɔsid Wina'am ka o yɛli ba ye ba tʋm nidib tɛɛns bane kpɛlim la mɔɔl Wina'am labaar la. Paul nɛ banabas da due keŋ tɛɛns bane kpi'e mediteranian atɛuk baba la wʋsa, mɔɔl labaar la. Ba da pin'il karimdɔɔd bɛdegʋ ni ka nyɛ nidib bɛdegʋ ka ba lieb karimbiis. Li sʋm ka tinam mɛ zaŋ labaar la gilig tɛɛns bane kpɛlim la.
BU'OSA:
1. Siigin lik an bɔ?
Gandigir: Li anɛ onɛ pʋ baŋ Yesu.
2. Wina'am da yɛl karimbiis bane da dɛŋ tuon la ye bɔ?
Gandigir: O da yɛli ba ye ba tʋm nidib ayi' bane na mɔɔn labasʋŋ la.
3. Bane ka ba da tʋm la da niŋ wala?
Gandigir: Ba da mɔɔl labasʋŋ la ka pin'ili zi'el karimdɔɔd.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Mateo 28:19
Dinzugɔ kemi nidib buudi wʋsa ni, ka kɛ ka ba liebi m nya'andɔlib. Sʋʋmi ba Wina'am ku'om nɛ Ba' la yʋ'ʋr zug nɛ Biig la yʋ'ʋr zug nɛ Siig Sʋŋ la yʋ'ʋr zug.
PA'ALƲG 30 WAAF: SUNTAANA NWƐNE WAAFNƐ
Karʋŋ Nier pa'alʋg 12:7-9
7 Ka zaba kɔ arizana ni. Ka Maliak kpɛɛnm Maikil nɛ o Maliaknam la zab nɛ dragon ka on mɛ la'as nɛ o nya'adɔlibi zab nɛ Maikil. 8 Ka ba daa nyaŋ dragon nɛ o nya'andɔlib la ka ba lɛn ka' suori na bɛ arizana ni ya'asɛ. 9 Ka ba daa nɔk dragon tita'ar la lɔbi bas. Dragon anɛ waaf kane da bɛ kʋdimin sa, ka o yʋ'ʋr buon kikiris na'ab, bɛɛ suntaana, ka ma'ad dunia wʋsa la. Ka ba yis o nɛ o maliakname lɔbi sigis dunia ni na.
Wina'am gbauŋʋn la, ba buon suntaana ye sɛpɛnt. Sɛpɛnt anɛ wa'atita'ar ka mɛ an wa'abɛ'ug amɛŋa. Wina'am gbauŋ la yɛl ye ba da yis suntaana arizana ni bas dunia ni. Din da niŋ si'em la ka o da mak Adam nɛ Hawa ka kɛ ka ba zan'as Wina'am nɔɔr. Dina pa'al ye o pʋn da dɛŋe makid ninsaalnɛ pin'ilʋgin sa. Amaa dabisir kenna, ka dabiskan anɛ saria kadib daar. Daakan ka Wina'am na kad o saria kʋʋs o bɛ'ɛd ka zaŋ o lɔs bugum teŋ zin'ikan ka bugum pʋ kpiisid la. Saŋkan la ti yʋ'ʋn na paam yɔlisim nɛ yɛla bane ka o tɛɛdi ti kpɛn'ɛsid la pʋʋgin.
BU'OSA:
1. Suntaana da dɛŋe bɛ yaane?
Gandigir: O da bɛnɛ arizana ni.
2. O tʋm bɔ dunia ni?
Gandigir: O mɔɔdi ye o kɛ ka nidib tʋm tʋʋmbɛ'ɛd.
3. Bɔ na ti niŋ o?
Gandigir: Wina'am na ti kad o saria ka tis o saansʋg kane ka' naarɛ.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Joon 3:17
Alazug Wina'am pʋ tʋm o biig dunia ni na ye o kʋʋs dunia dim bɛ'ɛdɛ, amaa ye dunia nyɛ faangire o ma'asim zug.
PA'ALƲG 31 ZABA ZIIDI SUSAN'AŊ NA KA NƆƆRYINNE ZIID SUNMALISIM NA
Karʋŋ: Mak 3:25-26
Yir yinne dim ya'a zabid nɛ taaba yikaŋa na nwa'. 26 Ka suntaana ya'a mɔr wɛligir nɛ taaba, ba sʋ'ʋlim kʋ yuugɛ ka san'am wʋsa.
Nidib ya'a bɛ yin ka nwa'asid ka zabid nɛ taaba, ba san'amid nɛ ba mɛŋ nɛ yir la. Yesu n an suguru na'abiig. Ti ya'a buol o ka o kena bɛ ti vʋ'ʋm ni, o na tisi ti sunmalisim. Ala ka ti na bɛ nɛ taaba nɛ nɔɔryinne. Ti ya'a ɛɛnti la'as taaba wʋʋ yir yinne dim ye ti zun'oe Wina'am, Yesu kennɛ na bɛ ti sʋʋgin. O mɔr o sunmalisim nɛ o sunpielim nɛ o subʋgʋsʋm na tisi ti. Sida; nɔɔryinne an paŋ, nɔɔryinne an nɔŋilim nɔɔryinne an nyaŋir.
BU'OSA:
1. Nidib ya'a nwa'asidnɛ taaba bɔ niŋida?
Gandigir: Ba san'amidi nɔɔryinne nɛ sunmalisim linɛ bɛ ba san'an la.
2. Anɔ'ɔn yʋ'ʋri buon suguru na'abiiga?
Gandigir: Yesu an suguru na'abiig.
3. Ti ya'a la'asi zun'od Wina'am, anɔ'ɔn kenna pɛɛsidi ti?
Gandigir: Yesu ɛɛnti kena pɛɛsi ti.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Mateo 18:20
"Ka nidib atan' bɛɛ ayi' ya'a la'as man yʋ'ʋr zug, m na bɛ nɛ ba".
PA'ALƲG 32 VAAND LUSIB: YESU ZIIM LA GURI TI
Karʋŋ: Pin'ilʋg 3:6-10
6 Ka pu'a la da nyɛ ka tiig la wala la an sʋ'ʋm ka lɛn vɛnli tig o nini, ka an dinɛ na tis o baŋir la; ka o pun'oe di ka zaŋ sieba tis o sid ka o mɛ di. 7 Anina ka ba nini nie ka ba gɔsi nyɛ ka ba zi'e biel, ka ba ans vaandi sɔɔnn lusi ba nyan.
8 Zaam da ma'ae la, ka ba wʋm Zugsɔb Wina'am dammir lɔmbɔn'ɔgin la, ka ba zɔɔ su'a tiis gbina ni. 9 Ka Zugsɔb Wina'am buol dau la ka ye, "Fʋ bɛ yaane?" Ka o lɛbis ye, "M wʋmmɛ fʋ dammir ka dabiem kpɛn'ɛm bɔzugɔ m pa'a anɛ biel, lin ka m su'a m mɛŋ".
Dau nɛ pu'a kane ka Wina'am da dɛŋe maal la da zan'as Wina'am nɔɔr, ka zɔt dabiem nɛ Wina'am saansʋg yɛla. Ba da zaŋɛ vaand bane labisi lusi ba mɛŋ ye ba su'a ka Wina'am da nyɛ ba. Nwa da anɛ zɔlimis. Wina'am na nyaŋe nyɛ tɔlig si'el wʋsa. O mi' ti sunya nɛ ti pʋtɛnda (Mateo 12:25) dine lusi gu'u ti anɛ Yesu ziim la ma'aa. Dinɛ da kpa'ae dapuudir zugu ti tʋʋmbɛ'ɛd yɛla la.
BU'OSA:
1. Adam nɛ Hawa n da zan'as Wina'am nɔɔr la, li nya'aŋ ba da tɛn'ɛs ka li an wala tisi ba?
Gandigir: Ba da zɔtnɛ dabiem.
2. Ba da su'ad Wina'am wala wala?
Gandigir: Ba da ansnɛ vaandi lusi ba mɛŋ.
3. Ti na niŋ bɔ lusi ti mɛŋ ka nyaŋe yi Wina'am saansʋg ni?
Gandigir: Yesu ziim la ka ti na zaŋe lusi ti mɛŋ.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Rom. 4:7
Sunmalisim bɛ nɛ bane ka Wina'am di suguru nɛ ba kayisi ba tʋʋmbɛ'ɛdi bas la.
PA'ALƲG 33 FƲN BUD SI'EL LA LIN KA FƲ NA BUN
Karʋŋ: Gal. 6:7-10
7 Da ma'a ya mɛŋa. Sɔ' kʋ nyaŋe ma' Wina'am wʋʋ o anɛ zɔlʋgɔ. Nid na bun on bʋd si'el la buudi. Ka li mɛ anɛ ala nidib bɛlim ni. 8 Sɔ' bɛlim ya'a dɔlnɛ o ninsaalib bɔɔdim, li nyɔɔd anɛ kum. Ka sɔ' bɛlim ya'a dɔl Wina'am Siig Sʋŋ la bɔɔdim, lin nyɔɔd mɛ anɛ nyɔvʋr linɛ ka' naarɛ. 9 Dinzugɔ, kɛli ka ti da gɛnn ka bas tʋʋmsʋmaa. Ka ti ya'a pʋ basi li, saŋa na kena ka ti nyɛ li nyɔɔd. 10 Dinzugɔ ti ya'a nyɛ suor, kɛli ka ti tʋm tʋʋmsʋma tis sɔ' mɛkama, ka tʋmmi tisidi ti ba'abiis bane niŋ Kristo yadda la gaad sɔ' mɛkama wʋsa.
Kpaad ya'a bʋd suma o pɔɔgʋnɛ o mɔr ti'ir ye o na ti pia suma. O ya'a lɛn sɛ busa, o mɔr ti'ir ye o na ti tu busa bɛdegʋ. O ya'a mɛ lɛm bʋdnɛ tʋʋmbɛ'ɛd, ti mɔr ti'ir ye o na ti bun bɛ'ɛd. Ti ya'a bʋd Wina'am labaari tis biis sunya ni, ti mɔr ti'ir ye ba na nɔbig nɛ Wina'am ya'am nɛ o suoya la ni. Bielbɔ buudi ka ti bʋdi ti vʋ'ʋm pʋʋgin zaŋe ken tinam nɛ ti biis yɛla? Ka li mɛ anɛ ala nidib bɛlim ni.
BU'OSA:
1. Ti ya'a bʋd sʋma, ti na ti pia bɔ?
Gandigir: Ti piedi sʋma.
2. Ti ya'a bʋd tʋʋmbɛ'ɛdɛ, ti ye ti bun bɔ?
Gandigir: Ti na ti bun bɛ'ɛd.
3. Ti ya'a bʋd Wina'am labaar la ti sunya ni, ti na bun bɔ?
Gandigir: Ti na baŋ Wina'am nɛ o suoya ni.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Gal. 6:7
Da ma'a ya mɛŋa. Sɔ' kʋ nyaŋe ma' Wina'am wʋʋ o anɛ zɔlʋgɔ. Nid na bun on bʋd si'el la buudi.
PA'ALƲG 34: PƐ'ƐLIME YA MƐŊ NƐ SIIG SƲŊ LA
Karʋŋ: Efe. 5:15-20
15 Gu'usimine ya mɛŋ nɛ ya bɛlim an si'em. Maaliminɛ wʋʋ bane mɔr ya'am ka ka'a wʋʋ bane ka'a ya'am, 16 ka ya ya'a nyɛ suor yanam niŋem linɛ an sʋ'ʋm, ka saŋa la anɛ tʋʋmbɛ'ɛd saŋa. 17 Dinzugɔ da aen zɔnnɛ, ka baŋime Zugsɔb la bɔɔdim an si'em. 18 Da nuud daam kʋʋnniya, ka li anɛ tʋʋm yaalis. Amaa kɛli ka Wina'am Siig Sʋŋ pɛ'ɛli ya. 19 Pian'ame tisimi taaba nɛ yʋʋma bane sɔb Wina'am gbauŋʋn, nɛ yʋʋma bane ka Wina'am nidib sɔb, ka yʋ'ʋm yʋʋma wʋsa zun'od Wina'am yʋ'ʋr nɛ ya sunf wʋsa. 20 Ka si'el mɛkama ni, pʋ'ʋsime ti Ba' Wina'am bareka nɛ ti Zugsɔb Yesu Kristo yʋ'ʋrin saŋa mɛkama.
Tʋʋmbɛ'ɛd giligi ti nɛ zin'is wʋsa. Wina'am gbauŋ la yɛl ye, ti ya'a nu daam kʋʋl di anɛ zɔlimis. Ti ya'a kʋʋl daam, li na nyaŋe zii ti kpɛn'ɛs bɛ'ɛd buudi wʋsa ni. Baŋime ye dinɛ bɛ daamine kɛt ka nidib kʋʋn la mɛ san'amidnɛ sɔɔnr linɛ bɛ ninsaal pʋʋgin la. Fʋ sɔɔnr ya'a san'am fʋ pʋʋr na pin'ili fuunsʋm ka ba ye fʋ yɛnɛ kɔlʋg. Du'ata pʋ mɔri li tiim, ka tisabilim mɛ kʋ tun'e sʋŋɛ. Nwɛne tiname zamis pa'alʋg 26 la, ti ya'a san'ame ti niŋgbiŋ la, Wina'am mɛ na san'ame ti. Li sʋm ka ti pɛ'ɛli ti mɛŋ nɛ Siig Sʋŋ la ka ka' daam siiga. Kɛli ka ti sɔs Wina'am ka o pɛ'ɛli ti nɛ o Siig Sʋŋ kan ka ti na mɔr ya'am, ka kʋ an zɔnnɛ.
1. Wina'am gbauŋ la yɛl danuusim yɛla ye bɔ?
Gandigir: Li anɛ yalim tʋʋma.
2. Dinɛ bɛ daamine kɛt ka ti kʋʋn la maanne ti niŋgbina wala?
Gandigir: Li san'amidnɛ sɔɔnr la ti niŋgbiŋ pʋʋgin.
3. Lin pʋ sʋm ye ti kʋʋl daam la, li nar ka ti kʋʋl nɛ bɔ?
Gandigir: Ti kʋʋlim bɛɛ ti pɛ'ɛlim nɛ Wina'am Siig Sʋŋ la.
Karʋŋ kane ka ti na tɛnr: Efe. 5:18
Da nuud daam kʋʋnniya, ka li anɛ tʋʋm yaalis. Amaa kɛli ka Wina'am Siig Sʋŋ pɛ'ɛli ya.
PA'ALƲG 35
Lɛm karim tienr karʋŋ pa'alʋg pisi nɛ atan' paae pistan' nɛ anaasi (Lessons 23-34)