Sɔlima: Asumbul Nɛ O Zuanam

Asumbul nɛ o zua Avulunvuungʋ da bɛ, ka daar yinne ka Asumbul nyɛ siind ka yɛli Avulunvuung ye ba kem taab, ka Avuluunvuung siak ka ba paae bɛɛ anina taabid, ka Abaa mɛ paae na n gɔdigi gɔsi ba, ka ye ya tʋʋma tʋʋma m zuanamaa, tɔnsigimi siind la bi'ela basinim na ka m lɛm gɔsɛɛ, ka Asumbul tʋm baae siinsi gbilim-gbilim, ka yɛli Abaa ye, o ya'am nɔɔr sʋ'ʋŋa ka o lɔb siind na ka o vɔl, ka o ya'ae ka o zaŋ siins la basi o nɔɔr pʋʋg, ka ba dumi Abaaa vian'a-vian', ka o kaas kuŋ bukki. Ka yɛli Asumbul ye, m gɔs yanamɛ na dɔl si'eli kul ka m da gban'e yaa. Ban taabi-taabi naae la ka Avulunvuung nɔk gɔŋɔ lɔ o siaa, ka zaŋi Asumbuli kpanbig ka kpɛlim iank vʋʋnn paae Asumbul yinɛ sigis o ka ba pʋdig siind la ka o mɛ tɔlisi o yinsa.

Ka li ti lɛm bɛɛ bɛ sa, ka Asumbul lɛn yɛli Adayuug mɛn ye ba kem taab siind, ka Adayuug ye awoo. Ka li sɔb ka ba ya'an keŋ bɛɛ agɔla taabid siind yɔkʋn la, ka Abaa paana ye, ‘ya tʋʋma tʋʋma m zuanamaa’, ka ba siak ye nambaa, ka o yɛli ba ye, ‘ya kʋ tɔnsigi siind la bi'ela basim na ka m lɛm gɔsɛɛ.’ Ka Asumbul ya'an gbilim-gbilim siins ka yɛli Abaa ye o ya'am nɔɔr ka di'ɛ, on haaa, ka o zaŋ siins la basi o nɔɔrin ka ba dum o vian'a-vian'a, ka o kaas kuŋ bukki, ka ye, atɔ, daakaŋa la fʋ daa dɔllnɛ Avulumvuunl ka o zaŋi fʋ ianki kul, amaa zina n nwa, ti na baŋ dau biig nɛ pu'a biig, m gɔs fʋn na kpɛn' si'el. Ka Asumbul sin ka ba taabi-taabi naae, ka kɛ ka Adayuug zaŋ gɔŋo lɔ o siaa ka zaŋi Asumbul kpabig, n iank vug-vugi n li teŋin buab, ka Abaa niŋiba hab, ka ba zɔɔ widig ka Asumbul on zɔɔ kul ka Adayuug on zɔɔ n keŋ kpɛn'ɛ Abaa Pɔɔgin yɔlaŋin vɔndʋg, ka Abaa kad o paae lud vɔndʋg la zi'e gur ye o ya'a ti yina on gban' o.

Ka Asumbul on zɔɔ paae o yin n zaŋ bugum saana baki ma'a ye tiim n zaŋi sɔɔn-sɔɔn o mɛŋ ka zaŋ la'apieligi n tɔ'ɔŋ nwiigi n giri o gbɛ'ogʋn ka lɛm nɔk dansaari n du'usidi gɛrisid bi'el-bi’el n ma'a ye, on daa bɛn'ɛdnɛ ka o paal o yiibu la ka o nam yina n gɛrisid la.  Ka o du'us bi'ela-bi'ela m paae Abaa sa'an ka o ye o gban'o, ka o ki'is ye li ka' onɛ, ka sɔ’ ya'a nwɛnɛ o, ka on daa bɛn'ɛnɛ, hali li nwadisa ayi nɛ pʋsʋkʋ nwa, ka on maal labaara n yina la. ka o bu’os Abaa,  fʋ bɔɔd ye m sʋŋif ka fʋ gban’ɛ Adayuugɔɔ? Ka Abaa lɛbis ye, ɛɛnn, sʋŋim ka m mɛ na sʋŋif nɛ si'el mɛn.

Ka Asumbul yɛli Abaa ye o kem tuen bian'an ta'am na ka o pa'al o ya’am ka ba gban’ɛ Adayuug. Abaa keŋ ye o tuɛn bian'an ta'am la ka Asumbul tɔligi kpɛn' Adayuug sa'an vɔndugun la nya'am o ye o na ma'a Abaa ka ba kʋʋ o, ka lɛm zɔ tɔ'ɔtɔ yina ya'asi n zi'e guri Abaa. Abaa n mɔr ta'am la paana ka o di’e n maali maali lɔɔ Abaa zʋʋr ka ye o zaŋimi o zʋʋr la n tud vɔndugun la ka o ga’ yina ka ba kʋʋ o. Ye o tʋmi o zʋʋr la, ka Abaa sid zaŋi tʋm, ka Asumbul yɛl o ye o mɔdigim ka o ya'a ti ga' sʋ'ʋŋa, o na nyɛ ka li zabid, on tɛɛgim ka o ga' sʋ'ʋŋa. Ka Abaa kpɛn’ɛsi o zʋʋr nɛ bian’an ta'am vɔndugun la, zi' ka nya'ar bɛɛ anina ka Adayuug nɔki o zʋʋr la lɔ nɛ nya'are naae ka sanrig kiŋkiŋ ka tɔligi yina, ka on nɛ Asumbul zɔɔ keŋ bɛs ba laya na, ka on nɛ Adayuug yʋ'ʋn pin'illi bʋ'ʋdi Abaa zupaasʋʋg ka yʋ'ʋm ye – Linɛ ka'a kpaam linɛ mɔr biim pɔi-pɔi, linɛ ka'a kpaam linɛ mɔr biim, pɔi-pɔi. Ka Abaa ti kpi ka ba zaŋi kuli Asumbul yiri vuunli dʋgʋl.

Lin nan bɛ dʋkin la, ka Asumbul ɛɛnti pibigi fiŋ bi'ela lɛm, ka bu’osi Adayuug ye, o mɛ bɔɔdaa? Ka o ye, ɛɛnn, ka o yɛli Adayuug ye, o kem kɔ'ɔg mipielisa atan' na ka o bigis o. Ka o keŋ kɔ'ɔg mipielisa atan' la na, ka o kɔɔ ba puu-puu pa'al dʋk la nɔɔrin ka ye Adayuug dʋm zuon miis la zug m mɛ yaae ɔnb.

Ka o dʋʋ sun ye o yaae la ka li birig ka o pansigi li pʋʋgin sa ka o zaŋ laa la n lɛbisi sun'ul, ka Adayuug kaasid ye, o sun'ugum, ka o sin ka din kiŋ kiŋ, ka o kaasi-kaasi n kpi pʋʋgin la sa, ka o maal bugum sʋ'ʋŋa ka adayuug nɛ Abaa la'asi bi'ig mɔdaa. Ka Asumbul yina zɔ tɔlib tɔlib n keŋi Adayuug yir ka o pu’a sig kɔlig. Dinɛ an on lɛb na yaae Adayuug baanlim n mɔr o paae digil o, o pu’a dɔɔg-gɔnnin baanlim ka zɔɔ lɛb na zaŋi o baa ni'imi ɔnb pib ka dɛlli vʋ'ʋsid.

Ka Adayuug pu’a naan kɔligi paana ye, ka on sid la ya'an keŋ yaanɛ nu daam kʋʋli paana n digi dʋ'ʋnɛdaa?> Ka buon o ye, o duom na tʋk o, buoli buoli gʋ'ʋŋ ka tʋk nɛ paŋ, on keŋ nwɛ'ɛ o pan'apan’ la, o nyɛ nɛ yʋt . Ka o nwɛ' kuŋ ka nidib la'as na ka Asumbul yuolim zɔɔ, paa na bu'os ye bɔɔ maalɛ? Ka o pu’a ye atɔ, “Azaŋgina – ye on mɛ nie na nyɛ ka li tʋi” ye on pʋ mi’i, ye on keŋ nɛ kɔligi n paana mɛ nyɛ nɛ ala mɛn. Ka Asumbul ye asɛɛ, onɛ na mumi o zua, ka sɔ' kʋ mum. Ka ba la'as na tu yaugo naae, n mɔr kum kena ka Asumbul sigi dɛlim ka ye ba tudim kum na. Ka ba tud kum la ka o taki digili naae, ka ye ba lɛbisim yʋʋri kibil na.

Ka ba lɛbisi kibil ka zi'e gur bayaa ye, o dʋna ka ba lɛb yin la pʋ’ʋs ka widig, zi' ka Asumbul bɛɛ anina  ɔnbidi Adayuug . Ka ba wiisi, wiisɛɛ, fɔɔn. Ka ba ye Atampʋ’a labisim kpɛn’ɛ gɔs on tum si'el ka onɛ mi' labisʋg. Atampʋ’à kpɛn’ɛ nyɛ ka Asumbul bɛɛ anina ɔnbidi Adayuug nɛ. Ka o bu'oso ye, bɔɔ nwa ka fʋ niŋida? Ka ye o na dʋʋ yɛl on niŋ si'el la. Ka Asumbul yɛli Atampʋ’à ye, o tielim zilim na ka o gɔs ye bɔɔ tabi anina la, ka o tiel na ka o zaŋ barigi fi'igi o zilim la, kirip, Atampʋ’à dʋna la, o mak ye o pia'a gʋ’ʋŋnɛ ka yɛl ye, horo-horo. Ka ba maki li gbinnɛ gʋ'ʋŋ ka dabiem kpɛn’ɛ ba, ka ba zan'a zɔɔ widigi kul ka basi Asumbul ka o lɛdigi ɔnbi Adayuugu naae ka dʋna ka lɛbisi o yaug yʋʋre kibil ka kul.

Linɛ kɛ ka Atampʋ’à pʋ tun'ɛ pia'ada ka mɔr ye Horo-ro-ro la. Ka o da pia'andi sʋ'ʋŋa.