Pʋ'a Kʋʋr Malima

Bigisig

Bʋn linɛ wʋsa ka wima'am maali niŋ dunia nwa ni mɔr pin'ilʋg nɛ li naar. Nwɛnɛ bʋmbʋta wʋsa ka ba ye bʋd ka ba buli ka yi si'em ka mɔr saŋa ka ba vʋm bɛllim bɛn naae si'em la, ninsaal mɛ anɛ ala. Ninsaali mɔr pin'ilʋg si'em la o mɔr naar mɛn. Ba ya'a dʋa ninsaal, o ɛɛnti nwɛnɛ ki bɛɛ tiig bul ka ba bʋd ka li yi paalim na nɛ. Ki ya'a nɔbigi maal bielim, ka maal sumalisim. Ala ka ba ya'a dʋ'a biig ka o nɔbigi kilim kpɛɛm nti paae o bɛn, li anɛ o kpi ka ba maal kʋʋr ka li nwɛnɛ o bunib saŋa la. O ya'a oʋn anɛ biig bɛɛ na'akin ka kpi, ba kʋ yɛl ye ba sunya pʋ malis la zugɔ, ba kʋ maal si'el la. Sɛɛ ka ba maal malʋŋ ka li pa'al ye o bunib saŋa paae ya, ka ba na maali kɛɛsi o niŋgbina nɛ o siig dunia kaŋa ni.

Kʋʋr gbin anɛ ye ba tiɛn onɛ kpi la daa maal yɛlsʋm sieba dunia kaŋa ni. Ka lɛn tiɛn tiɛn yɛlbanɛ ka o maal ka pʋ naae bɛɛ tʋʋm tʋʋmsʋma banɛ ka o pin'il ka pʋ nyaŋi naae ka sig kpi'im teŋ la. Ka li nar ye o biis bɛɛ o nidib banɛ kpɛlim la tʋgʋs on daa tʋm si'el si'em bɛn la.Alazug sɔ' ya'a kpi, o kum daar nɛ o kʋʋr maalʋg daar ba na tu'asi pa'al on da bɛ dunia ni ka an si'em wʋsa.

Pʋ'a ban'as saŋa

Pʋ'a ya'a bɛn'ɛd ka o sid yidim ti'eb o ka ban'as la zana's ka paasid, sɛɛ ka ba tʋm yɛli o ba' yidim ka ba kena gɔs o. Ba ya'a gɔs o kar mɔr sʋŋ si'a ba na sʋŋ ka ba ti'eb oo ka laafi kena. Ba ya'a tieb o gʋ'ʋŋ ka o kpi sɔ' kʋ zɛrig o tiraan ye ba pʋ ti'eb o sʋ'ʋŋa ka kɛ ka o Kpii.

Pʋ'a ya'a kpi sɛɛ ka ba yɛl banɛ an yidim la wʋsa ka ba na ka dap bi'ela sʋŋ pʋ'ab ka ba sʋʋ o digil. On kpii naae la sɛɛ ka ba tʋm yɛl ba'anam yiiga ka kɛ ka ba kena gɔs. Ba mɛ na tʋm yɛl kpi'es ka ba la'as na sʋŋ ka ba kibig yaʋŋ. Ka tʋm yɛl sʋzuop nɛ diennam banɛ bɛ zin'is kɔn'ɔkɔn la.Yatuudib la ya'a tuud yaʋŋ la, yidim la na pin'ili ied kum la'ad.

Kum la'ad-kʋma'asir

Kum la'ad la si'eba anɛ; vaaung nɛ bin'ian nɛ la'apielis anaasi nɛ kansiŋ nɛ bʋtiŋ, winkɔnbʋg nɛ yaug. Sɛɛ ka ba nyɛ la'abama wʋsa naae ka nyaan nyaŋi maal kum la malima.

Yaug tuub

Pʋ'a yaug tuub malima anɛ yinne nɛ dau yaug tuub malima. Bakkir kanɛ lini anɛ yaug la kibgir ma'aa, dau ka ba lɔbid kuga atan' ka nyaan pibigid nwam la, li ya'a an pʋ'a, ba na lɔb kuga anaasi ka nyaan kibig yaug la. Ba ya'a kibig yaug la naae ka ba bɛ yaug la tuubin la, yidim la na mɔr zɔ'ɔm ku'om na tis yatuudib la, ka tisi ba suma nɛ daam ka lɛn tisi ba kɔnbʋg nɛ nɔɔs ka ba kʋʋ ɔnb ka nyɛ paŋi tu yaug la. Yaug la tuub ya'a naae ba na buol yidim ka ba kena gɔs yaug la ka li ya'a sia'al ban kɛ ka ba mɛ amaa li ya'a pʋ sia'alɛ ba na bɛlimɛ ba ka ba tuu paas ka nyaan mɛ. Yidim la ya'a gɔs ka li paae ba ya'am ba mɛ na buoli o ba'anam ka ba kena gɔska baŋi ba biig la ka ba na digil o zin'isi'a.

Li ya'a an dau sɛɛ ka ba lɛbig kum la ka di'ema dim nyaan di'em amaa li ya'a an pʋ'a ba sʋʋd kum la nɛ ku'obɛ'ɛd ma'aa ka di'ema dim nyaan pin'ili di'em. Ku'obɛ'ɛd sʋʋb anɛ linɛ ka ba ɛɛn dɛŋi sʋ la. Li anɛ ku'obɛ'ɛd la ni ka ba na sʋ kum la nɛ sʋʋsig, ka ba ya'a ti bɔɔd mum la ka sʋʋ o ku'osʋŋ. Ku'osʋŋ la mɛ sʋʋd nɛ nɛ ki'ibʋ amaa va kʋ byɛ saŋa sʋ kum la woo yiiga sʋʋb la. Ba ɛɛnti nɔknɛ mɔɔdi dʋgʋl ku'om la sʋʋ o.

Win kɔnbʋg

Pʋ'a ya'a kpi o pʋ mɔr sɔɔnlbʋʋŋɔ amaa o mɔr win kɔnbʋg. Win kɔnbʋg anɛ pɛ'og ka ba na kʋʋ pa'ali o win zug. Ba ya'a ti mɔr kum bɛ yauggʋn la ka o ba' yidim la nɔk kɔnbʋg tud zaŋguom ka banɛ bɛ samanin la taki li, ba ya'a taki li naae ba na mɔri keŋ kpi'a yiri si ka bɛsi li su'a dʋg ka banɛ keŋ kʋʋr la wʋsa ɔnb ka kul.

Sɔɔnlʋg

Yaug la ya'a ti si'ak mum, on an pʋ'a la zug ba kʋ kaae dabɔɔgɔ amaa ba na nwɛ' gingauŋ ka ba sɔɔnl o vaand ka nyaan mɔr o keŋ mum . Vaaung la anɛ tiig pauk ka ba bʋ'o li maal lammiri ka li nwɛnɛ pien ka ba nɔki li sɛn ka zaŋ la'apielis anaasi sɛɛn tabil tuon la ka nyaan ka yɛɛl o fupiel (kansiŋ). Saŋkan la ba na nwɛ'ɛd binna nɛ lʋʋs ka nidib ka wa'ad, ba ya'a naae sɔɔnlɔg la, ba na yis kum la zɔŋ za'anɔraugʋn la na.ka ʋk o niŋ sɔŋduoya ni ziid, ka banɛ an yaas la kena wa'ad ka nwɛ'ɛd sɔŋduoya la nɛ kikan'a. Ba ya'a ti maal linɛ nar ye ba maal la wʋsa naae ba yʋ'ʋn na mɔr kum la keŋ mum.

Dɔɔg piisʋg

Ba ya'a mum kum la naae, ba na kpɛn' piis dɔɔg la. Ba ya'a Piis dɔɔg la naae, sɛɛ ka ba nɔk nɛŋkaŋsaug mɔri keŋ onɛ kpi la ba' yir suori has. Li pa'al ye on kpii naae la o na kuli o ba' yir, lin ka li nar ye ba zaŋi o la'adi tis o ka o mɔri keŋ.

Sɔŋ kɔ'ɔgir

Pu'a ya'a kpi daba anaasi daar ka ba kɔ'ɔgid sɔŋ. Onɛ ki la bieya nɛ o pitib nɛ o biis na bɛ kpi'im la dɔɔgin ti paae sɔŋ kɔ'ɔgir daar la, sɔŋ ya'a kɔ'ɔgi naae banɛ wʋsa aan o nidib ka daa kena la na kul ka onɛ aan o bier bɛɛ o pitu nɛ o biis kpɛlim dabisa bi'ela ka nyaan kul. Sⴢŋ kⴢ’ⴢgir la ya’a gaad ban a mⴢn zi’el sa’ab. Zi’el sa’ab anɛ sa’ab kanɛ ka ba mⴢnɛ tis onɛ kpi la. Ba ya’a mⴢn sa’ab la naae, ban a nyu’osidnɛ ka niŋid kpaam sa’abin la, ba ya’a ti naae ban a zi’el onɛ kpi la dⴢⴢgin ka o di.

O kum la nya’aŋ nwadpaalig daba anaasi daar ka ban a yul sⴢŋ ka lɛn mⴢn zi’el sa’ab. Lin nya’aŋ la onɛ kpi la ya’a lɛmisid nɛ taba ba kʋ kɛ ka taba la naae o dⴢⴢginɛ, o ya’a daa lɛn ⴢnbid gʋʋr ba kʋ kɛ ka li naae o gʋbⴢkʋn la. Onɛ kpi la ya’a anɛ dau al aka ba mɛ na maal.