Wina'am Gbauŋ:Nɔnaar Paal:Mak
Mak Zug 1
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]Joon onɛ sʋʋd nidib Wina'am ku'om la mɔɔlʋg
(Mat 3:1-12; Luk 3:1-18; Jon 1:19-28)
1 Nɛ'ɛŋa anɛ Yesu Kristo onɛ an Wina'am Biig la labasʋŋ pin'ilʋg. 2 a Li sɔb Azaya onɛ an nɔdi'es la gbauŋʋn ye
“M na tʋmi m tʋmtʋm ka o dɛŋi fʋ tuonnɛ maal suosʋŋi fʋ zug.” 3 b Sɔ' bɛ mɔɔgini mɔɔn ye,
“ ‘Maalimi suori tis Zugsɔb la;
maalim suoraugʋ tisi ti Wina'am la,
kɛl ka li an sappi mɔɔgin la tis o.’ ” 4 Joon onɛ da sʋʋd nidib Wina'am ku'om la da bɛ mɔɔgin mɔɔnnɛ tisid nidib ye, “Basimi ya tʋʋmbɛ'ɛd ka di'e Wina'am ku'om sʋʋb, ka Wina'am na yisi ya tʋʋmbɛ'ɛdi bas.” 5 Ka nidib bɛdegʋ yi Juda sʋ'ʋlim nɛ Jerusalem teŋin keŋ Joon san'an ka pɛligi ba pʋʋgʋ yɛl o ba tʋʋmbɛ'ɛd. Ka o sʋʋ ba Wina'am ku'om Joodan mu'arin la. 6 Joon daa yɛnɛ fuud linɛ ka ba maal nɛ yʋgʋm kɔnbid ka nɔk gbauŋʋ lɔɔ o siaa, ka o diib an na'azɔmnam nɛ siind. 7 Ka o mɔɔnnɛ tisid nidib ye, “Ninkanɛ dɔl mam nya'aŋ la anɛ nintita'ari gaad mam. M pʋ nar nɛ man na sɛbini o tuonnɛ yidig o ta'ada nwiisɛ. 8 Mam sʋʋdi ya nɛ ku'om, amaa ninkanɛ kenna la na sʋʋ ya nɛ Wina'am Siig Kasi.”
Yesu Wina'am ku'om sʋʋb
9 Lin nya'aŋ ka Yesu yi Nazaret linɛ bɛ Galile sʋ'ʋlim la kena. Ka Joon sʋʋ o Wina'am ku'om Joodan mu'arin. 10 Ka on da dʋt ku'omin la, ka nyɛ ka arezana za'anɔɔr yɔ'ɔg, ka Wina'am Siig Kasi sigid o zugin na nwɛnɛ dawan nɛ, 11 ka kʋkɔr yi arezana ni na yɛl ye, “Fʋ anɛ m binɔŋir ka m nini tigif hali.”
Sʋntaana n da mak Yesu la yɛla
(Mat 4:1-11; Luk 4:1-13)
12 Tɔ'ɔtɔ yim ka Wina'am Siig Kasi daa mɔr Yesu keŋ mɔɔgin. 13 Ka o bɛɛ ani paae dabisa pisnaasi ka Sʋntaana kena mak o. Mɔɔgin bʋnkɔnbid da bɛɛ ani, ka maliaknam kena sʋŋ o.
Yesu buol ziiŋgban'adib anaasi la yɛla
(Mat 4:12-22; Luk 4:14-15; 5:1-11)
14 Ban da yɔ Joon sanrega ni la, li nya'aŋ ka Yesu keŋ Galile 15 mɔɔn Wina'am labasʋŋʋ tisid nidib ka yɛt ye, “Li saŋa paae na. Wina'am sʋ'ʋlim li'el ya. Basimini ya tʋʋmbɛ'ɛd ka siak labasʋŋ la.” 16 Yesu n da dɔl Galile mu'ar nɔɔrin la, o nyɛ ziiŋgban'adib ayi', Simon nɛ o pitʋ Andrew ka ba gban'ad zimi. Li da anɛ ba tʋʋma la. 17 Ka o yɛli ba ye, “Dɔlli nɛ m ka man na pa'ali ya suor ka ya kɛ ka nidib dɔl man wʋʋ ziiŋgban'adibi gban'ad zimi si'em la.”
18 Ka ba kpɛm basi ba zimi la'ad la, ka dɔl o.
19 Ka o keŋ bi'ela, ka nyɛ nidib ayi' banɛ an Zebedee biis Jemes nɛ Joon. Ka ba bɛ anrʋŋʋn maannɛ ba zimi la'ad.
20 Ka o buoli ba, ka ba basi ba saam Zebedee nɛ o tʋmtʋmnib anrʋŋʋn la ka dɔl o.
Yesu kad kikirig Kapeenum la yɛla
(Luk 4:31-37)
21 Ka ba paae Kapeenum teŋin. Ka Jew dim Vʋ'ʋsʋm Daar ka Yesu kpɛn' Jew dim la'asʋg dɔɔgin pa'an nidib.
22 O da pa'an nidib la nɛ kpi'euŋ, ka li ka' wʋʋ gbauŋmi'idibi pa'an si'em laa. Ka pa'alʋg la lidig nidib la.
23 Saŋkan nɔɔ ka dau sɔ' bɛ la'asʋg dɔɔgin la ka kikirig dɔl o. 24 Ka o tans ye, “Yesu onɛ yi Nazaret na, fʋ ba'a bɔɔ bɛɛ ti ni? Fʋ kena ye fʋ san'ami tii? M mi' fʋn an sɔ'. Fʋ anɛ Wina'am onɛ an kasi la tʋmtʋm.”
25 Ka Yesu tans kikirig la ye, “Kɛl vuud, ka yii o san'an.” 26 Ka kikirig la kɛ ka dau la lu wʋʋ kpisiŋkpi'ir sɔb nɛ, ka kaas nɛ kʋkɔtita'ar ka nyaan yi dau la san'an.
27 Ka li lidigi ba wʋsa, ka ba bu'osid taaba ye, “Nɛ' an bɔ'? Li anɛ pa'al paal bɛɛ? Dau kaŋa mɔr kpi'euŋʋ pian'adi tisid kikiris ka ba siakid o nɔɔr.” 28 Nɛ'ɛŋa da kɛnɛ ka Yesu labaar tiig Galile sʋ'ʋlim wʋsa tɔ'ɔtɔ.
Yesu ti'eb ban'adnam bɛdegʋ
(Mat 8:14-17; Luk 4:38-41)
29 Ka ban yi Jew dim la'asʋg dɔɔgin la kpɛn' Simon nɛ Andrew yin la, ka Jemes nɛ Joon mɛ la'am dɔlli ba. 30 Ka nwɛ'ɛdʋg mɔr Simon diem pu'a o ka digi, ka ba yɛl Yesu o yɛla, 31 ka o keŋ gban'e o nu'ugʋ duoe o zi'el. Ka nwɛ'ɛdʋg la bas pu'a la, ka o maali ba saauŋ.
32 Ka winnigi ti sɔbid la ka nidib mɔr ban'adnam bɛdegʋ nɛ banɛ ka kikiris dɔlli baa kɛn Yesu san'an na. 33 Ka teŋ la nidib bɛdegʋ la'as samannin. 34 Ka Yesu ti'eb nidib bɛdegʋ banɛ mɔr wiim kɔn'ɔb-kɔn'ɔb, ka kad kikiris bɛdegʋ yis. Yesu da pʋ siak ka kikiris la yɛl si'ela, bɔzugɔ ba pʋn mi' on an sɔ'.
Yesu keŋ zin'ikanɛ an baanlimm sɔs Wina'am
(Luk 4:42-44)
35 Yesu da duonɛ ka bɛog nam pʋ yɔe nierɛ ka o yi teŋ pʋʋg la yiŋi keŋ mɔɔgin sɔs Wina'am. 36 Ka Simon nɛ o zuanam yii ieed o, 37 ka ban nyɛɛ o la, ba yɛl o ye, “Nidib wʋsa ieedif nɛ.”
38 Ka Yesu yɛli ba ye, “Kɛlli ka ti keŋ tɛɛns banɛ kpi'e la ka m mɛ mɔɔl labasʋŋ la anina ka linzug ka m kena.” 39 Ka o keŋ gilig Galile sʋ'ʋlim wʋsa ka mɔɔn labasʋŋ la Jew dim la'asʋg dɔɔdin ka kat kikirisi yisid.
Yesu ti'eb kʋkɔm la yɛla
(Mat 8:1-4; Luk 5:12-16)
40 Ka kʋkɔm kɛn Yesu san'an naa igini sɔs o ye, “Li ya'a aan fʋ bɔɔdim fʋ na tun'e kɛ ka m nyɛ laafi ka lieb nyain.”
41 Ka Yesu zɔɔ o nimbaanlig ka si'is o, ka yɛl ye, “M bɔɔd ala, liebim nyain.” 42 Ka o wiim la kpɛm bas o, ka o niŋgbiŋ lɛbi an nyain.
43-44 Ka Yesu sa'al o nɛ kpi'euŋ ye, “Mid ka fʋ yɛl sɔ' li yɛla. Amaa kem nɔki fʋ mɛŋi pa'al Wina'am maanmaan la, ka maal maannɛ tis Wina'am wʋʋ Moses n da zi'el si'em la fʋ laafi nyɛɛb la zug. Ala ka nidib wʋsa na baŋ ye fʋ mɔr laafi nannanna.” 45 Amaa on yi la, o pin'ili mɔɔnnɛ li paalʋ. Ka li tiig zin'ig wʋsa. Dinzug ka Yesu da pʋ siaki nie o mɛŋ tempʋʋsinɛ, ka kpɛlim teŋkpɛmisin. Ka nidib yi zin'is wʋsa kɛɛn o san'an na.
Mak Zug 2
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]Yesu ti'eb pɔn'ɔr
(Mat 9:1-8; Luk 5:17-26)
1 Dabisa bi'ela nya'aŋ ka Yesu lɛb Kapeenum. Ka ba wʋm o labaar ye o bɛ yin la. 2 Ka nidib bɛdegʋ la'as na zu'oe galis, hali ka paalʋ kae ka nidib na kpɛn' ya'asɛ, ka za'anɔɔr la muk. Ka o pa'ali ba Wina'am labasʋŋ la. 3 Ka nidib anaasi zi dau sɔ' onɛ bɛn' hali ti pɔn'ɔlim kɛɛn o san'an na. 4 Ka nidib la la'asi zu'oe ka ba kʋ tun'e paae Yesu san'an na la zug, ka ba dʋ dɔkan ka Yesu bɛ la zugʋ maal vɔɔnr ka sigis ban'ad la digil o tuon. O daa dignɛ sɔŋ zug. 5 Ka Yesu nyɛ ban niŋ o yadda si'em la, ka yɛl ban'ad la ye, “M dapaala, m yisi fʋ tʋʋmbɛ'ɛd la bas.” 6 Ka gbauŋmi'idib sieba, banɛ pa'an nidib Wina'am nɔɔr yɛlʋg la, zi'e ani tɛn'ɛsidi ba sʋnya ni ye, 7 “Bɔ ka dau kaŋa pian'ad ala san'amid Wina'am yʋ'ʋrɛ? Anɔ'ɔn na tun'e yis tʋʋmbɛ'ɛdi bas, ka li ya'a ka'anɛ Wina'am gʋllim nɛ?”
8 Ka Yesu baŋ o pʋtɛn'ɛrin sa ye ba tɛn'ɛsidnɛ ala, ka yɛli ba ye, “Bɔ ka ya tɛn'ɛsid nɛ'ɛnama? 9 Bɔɔ an na'ana? Man na yɛl pɔn'ɔr la ye, ‘M kɛɛ fʋ tʋʋmbɛ'ɛd taali bas bɛɛ man na yɛl ye duom ka zaŋi fʋ sɔŋʋ keŋɛ?’
10 Ala ka ya na baŋ ye Ninsaal Biig mɔr paŋ dunia nwa ni na kɛ tʋʋmbɛ'ɛd taali bas.” Ka o yɛl pɔn'ɔr la ye, 11 “Duom zaŋi fʋ sɔŋ la kul.” 12 Ka pɔn'ɔr la kpɛn duoe zaŋ o sɔŋʋ gaadi ba tuonnɛ yi. Ka nɛ' lidigi ba wʋsa, ka ba dʋ'ʋs Wina'am yʋ'ʋr sʋ'ʋŋa yɛt ye, “Ti nan zi' nyɛɛ nwa.”
Yesu bɛ Levi yin
(Mat 9:9-13; Luk 5:27-32)
13 Ka Yesu lɛn keŋ Galile mu'ar nɔɔrin ya'as. Ka nidib bɛdegʋ la'as o san'an na. Ka o pa'ali ba anina. 14 Ka on gat la, o nyɛ Alfeus biribiŋ Levi, ka o zin' lampɔ dɔɔgin la. Ka Yesu yɛl o ye, “Duom na dɔllim.” Ka o duoe dɔl o. 15 Ka Yesu zin' Levi yinne dit, ka lampɔdi'esidib nɛ tʋʋmbɛ'ɛd dim bɛdegʋ la'am dit nɛ Yesu nɛ o nya'andɔlib, bɔzugɔ ba bɛdegʋ ɛɛnti dɔl o. 16 Ka gbauŋmi'idib nɛ Farisee dim nyɛ Yesu ka o dit nɛ lampɔdi'esidib nɛ tʋʋmbɛ'ɛd dim la, ka ba bu'os o nya'andɔlib la ye, “Bɔ ka o dit nɛ lampɔdi'esidib nɛ tʋʋmbɛ'ɛd dima?”
17 Yesu wʋmi li la, ka yɛli ba ye, “Banɛ mɔr laafi la pʋ bɔɔd ti'ebʋgɔ. Amaa banɛ bɛn'ɛd la bɔɔd ti'ebʋg. M pʋ kena ye m buol tʋʋm sʋma dima, amaa banɛ an tʋʋmbɛ'ɛd dim la.”
Nɔɔr lɔɔb bu'osʋg la yɛla
(Mat 9:14-17; Luk 5:33-39)
18 Joon nya'andɔlib nɛ Farisee dim la da lɔɔd nɔɔr. Ka nidib kena bu'os Yesu ye, “Bɔ ka Joon nya'andɔlib nɛ Farisee dim nya'andɔlib lɔɔd nɔɔr, ka fʋn nya'andɔlib pʋ lɔɔd nɔɔrɛ?”
19 Ka Yesu lɛbisi bu'osi ba ye, “Pu'apaal sid zuanam na tun'e lɔ nɔɔr, ka pu'apaal sid la nam bɛɛ ba san'anɛɛ?
Ayei. Pu'apaal sid la nan kpɛm bɛɛ ba san'an la, ba kʋ tun'e lɔɔd nɔɔrɛ. 20 Amaa Saŋa na ti paae, ka nidib na kena yis pu'apaal sid la ba san'an, ka daakan la ka ba yʋ'ʋn na lɔ nɔɔr. 21 “Nid kʋ zaŋ pien paaligi lig fukʋdʋgɔ. O ya'a niŋ ala, pien paalig la na kɛ ka fukʋdʋg la aaɛn gaad kʋdim la. 22 Nid kʋ zaŋ danpaaligi su waa kʋdiginɛɛ. O ya'a niŋ ala, danpaalig la na kɛ ka waa la tans, ka daam nɛ waa la wʋsa san'am. Amaa li sʋ'ʋm ye ba su danpaal waa paaligin.”
Vʋ'ʋsʋm daar la yɛla
(Mat 12:1-8; Luk 6:1-5)
23 Jew dim Vʋ'ʋsʋm Daar yinne, ka Yesu da buŋid pɔɔd sʋʋgin. Ka ban ken la, o nya'andɔlib pin'ili gisid ki.
24 Ka Farisee dim bu'os o ye, “Gɔsima, bɔ ka ba maan linɛ kis Vʋ'ʋsʋm Daare?”
25 Ka Yesu lɛbisi bu'osi ba ye, “Ya pʋ karim David nɛ o nidibi da niŋ si'em kɔ'ɔm da mɔri ba ka li paki ba laa? 26 O da kpɛn' Wina'am Pʋ'ʋsim Yin saŋkan ka Abiata da an Wina'am maanmaan kpɛɛm la, ka ɔnb Wina'am Pʋ'ʋsim Yin bodobodo linɛ pʋ sʋ'ʋm ye nidib ɔnbid yɔɔg-yɔɔg la, asɛɛ Wina'am maanmaannib gʋllim. Hali ka tis nimbanɛ bɛɛ o san'an la mɛn.”
27 Ka Yesu yɛli ba ye, “Wina'am maal Vʋ'ʋsʋm Daar nɛ ninsaalib zug, ka ka' o maal ninsaalib nɛ Vʋ'ʋsʋm Daar zugɔ.
28 Alazug, Ninsaal Biig la an Zugsɔb ka la'am sʋ'oe Vʋ'ʋsʋm Daar la.”
Mak Zug 3
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]Yesu ti'eb dau nu'ukpiilʋŋ
(Mat 12:9-14; Luk 6:6-11)
1 Ka Yesu lɛb Jew dim la'asʋg dɔɔgin la, ka dau bɛɛ anina, ka o nu'ug kpi. 2 Ka ninsieba daa bɛɛ ani ka bɔɔd ye ba bɔ yɛla ziil Yesu. Alazug, ba daa gɔsid ye o na ti'eb ban'ad la Vʋ'ʋsʋm Daar bɛɛ o kʋ ti'eb o. 3 Ka Yesu yɛl dau kanɛ ka o nu'ug kpi la ye, “Yim tuon na.” 4 Ka Yesu bu'os nidib la ye, “Li an sʋ'ʋm ti wada pʋʋgin ye ti sʋŋ nidib ka tʋm tʋʋm sʋma Vʋ'ʋsʋm Daar, bɛɛ ti kʋ nidib ka tʋm tʋʋmbɛ'ɛdɛ?” Ka ba sin. 5 Ka o gɔs nidib la gilig ka o sʋnf duoe. Ka on nyɛ ka ba an zukpi'euŋ dim la, ka li kɛ ka o sʋnf san'am. Ka o yɛl dau la ye, “Tiɛnmi fʋ nu'ug la.” Ka o tiɛn. Ka li niŋ sʋ'ʋŋa wʋʋ nu'ukaŋa la.
6 Ka Farisee dim la yii gban'e nɔɔr yinne nɛ Herod nidib la ban na niŋ si'em kʋ Yesu.
Nidib bɛdegʋ la'as Galile bɛoŋʋn
7 Ka Yesu nɛ o nya'andɔlib yii keŋ Galile mu'arin ka nidib bɛdegʋ yi Galile nɛ Juda 8 nɛ Jerusalem nɛ Idumea nɛ Joodan kɔldaug nya'aŋ nɛ tɛɛns banɛ kpi'e Taya nɛ Sidon la kɛn o san'an na. 9 Ka ban daa galis la zug, ka Yesu yɛl o nya'andɔlib la ye ba ti'ebim anrʋŋʋ gur o, ka nidib la da ti mik oo. 10 O da ti'eb ban'adnam bɛdegʋ, ka sieba tɛbid taaba bɔɔd ye ba paae si'is o.
11 Ka nimbanɛ ka kikiris dɔlli ba ya'a nyɛɛ o, ba lutnɛ igin o tuon ka tansid ye, “Fʋ anɛ Wina'am Biig la.” 12 Ka o yɛl kikiris la ye, ba mid ka ba na kɛ ka nidib baŋ on an sɔ'.
Yesu gaŋ nya'andɔlib pii nɛ ayi'
(Mat 10:1-4; Luk 6:12-16)
13 Yesu da keŋ zuoya baba ka buol nimbanɛ ka o bɔɔd, ka ba kena. 14 Ka o gaŋ nidib pii nɛ ayi' ka buoli ba ye o tʋmtʋmnib. Ka ba bɛɛ o san'an ka o na tʋmmi ba ka ba mɔɔn labasʋŋ la. 15 Ka na mɔr kpi'euŋʋ kat kikirisi yisid. 16 Ba yʋda da anɛ Simon, ka Yesu pʋd o ye Pita, 17 nɛ Zebedee biis Jemes nɛ Joon, ka o pʋdi ba yʋ'ʋr ye Boaneges. Li gbin anɛ nimbanɛ an satansʋg, 18 nɛ Andrew nɛ Filip nɛ Bartolomew nɛ Mateo nɛ Tomas nɛ Alfeus biig Jemes, nɛ Tadus, nɛ Simon onɛ ka ba buon Zeelot ka li gbin an onɛ zabid Jew dim yɛla la, 19 nɛ Judas Iskariot onɛ da zam Yesu la.
Yesu nɛ Beelzebul
(Mat 12:22-32; Luk 11:14-23; 12:10)
20 Ka Yesu kpɛn' yin, ka nidib la lɛn la'as bɛdegʋ ka on nɛ o nya'andɔlib la pʋ nyɛ ya'a na dii.
21 Ka nidib yɛl ye, “O gɛɛmnɛ,” ka Yesu yidim wʋm ka keŋ ye ba gban'e o.
22 Ka gbauŋmi'idib sieba banɛ yi Jerusalem tempʋʋgin kena la yɛl ye, “Beelzebul n dɔl o.” Ka sieba ye, “Li anɛ kikiris na'ab la tis o paŋ kan ka o mɔri kat kikirisi yisid la.”
23 Ka Yesu buol nidib la la'as ka bu'osi ba ye, “Sʋntaana na nyaŋi kad Sʋntaana?” Ka siilimi ba ye, 24 “Sʋ'ʋlim kanɛ wʋsa ka wɛligir bɛɛ li ni la na san'am. 25 Ala mɛn nɔɔr yinne mɛ ya'a kae yinne, li wa'ae nɛ san'auŋʋn. 26 Ka Sʋntaana sʋ'ʋlim dim ya'a mɔr wɛligir nɛ taaba, ba sʋ'ʋlim la kʋ yuugɛ ka san'am wʋsa.
27 Sɔ' kae na nyaŋi kpɛn' paŋ daan yinne vaae o la'adɛ, ya'a ka' o dɛŋi lɔnɛ paŋ daan la digilɛ, o kʋ nyaŋi vaae la'ad laa.
28 Asida ka m yɛti ya ye, Wina'am na kɛ ninsaal tʋʋmbɛ'ɛd wʋsa bas ka di suguru la'am nɛ o tʋ'ʋd la wʋsa. 29 Amaa sɔ' ya'a tʋ Wina'am Siig Kasi la, o daana kʋ paam suguru. O maal tʋʋmbɛ'ɛd kanɛ ka' suguruu.”
30 Ban yɛl ye kikirig dɔl o la zug ka o yɛli ala.
Yesu ma nɛ o pitib la yɛla
(Mat 12:46-50; Luk 8:19-21)
31 Ka Yesu ma nɛ o pitib paae na ka zi'en samannin tʋm buol o.
32 Ka nidib bɛdegʋ zin' gilig o. Ka ba yɛl o ye, “Fʋ ma nɛ fʋ pitib bɛ samannin ka buonif.”
33 Ka Yesu bu'osi ba ye, “Anɔ'ɔnɛ aan m ma, ka anɔ'ɔnamɛ aan m pitiba?”
34 Ka gɔs nimbanɛ zin' la gilig, ka yɛli ba ye, “Bama aan m ma nɛ m pitib.
35 Ninkanɛ tʋm Wina'am bɔɔdim, onɛ aan m pitʋ nɛ m taʋn nɛ m ma.”
Mak Zug 4
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]Kpaad yɛla
(Mat 13:1-9; Luk 8:4-8)
1 Yesu lɛm pin'ili pa'annɛ ba mu'ar nɔɔrin ya'as. Ka nidibi da la'as o san'anɛ galis la zug ka o kpɛn' anrʋŋʋn zin'inɛ anina. Ka nidib la wʋsa bɛ mu'ar la nɔɔrin. 2 Ka o pa'annɛ ba yɛla bɛdegʋ nɛ siilima. Ka o pa'alʋg la pʋʋgin o yɛli ba ye, 3 “Kɛlisimi, kpaad sɔ' da bɛ keŋ ye o waal o bʋmbʋʋda. 4 Ka on waan la, bʋmbʋʋdsieba lu suor zug. Ka niis kena di. 5 Ka sieba lu zin'ikanɛ ka tan pʋ zu'oe, ka an tampiins zut. Ka tanni pʋ zu'oe la zug ka li bul tɔ'ɔtɔ. 6 Ka nintaŋ tʋligi ba, ka ban ka' nya'a la zug ka ba zɛndigi kpi. 7 Ka bʋmbʋʋdsieba lu gɔn'ɔs sʋʋgin. Ka gɔn'ɔs la nɔbigi sianki ba ka ba pʋ wal biilii.
8 Ka bʋmbʋʋdsieba lu teŋ sʋŋ zug, ka buli nɔbig, ka wal biili. Sieba wal pistan' ka sieba wal pisyuobʋ ka sieba wal kɔbiga.” 9 Ka Yesu yɛl ye, “Onɛ mɔr tʋba na wʋm, on wʋm.”
Siiliŋ la gbin
(Mat 13:10-17; Luk 8:9-15)
10 Ka Yesu ti yi kpikpɛŋ la, banɛ gilig o la nɛ o nya'andɔlib pii nɛ ayi' la bu'os o siilima la yɛla. 11 Ka o yɛli ba ye, “Yanam anɛ banɛ di'e Wina'am sʋ'ʋlim yɛlsu'ada la. Amaa banɛ bɛ yiŋ la ba wʋm si'el wʋsa nɛ siilima. 12 Li niŋ ala ye, “ ‘Ba na gɔs ka lɛn gɔs, amaa ba kʋ nyɛɛ. Ba na wʋm, ka lɛn wʋm, la'am nɛ wala ba kʋ baŋi li gbinnɛ. Li ya'a ka' alaa, ba naan lɛbinɛ m san'an na ka m yisi ba tʋʋmbɛ'ɛdi bas.’ ”13 Ka Yesu yɛli ba ye, “Ya pʋ baŋ siiliŋ kaŋa gbinnɛ? Ka ya na niŋ wala baŋ siilima la wʋsa?
14 Kpaad kanɛ waan bʋmbʋʋda la nwɛnɛ onɛ mɔɔn Wina'am labaar la.
15 Ka banɛ lu suorin la nwɛnɛ nimbanɛ wʋm labaar la, ka Sʋntaana kɛn tɔ'ɔtɔ na yis labaar la ba sʋnya nii bas.
16 Ala mɛn banɛ lu tampiing zug la nwɛnɛ banɛ wʋm labaar la ka siaki di'e li tɔ'ɔtɔ nɛ sumalisim.
17 Amaa ban pʋ mɔr nya'a la zug, namisʋg nɛ tɔɔg ya'a paae ba labaar la zug, ba mɔdigidnɛ bi'ela ka nyɔrigi bas.
18 Ka banɛ lu gɔn'ɔs sʋʋgin la nwɛnɛ banɛ wʋm labaar la,
19 ka dunia bɔɔdim pʋtɛn'ɛr nɛ areza'as ya'amlɛog nɛ la'ad kɔn'ɔb-kɔn'ɔb yɛla siank pian'ad la, ka li pʋ wal biilii.
20 Amaa banɛ lu teŋ sʋŋ zug la, nwɛnɛ banɛ wʋm labaar la ka siaki li, ka wal biili, sieba wal pistan' ka sieba wal pisyuobʋ, hali ka sieba wal kɔbiga.”
A-nyu'oe-fitiri pibil nɛ pɛog la yɛla
(Luk 8:16-18)
21 Ka Yesu bu'osi ba ye, “Sɔ' ya'a nyu'oe fitir, o na pibil nɛ pɛog bɛɛ o na zi'el gadʋg lɛuŋʋ nɛ? Ba kʋ zaŋi sʋn'ʋl si'el zugɔɔ?
22 Bɔzugɔ bʋnkanɛ su'a wʋsa na nie, ka bʋnkanɛ ka ba pibil, ba na pibig. 23 Ninkanɛ na wʋm, on wʋm.”
24 Ka o yɛli ba ye, “Gu'usimi nɛ yanamɛ wʋm si'el la, bɔzugɔ bʋn linɛ ka ya maki tis nidib la, ala mɛn ka ba na maki lɛbisi ya; hali ba na mak ka li gaad ala.
25 Bɔzugɔ onɛ mɔr la, ba na lɛm paas o. Ka onɛ pʋ mɔr la, hali on mɔr si'el la, ba na di'e li.”
Bʋmbʋʋda nɔbigir siiliŋ
26 Ka o yɛli ba ye, “Wina'am sʋ'ʋlim nwɛnɛ dau kanɛ bʋd bʋmbʋʋda teŋin.
27 Ka kpɛn' yʋ'ʋŋʋ gbisi yimbɛogʋn duoe ka bʋmbʋʋda la bul ka nɔbig, ka o zi' lin niŋ si'em-si'em ka li bulɛ. 28 Tan la kɛ ka bʋmbʋʋda la duodi li mɛŋ. Li busidnɛ vaand yiiga, ka nyaan wal, ka biili bi'ig.
29 Ka ki la ya'a bi'ig, kpaad la na zaŋ kʋsiigi kie li, bɔzugɔ li bunib saŋa paaeya.”
Kansiing biili linɛ pɔɔd hali la yɛla
(Mat 13:31-32, 34; Luk 13:18-19)
30 Ka Yesu yɛli ba ye, “Bɔ ka m na zaŋi mak nɛ Wina'am sʋ'ʋlim, bɛɛ siiliŋ bɔ ka m na siilim pa'al lin an si'em? 31 Li nwɛnɛ kansiing bielif linɛ pɔɔd hali nɛ. Li pɔɔdi gat bʋmbʋʋda wʋsa dinɛ bɛ dunia ni.
32 Amaa li ya'a yi, li nɔbigidi gat tiig buudi wʋsa ka tɔn wilbɛda ka niimis na tun'e tɛɛ ba tɛɛdi li ma'asim ni.” 33 Yesu daa zaŋ siilima bɛdegʋ nwɛnɛ bama, tu'asi tisi ba wʋʋ ban na nyaŋi baŋi li si'em. 34 O da pʋ pian' ba pian'asi'a ka li ya'a ka'anɛ siilimaa. Amaa o nya'andɔlib la gʋllim ka o tu'asi li gbinni tisi ba.
Yesu n gu'oe sisi'em la yɛla
(Mat 8:23-27; Luk 8:22-25)
35 Daakan la zaam ka Yesu yɛl o nya'andɔlib la ye, “Kɛlli ka ti lɔ'ɔŋi mu'ar la gbɛog.”
36 Ka o nya'andɔlib la bas nidib la ka keŋ kpɛn' anrʋŋ kanɛ ka Yesu pʋn bɛ la ni, ka ba keŋ. Anrinsieba mɛ da dɔl o. 37 Ka sisi'etita'ar da'ad bɛdegʋ, ka ku'om yɛŋimi kpɛn'ɛd anrʋŋʋn la bɔɔd anrʋŋ la pɛ'ɛlʋg. 38 Ka Yesu dig anrʋŋ la nya'aŋi kʋk zugkʋgʋre gbisid. Ka o nya'andɔlib la nie o ka bu'os o ye, “Pa'anna, fʋ pʋ nyɛ tinamɛ bɔɔd ye ti kpi laa?”
39 Ka o nie ka tans sisi'em la ka yɛl ku'opila la ye, “Gu'om, ka an baanlimm.” Ka sisi'em la nɛ ku'opila kpɛn gu'oe baanlimm.
40 Ka o bu'osi ba ye, “Bɔ ka ya zɔt dabiem? Bɔ ka ya pʋ niŋim yadda?” 41 Ka dabiem kpɛn' ba hali. Ka ba bu'os taaba ye, “Dau kaŋa an wala-wala, hali ka sisi'em nɛ ku'om la'am siakid o nɔɔrɛ?”
Mak Zug 5
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]Yesu n yis kikiris dau ni la yɛla
(Mat 8:28-34; Luk 8:26-39)
1 Ka Yesu nɛ o nya'andɔlib kena paae Gerasene teŋin, Galile mu'ar nya'aŋ.
2 Ka Yesu yi anrʋŋʋn la, ka dau onɛ ka kikiris dɔl o yi yaadin naa tʋ'ʋs o.
3 Dau kaŋa daa bɛ nɛ yaadin la, hali ka sɔ' kae na nyaŋi lɔɔ o nɛ banaa.
4 Ba da ɛɛnti nɔknɛ bana lɔɔ o nɔba nɛ o nu'us. Ka o kɛns nu'us bana la ka kɛnsi kɛns nɔba bana la bas. Sɔ' da kae paŋi na nyaŋ oo.
5 Nintaŋ nɛ yʋ'ʋŋ wʋsa o gɔɔndnɛ yaadin nɛ zuoya la ni ka mɔr kuga nwaad o mɛŋ ka maan tʋkpiidʋg.
6 On da nyɛ Yesu ka o bɛ lalli la, ka o zɔɔ keŋ igin o tuon
7 ka tans ye, “Yesu, Wina'am onɛ ka' tiraan la Biiga, bɔ bɛ man nɛ fʋ sʋʋginɛ? Wina'am sʋ'ʋm zug, m bɛlimnɛ, da namisi ma.”
8 Bɔzugɔ Yesu pʋn yɛl o ye, “Kikiriga yim dau kaŋa san'an na.” Nɛ'ɛŋa kɛ ka o yɛli ala.
9 Ka Yesu bu'os o ye. “Fʋ yʋ'ʋrɛ?” Ka dau la lɛbis ye, “M yʋ'ʋri buon Babiga, bɔzugɔ, ti galis nɛ.”
10 Ka o bɛllim Yesu nɛ nimmua ye o da kad kikiris la yis teŋ kan la nii.
11 Kukurnam bɛdegʋ da bɛ zuor la babaa dit ka ba kal an wʋʋ tusa ayi'.
12 Ka kikiris la bɛllim o ye, “Kɛl ka ti keŋ kpɛn' kukurnam la ni.”
13 Ka o siak ka kikiris la yi dau la ni kpɛn' kukurnamin la. Ka ba wʋsa zɔɔ sig bɛuŋin ka ku'om dii ba.
14 Dap banɛ da gur kukurnam la da zɔɔ keŋ tempʋʋgin nɛ temkpɛmisin tu'as linɛ maal la wʋsa. Ka nidib yii keŋ ye ba gɔs linɛ maal.
15 Ban da paae Yesu san'an la, ba nyɛ ka dau kanɛ ka kikiris daa dɔl o la zin' anina, ka yɛ fuud ka o ya'am tiaki an sʋ'ʋm. Ka dabiem kpɛn' ba.
16 Ka nimbanɛ da bɛɛ anina ka nyɛ linɛ niŋ dau la nɛ kukurnam la tu'asi ba lin niŋ si'em wʋsa.
17 Ka ba yʋ'ʋn bɛllim Yesu ye o yimi ba teŋin.
18 Yesu n da kpɛn'ɛd anrʋŋʋn la, dau kanɛ ka kikiris daa dɔl o la bɛllim Yesu ye, “Kɛl ka m dɔllif.”
19 Ka Yesu pʋ siakɛ, ka yɛl o ye, “Kulim ka yɛli fʋ yidim ye Zugsɔb zɔɔf nimbaanlig ka maalif ka fʋ lieb sʋ'ʋŋa.”
20 Ka dau la lɛb, ka keŋ gilig Dekapolis sʋ'ʋlim mɔɔn Yesu niŋ bʋnsʋŋ si'a tis o la. Ka li pak nimbanɛ wʋsa daa wʋmi li la.
Jairus pu'ayua nɛ pu'a sɔ' la yɛla
(Mat 9:18-26; Luk 8:40-56)
21 Ka Yesu lɛn lɔ'ɔŋ mu'ar gʋʋr nɛ anrʋŋ la, ka nidib bɛdegʋ la'asi gilig o mu'ar la nɔɔrin.
22 Ka dau yinne onɛ an la'asʋg dɔɔg kpɛɛm ka o yʋ'ʋr buon Jairus kena. Ka on nyɛ Yesu la, o igin o tuon, 23 ka yɛl o ye, “M pu'ayua bɛn'ɛdi bɔɔd kum, dinzugɔ kem na zaŋi fʋ nu'ugʋ si'is o, ka o nyɛ laafi.” 24 Ka Yesu dɔl o ken. Ka nidib bɛdegʋ dɔl Yesu gilig o mik o.
25 Pu'a sɔ' da bɛɛ anina bɛn'ɛd ka ziim yuod o yʋma pii nɛ ayi'.
26 O da nyɛ namisʋg bɛdegʋ tima dim san'an, hali ka san'am on mɔr si'el wʋsa ka pʋ nyɛ yɔlisim, ka li kpɛm paasid.
27 Pu'a la da wʋm Yesu yɛla la, o da kɛɛn o san'an na ka nidib galis hali ka pu'a la mɔɔ paae Yesu nya'aŋi si'is o fuug.
28 Ka mɔr pʋtɛn'ɛr ye, “Hali m ya'a si'is o fuug la, m na nyɛ laafi.”
29 On si'is fuug la, ka ziim la kpɛn gu'oe. Ka o baŋ o niŋgbina ni ye wiim la bas o, ka o nyɛ laafi.
30 Anina yim ka Yesu baŋ ye paŋ yii o ni tʋm si'el ka gi'e gɔs nidib la gilig, ka bu'os ye, “Anɔ'ɔnɛ si'isi m fuugɔ?”
31 Ka o nya'andɔlib la lɛbis o ye, “Fʋn nyɛ ka nidib la'as bɛdegʋ miki fʋ anwa, ka fʋ bu'osid ye, anɔ'ɔnɛ si'isi fɔɔ?”
32 Amaa ka Yesu nan gɔsidi giligid ye o baŋ onɛ niŋi li.
33 Amaa pu'a la pʋn mi' linɛ niŋ o la, o kena kirid nɛ dabiem igin Yesu tuonnɛ tu'as o yɛlmɛŋir la wʋsa.
34 Ka Yesu yɛl o ye, “M pu'ayua, fʋ yadda niŋir kɛ ka fʋ nyɛ laafi. Kulim nɛ sumbʋgʋsʋm, ka mɔr nimma'asim ka wiim la basya.”
35 Ka on nam pian'ad la, ka nidib yi Jairus onɛ an Jew dim la'asʋg dɔɔg kpɛɛm la yin na yɛl o ye, “Fʋ pu'ayua la kpiya. Dinzugɔ, da lɛn kɛ ka pa'an la namisidi kenna ya'asɛ.”
36 Ka Yesu pʋ kɛlis ban yɛl si'el la, ka yɛl Jew dim la'asʋg dɔɔg kpɛɛm la ye, “Da zɔt dabiem, niŋim yadda gʋllim.” 37 Yesu da pʋ kɛ ka sɔ' dɔl o, asɛɛ Pita nɛ Jemes nɛ Joon onɛ an Jemes ba'abiig la.
38 Ka ban paae Jew dim la'asʋg dɔɔg kpɛɛm yin la, o nyɛ ka nidib bɛdegʋ la'asi vuud ka kaasid, ka fabin hali.
39 Ka on kpɛn' la, o yɛli ba ye, “Bɔɔ sʋ'oe ka ya kum ka kaasida? Bipuŋ la pʋ kpii, amaa o gbisidnɛ.”
40 Ka ba la'ad o. Ka o yis nidib la wʋsa, ka dɔl biig la ba' nɛ o ma nɛ o nya'andɔlib atan' la kpɛn' bipuŋ la bɛ zin'isi'a la.
41 Ka o gban'e biig la nu'ug ka yɛl o ye, “Talita kumi.” Li gbin anɛ ye, “Bipuŋ bila, m yɛtif ye, duom.”
42 Ka bipuŋ bil la kpɛn duoe ken. O da anɛ yʋʋm pii nɛ ayi'. Ka nɛ'ɛŋa kɛ ka ba lidig hali.
43 Amaa Yesu da yɛli ba ye, ba mid ka ba na yɛl sɔ', ka yɛl ye, “Tisim biig la diib ka o di.”
Mak Zug 6
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]Ba zan'as Yesu Nazaret teŋin
(Mat 13:53-58; Luk 4:16-30)
Yesu da bas teŋ kan la ka keŋ o mɛŋ teŋin.
Ka o nya'andɔlib la dɔl o.
2 Ka Jew dim Vʋ'ʋsʋm Daar ka o kpɛn' la'asʋg dɔɔgin pin'ili pa'an.
Ka li lidig nimbanɛ wʋm o pa'alʋg la wʋsa.
Ka ba bu'os taaba ye, “Dau kaŋa nyɛ pa'alkaŋa yaanɛ?
Ka o niŋ wala nyɛ ya'am kaŋa?
Ka o niŋ wala mɛ tʋm tʋʋmnyalima bama?
3 O ka'anɛ kampinta?
O ka'anɛ Mɛɛri biig ka Jemes nɛ Josef nɛ Judas nɛ Simon aan o pitiba?
Ka o tanp pʋ bɛ nɛ ti kpɛla?”
Ka ba zan'as o ka pʋ bɔɔd o yɛlaa.
4 Ka o yɛli ba ye, “Zin'ikanɛ wʋsa ka Wina'am nɔdi'es keŋ, ba na'asid o, amaa o mɛŋ teŋ dim nɛ o mɛŋ nidib pʋ na'asid o.”
5 O da pʋ nyaŋi tʋm tʋʋmnyalima anina, ya'a ka ban'adnam bi'ela nwa ka o da nɔk o nu'ugʋ pa'ali ba zut, ka ba nyɛ laafi.
6 Ban da pʋ niŋ o yadda la zug, ka li lidig o hali.
Ka Yesu keŋ teŋkpɛmis banɛ kpi'e anina pa'al nidib.
Yesu tʋm o nya'andɔlib pii nɛ ayi' la
(Mat 10:5-15; Luk 9:1-6)
7 O da buol o nya'andɔlib pii nɛ ayi' la la'as, ka tʋmi ba ayi', yi, ka tisi ba paŋ ka ba na kad kikiris.
8 O da yɛli ba ye, “Da mɔri diib bɛɛ kɔlʋg bɛɛ ligidi bɛɛ si'el si'ela; ya'a ka' dansaar ma'aanɛ.
9 Pidimi ta'ada ka yɛ fuug yinne ma'aa.
10 Ka ya ya'a paae teŋ si'a ka nimbanɛ di'e ya ba yin, yanam bɛɛ anina ka naan ti yi.
11 Zin'ikanɛ wʋsa ka nidib pʋ di'e yaa, bɛɛ kɛlisi ya pian'adɛ, yanam yi ka kpa'asi ya nɔba titani bas anina.
Ala ka ba na baŋ ye ba pʋ tʋm sʋ'ʋm.”
12 Ka nya'andɔlib la yii keŋ pa'al nidib ye ba basimi ba tʋʋmbɛ'ɛd.
13 Ka kad kikiris bɛdegʋ yis ka nɔk kpaam bi'ela suoɛn ban'adnam bɛdegʋ zut, ka ba nyɛ laafi.
Joon onɛ sʋʋd nidib ku'om la kum yɛla
(Mat 14:1-12; Luk 9:7-9)
14 Yesu labaar la da yadig teŋ kan wʋsa.
Ka na'ab Herod wʋmi li.
Sieba da yɛl ye, “Joon onɛ daa sʋʋd nidib ku'om la vʋ'ʋg kumin, dinɛ kɛ ka tʋʋm kpi'ema tʋm o san'an.”
15 Ka sieba ye, “O anɛ Elaja.”
Ka sieba ye, “O anɛ Wina'am nɔdi'es wʋʋ Wina'am nɔdi'esidib banɛ da bɛ kʋdim sa la.”
16 Na'ab Herod da wʋm ala la, ka yɛl ye, “O anɛ Joon, onɛ ka m daa fi'ig o zug la lɛn vʋ'ʋg na.”
17-18 Linɛ zug ka na'ab la da kʋ Joon la anɛ anwa.
Herod daa di o bier Filip pu'a, ka o yʋ'ʋr buon Herodias, ka Joon yɛl o ye, “Li ka' sʋ'ʋm ka fʋ dii fʋ bier pu'a.”
Ka pu'a la kisig Joon on yɛl si'el la zug.
Linzug ka Herod tʋm nidib ka ba gban'e Joon n lɔ ka yɔɔ o sanrega ni.
19 Ka Herodias sʋnf duoe nɛ Joon, ka o bɔɔd ye o kʋʋ o ka gʋ'ʋŋ.
20 Herod da zɔt Joon, bɔzugɔ o da mi' ye o anɛ pʋpielim sɔb ka mɛ an sida sɔb, dinzug ka o da bas o baanlimm.
O da kɛlisid o pian'ad, hali ka li daamid o.
Amaa la'am nɛ wala, o da kpɛm bɔɔd ye o kɛlis o pian'ad.
ye o gaadi ba.
49 Ka ba wʋsa nyɛ on ken ku'om la zug la, ka tɛn'ɛs ye, “Li anɛ silinsiiug.”
50 Ka dabiem kpɛn' ba ka ba kaas kuŋ.
Tɔ'ɔtɔ yim ka o yɛli ba ye, “Mɔri sʋnkpi'euŋ ka li anɛ man.
Da zɔti dabiem!”
51 Ka kpɛn' anrʋŋʋn la, ka sisi'em la lɛbi fɔn baanlimm.
Ka li lidigi ba, bɔzugɔ
52 ba sʋnya digilim la zugʋ kɛ ka ba pʋ gban'e bodobodo gbila la tʋʋmnyalima la gbinnɛ.
Yesu ti'eb nidib Gennesaret teŋin
(Mat 14:34-36)
53 Ka ba lɔ'ɔŋ mu'ar la paae Gennesaret teŋin ka lɔ anrʋŋ la zi'el.
54 Ban da yi anrʋŋʋn la ka nidib la baŋ ye Yesu la, la,
55 ka zɔ tɔ'ɔtɔ gilig teŋ la wʋsa zi ban'adnamɛ keŋ on bɛ zin'isi'a la.
56 Ka o ya'a keŋ teŋ kpɛŋ bɛɛ tempʋʋgin bɛɛ yaan zin'isi'a, ba nɔkidnɛ ban'adnamɛ keŋ teŋ kan la da'an digili ba, ka bɛlim o ye o kɛ ka ban'adnam la kʋdim si'is o fuug nɔɔr.
Ka banɛ wʋsa da si'is o fuug nɔɔr la nyɛ laafi.
Mak Zug 7
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]Yaanam pa'alʋg la yɛla
(Mat 15:1-9)
1 Farisee dim nɛ gbauŋmi'idib sieba banɛ yi Jerusalem na la la'asi gilig Yesu, 2 ka nyɛ ka o nya'andɔlib la sieba dit nɛ nu'udian'ad, ka pʋ pie ka li an wʋʋ Farisee dimi ɛɛnti pie si'em ka nyaan di laa.
3 Farisee dim la'am nɛ Jew dim wʋsa kʋ di diibɔ, asɛɛ ba pie ba nu'us wʋʋ ba yaanam malima pʋʋginɛ pa'an si'em la.
4 Hali ba ya'a yi da'an na ba kʋ di diibɔ asɛɛ ba pie ba nu'us. Ba mɛ dɔl malimsieba dinɛ ka ba di'e ka li an nwama nɛ yʋya nɛ kʋnt dʋgid piesʋg.
5 Ka Farisee dim nɛ gbauŋmi'idib bu'os Yesu ye, “Bɔ ka fʋ nya'andɔlib la pʋ dɔlli ti yaanam malima, ka dit nɛ nu'udian'adɛ?”
6 Ka Yesu lɛbisi ba ye, “Azaya da di'e Wina'am pian'adi tis nidib la, ka li an yɛlsida yanam zamdim la yɛla wʋʋ lin sɔb si'em la ye, “Nimbama na'asid mam nɛ ba nɔɔr pian'ad ma'aa amaa ba sʋnya lal nɛ mam hali.
7 “Ban zun'od mam si'em la pʋ yii ba sʋʋnrin naa, li anɛ zi'ela linɛ ka nidib pa'ali ba gʋllim.” 8 Ya nɔk Wina'am nɔɔr yɛlʋgʋ bas ka dɔl ninsaalib malima.
9 Ka Yesu yɛli ba ye, “Ya zan'as Wina'am nɔɔr yɛlʋg ka lɛɛ siaki dɔlli ya mɛŋ malima.
10 Moses da yɛl ye, ‘Tisimi fʋ saam nɛ fʋ ma girima.’ Ka lɛn yɛl ye, ‘Nid ya'a tʋ o saam bɛɛ o ma, asɛɛ ba kʋʋ o.’
11 Yanam pa'an ye ninkanɛ mɔr si'eli na sʋŋ o ba' bɛɛ o ma, amaa o ya'a yɛl ye, bʋn la anɛ ‘Kɔɔban’ (li gbin anɛ Wina'am bʋn),
12 li ka' tilas ye o zaŋi li sʋŋ o ba' nɛ o ma ya'asɛ.
13 Nɛ' yɛla ka ya dɔlli ya mɛŋ malima ka gɔs Wina'am nɔɔr yɛlʋg ka li an zaalim. Ya niŋid si'elnam bɛdegʋ nwɛnɛ lin ka ya maal la.”
Dinɛ kɛt ka sɔ' an dian'ad daan la yɛla
(Mat 15:10-20)
14 Ka Yesu buol nidib la ya'as, ka yɛli ba ye, “kɛlisimi, ka gban'e li gbin. 15 Si'el kae kpɛn'ɛd ninsaal nii kɛt ka o an dian'ad daana. Amaa dinɛ yit ninsaal ni naa kɛt ka o an dian'ad daan. 16 Onɛ mɔr tʋba on wʋm.”
17 Ka o yi nidib la san'an kpɛn' yin. Ka o nya'andɔlib la bu'os o siiliŋ la gbin.
18 Ka o lɛbisi bu'osi ba ye, “Ya nam kpɛn anɛ zi'ilim dimaa? Ya ka' ya'am na gban'e m pa'alʋg la gbin wʋʋ bama la bɛɛ? Si'el kae na kpɛn' ninsaal ni sid kɛ ka o an dian'ad daana.
19 Li na kpɛn' o pʋʋgin ka yi o niŋgbiŋin ka lɛɛ kʋ kpɛn' o sʋnfʋnɛ.” (On yɛl si'el la pa'al ye ba da gɔsid ye disieba mɔri dian'adɛ, amaa diib wʋsa an sʋm).
20 Ka o yɛl ye, “Li anɛ dinɛ yi ninsaal ni na kɛt ka o an dian'ad daan.
21 Ninsaal sʋnfʋn ka pʋtɛn'ɛbɛ'ɛd nɛ pu'asan'auŋ nɛ dausan'auŋ nɛ na'ayiigim nɛ ninkʋʋr
22 nɛ fufum nɛ bugusim nɛ dama'am nɛ tʋʋmbɛ'ɛd wʋsa nɛ yʋ'ʋsan'auŋ nɛ tita'alim nɛ yalim tʋʋma yit na. 23 Bʋmbɛ'ɛd bama wʋsa yitnɛ ninsaal sʋnfʋn na, ka kɛt ka o an dian'ad daan.” Pu'a sɔ' yadda niŋir la yɛla (Mat 15:21-28)
24 Ka Yesu yi zin'ikan ka keŋ paae Taya teŋin, ka kpɛn' yin, ka pʋ bɔɔd ye sɔ' baŋ ye o bɛɛ anii. Amaa o da kʋ nyaŋi su'a o mɛŋa. 25 Pu'a sɔ' da bɛ mɔr o bipuŋ ka kikirig dɔl o. Ka o wʋm Yesu yɛla, ka keŋ igin o tuon. 26 Ka sɔs Yesu ye o kadim kikirig la yis o biig la ni. Pu'a la da anɛ Girik dim buudi ka ba du'a o Fonisia teŋin linɛ bɛ Siriya sʋ'ʋlim la.
27 Ka Yesu lɛbis o ye, “Li pʋ sʋ'ʋm ye ba nɔk biis diibi tis baasɛ, asɛɛ biis la dii tig yiiga.”
28 Ka pu'a la lɛbis o ye, “Sida, m zugdaana, baas banɛ bɛɛ ba zugdaan tuon la ditnɛ biis dizɔra dinɛ lit la.”
29 Ka Yesu yɛl o ye, “Fʋn lɛbis si'em la zug, kulim, ka kikirig la basi fʋ biig la.”
30 Ka pu'a la lɛbi kuli paae nyɛ ka o biig la dig. Ka kikirig la sid yi ka bas o. Yesu ti'eb dau kanɛ an tʋbkpida nɛ gik
31 Ka Yesu bas Taya teŋin ka dɔlli yi Sidon nɛ Dekapolis tɛɛnsin, ka lɛn lɛbi paae Galile mu'arin.
32 Ka ba mɔr dau na ka o an tʋbkpida ka lɛn an gik. Ka ba bɛllim Yesu ye o nɔk o nu'ugʋ pa'al o zug.
33 Ka o mɔr o yi kpikpɛŋ ka nɔk o nu'ubibisi tʋm o tʋba ni, ka tʋbis nintɔɔnd, ka si'is dau la zilim,
34 ka gɔs arezana ni, ka sin'im, ka yɛl dau la ye, “Effata.” (Li gbin anɛ ye, “yɔ'ɔgim.”)
35 Ka o tʋba la yɔ'ɔg. Ka o zilim la mɛ lak. Ka o pian'ad sʋ'ʋŋa.
36 Ka Yesu yɛl nidib la nɛ kpi'euŋ ye ba da kɛ ka sɔ' baŋi li yɛlaa. Amaa la'annɛ on da yɛl ye ba da yɛl sɔ' li yɛla la, nidib la da kpɛm mɔɔnnɛ li yɛla.
37 Ka li lidigi ba hali ka ba ye, “O niŋid si'el mɛkama sʋ'ʋŋa, ka la'am maan ka tʋbkpida wʋm ka gigis pian'ad.”
Mak Zug 8
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]Yesu diis nidib tusa anaasi
(Mat 15:32-39)
Saŋkan la ka nidib bɛdegʋ lɛn kena la'as. Ka diib kae ka ba na dii. Ka Yesu buol o nya'andɔlib la, ka yɛli ba ye,
2 “Nidib nwa mɔr nimbaanlig bɔzugɔ li paae daba atan' ka ba bɛɛ m san'an kpɛ' ka pʋ dii
3 Ba sieba yinɛ teŋ lalli na, ka m ya'a pʋ tisi ba diibɔ ka ba kul ala, ba na ti vib kɔ'ɔm suorin.”
4 Ka o nya'andɔlib la bu'os o ye, “Ti na nyɛ diib yaanɛ diis nimbama wʋsa mɔɔgin kpɛla?”
5 Ka o lɛbisi bu'osi ba ye, “Ya mɔr bodobodo gbila ala?” Ka ba lɛbis ye, “Ayɔpɔi.”
6 Ka o yɛl nidib la ye, ba zin'inim teŋin. Ka o zaŋ bodobodo gbila ayɔpɔi la ka pʋ'ʋs Wina'am bareka, ka gbin'esi li tis o nya'andɔlib la, ka yɛli ba ye ba pʋdigim nidib la. Ka ba pʋdig.
7 Ba da lɛm mɔr zimbibis bi'ela. Ka Yesu pʋ'ʋs Wina'am bareka, ka yɛl o nya'andɔlib la ye, ba nɔkim pʋdigi tis nidib la mɛn.
8 Nidib la da dii tig. Ka o nya'andɔlib la vaae dikanɛ kpɛlim la, ka li pɛ'ɛl pɛɛd ayɔpɔi.
9 Ba da anɛ wʋʋ dap tusa anaasi. Ka on basi ba ka ba kul la, 10 ka on nɛ o nya'andɔlib la kpɛn' anrʋŋʋ keŋ Dalmanuta teŋin.
Farisee dimi bɔɔd ye ba nyɛ bʋnnyalima la yɛla
(Mat 12:38-42; 16:1-4)
11 Ka Farisee dim sieba kena ye ba kpans Yesu, ka bɔɔd ye o maal bʋnnyalima linɛ sid yi Wina'am san'an na.
12 Ka Yesu sin'im hali, ka bu'os ye, “Bɔ ka zʋmaaŋ kaŋa nidib bɔɔd ye ba nyɛ bʋnnyalima? Sida ka m yɛti ya ye, zʋmaaŋ kaŋa kʋ nyɛ bʋnnyalimaa.”
13 Ka basi ba ka lɛbi kpɛn' anrʋŋ la lɔ'ɔŋ mu'ar la gbɛog.
Danbin pa'alʋg la yɛla
(Mat 16:5-12)
14 O nya'andɔlib la da tam ka pʋ mɔr bodobodo anrʋŋʋn la. Ba da mɔri yinne ma'aa.
15 Ka Yesu sa'ali ba ye, “Gu'usimi Farisee dim nɛ Herod danbin la.”
16 Ka ba pian'adi tisid taaba ye, “Tinamɛ pʋ mɔr bodobodo la zug ka o yɛl ala la.”
17 Yesu da baŋ ban pian'ad si'el la yɛla, ka bu'osi ba ye, “Bɔ ka ya pian'ad yanamɛ pʋ mɔr bodobodo la yɛla? Ya pʋ baŋ nɛ bɛɛ ya pʋ gban'anɛ li gbinnɛ Ya ya'am pʋ niee?
18 Ya mɔr nini, ka pʋ nyɛtaa? Ka mɔr tʋba, ka pʋ wʋmmaa? Ya pʋ tɛnraa?
19 Man daa gbin'es bodobodo gbila anu tis nidib tusa anu la, ya daa vaae bodobodo linɛ kpɛlim la pɛ'ɛl pɛɛd ala?” Ka ba lɛbis ye, “pɛɛd pii nɛ ayi'.”
20 Ka o bu'os ye, “Man daa nɔk bodobodo ayɔpɔi pʋdig nidib tusa anaasi la, pɛɛd ala ka ya daa vaae?” Ka ba lɛbis ye, “pɛɛd ayɔpɔi.”
21 Ka o bu'osi ba ye, “Yanam nam pʋ gban'e li gbinnɛɛ?”
Yesu ti'eb zʋnzɔŋ Besaida teŋin
22 Ka ba paae Besaida. Ka nidib mɔr zʋnzɔŋʋ kena bɛlim Yesu ye o si'is o.
23 Ka Yesu vɛ'ɛg o yi kpikpɛŋ ka tʋbis nintɔɔndi niŋ dau la nini, ka nɔk o nu'usi pa'al o zug, ka bu'os o ye, “Fʋ tun'e nyɛt si'ela?”
24 Ka dau la duoe o zug ka ye, “M nyɛt nidib ka ba nwɛnɛ tiis nɛ ka lɛɛ ken.”
25 Ka o lɛn nɔk o nu'usi pa'al o nini ni. Ka dau la gɔs kii, ka o nini lak ka o nyɛt si'el mɛkama sʋ'ʋŋa.
26 Ka Yesu yɛl o ye, “Da lɛb tempʋʋgin laa, amaa kulim.” Pita pa'al Yesu an sɔ'
(Mat 16:13-20; Luk 9:18-21)
27 Ka Yesu nɛ o nya'andɔlib la keŋ Sizerea teŋkpɛmis linɛ bɛ Filipi sʋ'ʋlim la. Ka o bu'osi ba suorin ye, “Nidib yɛt ye mam aan anɔ'ɔnɛ?”
28 Ka ba lɛbis ye, “Sieba yɛt ye, fʋ anɛ Joon onɛ da sʋʋd nidib ku'om la. Ka sieba ye, fʋ anɛ Elaja. Ka bam ye, fʋ anɛ Wina'am nɔdi'esidib yinne.”
29 Ka o bu'osi ba ye, “Ka yanam ye mam aan anɔ'ɔnɛ?” Ka Pita lɛbis ye, “Fʋ anɛ Kristo la.”
30 Ka Yesu yɛli ba ye, “Mid ka ya yɛl sɔ' m yɛla.”
Yesu pian' o namisʋg nɛ o kum yɛla
(Mat 16:21-28; Luk 9:22-27)
31 Ka Yesu pin'ili pa'al o nya'andɔlib la ye, “Asɛɛ Ninsaal Biig la namis bɛdegʋ ka teŋin kpɛɛmnam nɛ Jew dim maanmaannib kpɛɛmnam nɛ gbauŋmi'idib zan'as o, ka kʋʋ o. Amaa li daba atan' daar, o na vʋ'ʋg kumin.”
32 O daa pian'anɛ pa'ali ba nyain nɛ'ɛŋa yɛla. Ka Pita dɔl o yi kpɛŋ, ka yɛl ye, o da yɛt alaa.
33 Ka Yesu gi'e gɔs o nya'andɔlib la ka yɛl Pita ye, “Lɛmmi m nya'aŋ sa, Sʋntaana! Fʋ tɛn'ɛsʋg anɛ ninsaal pʋtɛn'ɛr ka ka' Wina'am dinnɛ.”
34 Ka buol nidib la nɛ o nya'andɔlib la la'as, ka yɛli ba ye, “Sɔ' ya'a bɔɔd ye o dɔl mam, asɛɛ o ki'is o mɛŋ yɛla, ka nɔk o kum dapuudiri zi ka dɔl man.
35 On mɛkama bɔɔd ye o gu' o nyɔvʋr, o nyɔvʋr la na bɔdig. Amaa on mɛkama bas o nyɔvʋr man zug nɛ labasʋŋ la yɛla, na nyɛɛ o nyɔvʋr.
36 Nid ya'a nyɛ dunia nwa la'ad wʋsa ka kɔ'ɔŋ o nyɔvʋrɛ o nyɔɔd an bɔ? 37 Si'el kae ka nid na zaŋi tiak o nyɔvʋrɛ. 38 Sɔ' ya'a zɔ nyan nɛ man nɛ m pa'alʋg la zʋmaaŋ kanɛ an pu'asan'auŋ nɛ tʋʋmbɛ'ɛd nwa la, Ninsaal Biig la mɛ na zɔ on daana nyan saŋkanɛ ka o na ti lɛb na nɛ o Ba' Wina'am na'am nɛ maliak sʋma la.”
Mak Zug 9
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]1 Ka o yɛli ba ye, “Sida ka m yɛti ya ye, ninsieba bɛɛ ya sʋʋgin kpɛ' ka kʋ kpii, asɛɛ ba ti nyɛ Wina'am na'am la kenna nɛ kpi'euŋ.” Yesu tiak ka nyɛɛn la yɛla (Mat 17:1-13; Luk 9:28-36)
2 Daba ayuobʋ nya'aŋ ka Yesu dɔl Pita nɛ Jemes nɛ Joon n keŋ dʋ zuotita'ar zug ban ma'aa. Ka Yesu tiak. 3 Ka o fuud nyɛɛn pil-pil ka an pielig farr. Sɔ' kae dunia nwa ni na pie fuug ka li yi ka pɛlig alaa. 4 Ka o nya'andɔlib la nyɛ Elaja nɛ Moses ka ba nie anina, ka pian'ad nɛ Yesu. 5 Ka Pita yɛl Yesu ye, “Pa'anna, li an sʋ'ʋm ka ti bɛ kpɛla. Kɛl ka ti ti' sʋga atan', tis fʋn yinne, Moses yinne, Elaja yinne.” 6 Dabiem daa kpɛn' ba hali ka Pita zi' on na yɛl si'ela. 7 Ka saŋgbauŋ ma'asim kena ligili ba. Ka kʋkɔr yi saŋgbauŋ la ni na yɛl ye, “Oŋa aan m binɔŋir. Kɛlisimi nɛ o pian'ad.”
8 Ka ba gɔsi gilig, ka pʋ nyɛ sɔ' ya'asɛ, ka Yesu ma'aa bɛ nɛ ba. 9 Ban naam zuorin sigid na la, ka Yesu yɛli ba ye, “Mid ka ya yɛl sɔ' yanamɛ nyɛ si'el la, asɛɛ Ninsaal Biig la kum vʋ'ʋgir la nya'aŋ.”
10 Ka ba siak on yɛl si'el la, ka lɛɛ bu'osid taaba ye, “Vʋ'ʋg kumin la gbin an bɔ?”
11 Ka ba bu'os Yesu ye, “Bɔ ka gbauŋmi'idib yɛl ye Elaja na kɛn yiiga na?”
12 Ka o lɛbisi ba ye, “Sida Elaja na kɛn yiiga na maal si'el wʋsa. Ka bɔ ka li sɔb Wina'am gbauŋʋn ye, Ninsaal Biig na namis bɛdegʋ hali ka ba nɛ'ɛs o? 13 Amaa m yɛti ya nɛ ye Elaja pʋn kena ka nidib niŋ o ban bɔɔd si'em. Ka li an wʋʋ ban da sɔb Wina'am gbauŋʋn o yɛla si'em la.”
Yesu kad kikirigi yis biribiŋ ni
(Mat 17:14-21; Luk 9:37-43)
14 Ka ba lɛb o nya'andɔlib banɛ daa kpɛlim la san'an, ka nyɛ nidib bɛdegʋ ka ba giligi ba. Ka gbauŋmi'idib sieba nwa'asid nɛ o nya'andɔlib la.
15 Nidib la da nyɛ Yesu la ka li lidigi ba, ka ba zɔɔ keŋ o san'an pʋ'ʋs o.
16 Ka o bu'os o nya'andɔlib la ye, “Ya nwa'asid bɔ yɛla?”
17 Ka nidib la yinne lɛbis ye, “Pa'anna, m biig ka kikirig dɔl o, ka o gigilim, din ka m dɔl o na.
18 Ka kikirig la ya'a ɛɛnti duo, li lugud o nɛ, ka nintɔnpuud yit, ka o ga'ad nyina, ka tiɛn o mɛŋi an gammire. Din la ka m mɔr o na bɛllimi fʋ nya'andɔlib la ye ba kad kikirig la bas, ka ba pʋ nyaŋɛ.”
19 Ka Yesu yɛli ba ye, “Oo, zʋmaaŋ kanɛ nidibi pʋ niŋid yadda, m na bɛ nɛ ya daba ala? Ya bɔɔd ye m mɔdignɛ ya hali paae saŋa wala? Mɔri biig la na.”
20 Ka ba mɔr o na. Kikirig la nyɛ Yesu la, ka kpɛn lug biig la. Ka o bilim ka nintɔnpuud yit o nɔɔrin.
21 Ka Yesu bu'os biig la saam ye, “Kikirig la dɔl o la, li yuug yaa? '' Ka o lɛbis ye, “O biilimin sa.
22 Li ɛɛnti lug o bugumin bɛɛ ku'omin ye li kʋʋ o. Fʋ ya'a na nyaŋi sʋŋi ti fʋn zɔmi ti nimbaanlig ka sʋŋi ti.”
23 Ka Yesu lɛbis ye, “Bɔ ka fʋ yɛl ye fʋ ya'a na nyaŋɛ? Fʋ zi' ye si'el mɛkama pʋ tɔi tis onɛ niŋ Wina'am yadda?”
24 Ka biig la saam tans ye, “M niŋ yadda amaa paasimi m yadda ka li pɔɔdnɛ.”
25 Yesu n nyɛ ka nidib la'asid o san'an la, ka o tans kikirig la ye, “Kikirig onɛ an gik nɛ tʋbkpida, yim ka bas biig la, ka da lɛn dɔl o ya'asɛ.”
26 Ka kikirig la kaas kuŋ, ka lug biig la teŋin bɛ'ɛd bɛ'ɛdi ka nyaan yi. Ka biig la nwɛnɛ kum nɛ. Ka nidib la bɛdegʋ yɛl ye, “O kpinɛ.”
27 Ka Yesu gban'e o nu'ugʋ dʋ o ka o zi'en.
28 Ka Yesu kpɛn' yin. Ka o nya'andɔlib la ba kɔn'ɔkɔn' kena bu'os o ye, “Bɔ ka ti pa'a pʋ nyaŋi kad kikirig la yisɛ?”
29 Ka o lɛbis ye, “Ya'a ka' Wina'am sɔsʋgɔ, si'el kae na nyaŋi kad kikirbama buudi yisɛ.”
Yesu lɛm pian' o kum la yɛla
(Mat 17:22-23; Luk 9:43-45)
30 Ka ba bas zin'ikan ka bʋŋ Galile gaad. On da pa'annɛ o nya'andɔlib la zug ka o da pʋ bɔɔd ye sɔ' baŋ ban bɛ si'ela.
31 Ka o yɛli ba ye, “Ba na zam Ninsaal Biig la ka zaŋ o niŋ nidib nu'usin. Ka ba na kʋʋ o. Amaa li daba atan' daar o na vʋ'ʋg kumin.”
32 Ba da pʋ gban'e pa'alkaŋa gbinnɛ, ka zɔt dabiem nɛ ban na bu'os o.
Onɛ na lieb kpɛɛm la yɛla
(Mat 18:1-5; Luk 9:46-48)
33 Ka ba keŋ paae Kapeenum, kpɛn' yin. Ka Yesu bu'os o nya'andɔlib la ye, “Bɔzug ka ya pa'a nwa'asid suorin la?” 34 Ka ba sin, bɔzugɔ ba pa'a nwa'asidnɛ taaba onɛ na an kpɛɛm ba sʋʋgin yɛla.
35 Ka Yesu zin'in ka buol o nya'andɔlib pii nɛ ayi' la, ka yɛli ba ye, “Onɛ bɔɔd ye o an kpɛɛm, on nɔkim o mɛŋi lieb biig, ka an sɔ' wʋsa tʋmtʋm.”
36 Ka o nɔk bibili zi'eli ba sʋʋgin, ka nɔk o nu'usi kuak o, ka yɛli ba ye, 37 “On mɛkama di'e bikaŋa tiraan mam yʋ'ʋr zug, o di'enɛ mam mɛŋ, ka on mɛkama di'e mam mɛŋ, pʋ di'e mam ma'aa nɛɛ, amaa o di'enɛ onɛ tʋmi m la na.” Onɛ pʋ zan'asi ti la siaki ti (Luk 9:49-50)
38 Ka Joon yɛl o ye, “Pa'anna, tinam daa nyɛ dau ka o mɔri fʋ yʋ'ʋri kat kikiris ka on ka' ti dɔllim taa la zug ka ti yɛl o ye o basim.”
39 Ka Yesu yɛli ba ye, “Da kat o, bɔzugɔ onɛ tʋm tʋʋmnyalima man yʋ'ʋr zug kʋ nyaŋi pian' bɛ'ɛd m yɛla li nya'aŋa. 40 Onɛ pʋ zan'asi ti, di'e ti nɛ. 41 Asida ka m yɛti ya ye, on wʋsa tisi ya ku'om ka ya nu mam yʋ'ʋr zug, yanamɛ an Kristo nidib la yɛla, on daana kʋ kɔ'ɔŋ o yɔɔdɛ.”
A-pan'as-sɔ' kpɛn'ɛs tʋʋmbɛ'ɛdin la yɛla
(Mat 18:6-9; Luk 17:1-2)
42 “Onɛ kɛ ka bibibis bama nwa banɛ niŋim yadda la yinne tʋm tʋʋmbɛ'ɛd, li naan aan sʋ'ʋm nɛ ban na nɔk nɛtita'ari lɔɔ kɔl o niŋgɔɔnr ka lɔb o basi atɛuk zuluŋin la.
43-44 Ka fʋ nu'ug ya'a kɛ ka fʋ tʋm tʋʋmbɛ'ɛd, fʋn fi'igimi li bas, bɔzugɔ li an sʋ'ʋm nɛ fʋn na kpɛn' arezana ka vʋe nɛ nu'ug yinne, gat fʋn na mɔr nu'us ayi' ka kpɛn' bugum teŋ ka li dit ka pʋ kpiisida.
45 Ka fʋ nɔbir ya'a kɛ ka fʋ tʋm tʋʋmbɛ'ɛd, fʋn fi'igimi li bas, bɔzugɔ li an sʋ'ʋm nɛ fʋn na kpɛn' arezana ka vʋe nɛ nɔbir yinne gat fʋn na mɔr nɔba ayi' ka ba nɔki fʋ lɔbi bas bugum teŋ.
46 Anina ka ba kʋ kpii ka bugum la mɛ pʋ kpiisida.
47 Ka fʋ nif ya'a kɛ ka fʋ tʋm tʋʋmbɛ'ɛd, fʋn kpidigimi li bas, bɔzugɔ li an sʋ'ʋm nɛ fʋn na kpɛn' Wina'am sʋ'ʋlim nɛ nif yinne gat fʋn na mɔr nini ayi' ka ba lɔbi fʋ bas bugum teŋ.
48 Anina ka zunzunya bɛ ka pʋ kpiida, ka bugum mɛ dit ka pʋ kpiisida.
49 Ba na nɔk bugum yugus nidib wʋsa nwɛnɛ yaarim nɛ.
50 “Yaarim an sʋ'ʋm, amaa yaarim mimilim ya'a yi, sɔ' na niŋ wala maali li mimiligɔ? Mɔri yaarim ya ni ka mɔr sumbʋgʋsʋm nɛ taaba.”
Mak Zug 10
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]Pu'a basʋg la yɛla
(Mat 19:1-12)
1a Ka Yesu bas zin'ikan la ka keŋ Juda sʋ'ʋlimin lɔ'ɔŋ Joodan mu'ar la. Ka nidib bɛdegʋ lɛn la'as na. Ka o pa'annɛ ba wʋʋ on ɛɛnti niŋid si'em la.
2 Ka Farisee dim sieba kena ye ba kpans o gɔs, ka bu'os ye, “Li an sʋm wada pʋʋgin ye dau kad o pu'a?”
3 Ka o lɛbisi bu'osi ba ye, “Moses da tisi ya nɔɔr ye bɔ?” 4 Ka ba yɛl ye, “Moses da siak ye, dau tun'e kad o pu'a ka sɔb gbauŋʋ li yɛla tis o.”
5 Ka Yesu yɛli ba ye, “Ya zuti da kpi'em hali ka ya pʋ siakidi di'ed pa'alʋg la kɛ ka Moses da sɔb nɔkaŋa tisi ya.
6 Amaa saŋkanɛ ka Wina'am da maal dunia la, o da maali ba nɛ dau nɛ pu'a.
7 b Ka yɛl ye, ‘Nɛ'ɛŋa yɛla ka dau na bas o ba' nɛ o ma ka la'as nɛ o pu'a.
8 Ka ba lɛn ka' ayi', amaa ba lieb nɛ yinne.’
9 Wina'am la'as si'el la, mid ka ninsaal wɛligi li.”
10 Ka ba kpɛn' yin ka o nya'andɔlib la bu'os o on yɛl si'el la gbin.
11 Ka o yɛli ba ye, “Onɛ bas o pu'a ka tɔɔm di pu'a, o anɛ pu'asan'auŋ sɔb.
12 Ala mɛnɛ pu'a ya'a bas o sid, ka tɔɔm kul dau, o mɛ anɛ pu'agɔɔndir.”
Yesu niŋ biis bareka
(Mat 19:13-15; Luk 18:15-17)
13 Ka ba mɔr biisi kɛn Yesu san'an na ye o zaŋ o nu'ugʋ pa'ali ba zug ka niŋi ba bareka. Ka o nya'andɔlib la kat nidib la.
14 Ka Yesu nyɛ, ka li pʋ niŋ o malisim. Ka o yɛli ba ye, “Kɛlli ka biis la kɛɛn m san'an na ka da kati baa, bɔzugɔ bamanam taab ka Wina'am sʋ'ʋlim la aan ba din.
15 Amɛŋa ka m yɛti ya ye, onɛ pʋ di'e Wina'am sʋ'ʋlim la wʋʋ biiga, o kʋ kpɛn' li nii.”
16 Ka o di'e biis la nɛ o nu'usi niŋ o tuon, ka pa'al o nu'usi ba zutin ka niŋi ba bareka.
Yesu nɛ arezak daan la yɛla
(Mat 19:16-30; Luk 18:18-30)
17 Ka Yesu lɛn duoe ken. Ka dau sɔ' zɔɔ kɛɛn o san'an na igin o tuon, ka bu'os o ye, “Pa'an sʋŋɔ, m na niŋ wala ka nyɛ nyɔvʋr kanɛ ka' naarɛ?”
18 Ka Yesu lɛbisi bu'os o ye, “Bɔ ka fʋ buonim ninsʋŋɔ? Sɔ' kae an sʋ'ʋm asɛɛ Wina'am gʋllim.
19 Fʋ mi' Wina'am nɔzi'ela la yɛl si'em la ye, ‘Mid ka fʋ kʋ nid bɛɛ san'am pu'a bɛɛ dau. Mid ka fʋ zu bɛɛ di ziri kasɛt bɛɛ zam sɔ'. Tisimi fʋ saam nɛ fʋ ma girima.’ ”
20 Ka dau la yɛl o ye, “Pa'anna, mam pʋn dɔl nɔzi'ela la wʋsa m biilimin sa.”
21 Ka Yesu gɔs o, ka nɔŋ o, ka yɛl o ye, “Li kpɛlim bʋn yinne. Kem kuosi fʋ la'ad wʋsa ka zaŋ ligidi la tis nɔŋ dim ka nyaan kena dɔl man. Ala ka fʋ na nyɛ kpan'am arezana ni.”
22 Ka on wʋm nɛ'ɛŋa la, o sʋnf san'am nɛ hali ka o lɔ nindaa keŋ, bɔzugɔ o da mɔr kpan'am hali.
23 Ka Yesu gɔs o nya'andɔlib la gilig ka yɛli ba ye, “Li tɔi hali nɛ banɛ mɔr areza'as la na kpɛn' Wina'am sʋ'ʋlimin.”
24 Ka o pian'ad la lidig o nya'andɔlib la. Ka Yesu lɛn yɛli ba ya'as ye, “M biisɛ, li tɔi hali ka sɔ' kpɛn' Wina'am sʋ'ʋlimin.
25 Li anɛ na'ana nɛ yʋgʋme na kpɛn' furipiim vɔɔnrin, gaad arezak daani na kpɛn' Wina'am sʋ'ʋlimin.”
26 Ka ba ya'am iank hali bɛdegʋ. Ka ba bu'os taaba ye, “Ka li ya'a an ala, anɔ'ɔnɛ na tun'e nyɛ faangirɛ?”
27 Ka Yesu gɔsi ba ka yɛli ba ye, “Li ya'a anɛ ninsaal nɛ'ɛŋa anɛ linɛ tɔi, amaa li pʋ tɔi tis Wina'am. Bɔzugɔ Wina'am san'an si'el mɛkama anɛ na'ana.”
28 Ani ka Pita yɛl o ye, “Gɔsima, tinam basnɛ si'elnam wʋsa ka dɔllif.”
29 Ka Yesu yɛli ba ye, “Amɛŋa ka m yɛti ya ye, sɔ' ya'a bas o yir bɛɛ ba'abiis bɛɛ o ma bɛɛ o ba' bɛɛ biis bɛɛ pɔɔd, man nɛ m labasʋŋ la zug,
30 o na di'e ba nɔɔr babiga saŋkaŋa nwa. O na di'e yir nɛ ba'abiis nɛ manam nɛ biis nɛ pɔɔd, ka namisʋg mɛ na paas. Amaa saŋa kanɛ kenna la, o na di'e nyɔvʋr kanɛ ka' naarɛ.
31 Nidib bɛdegʋ banɛ dɛŋ tuon na lɛb nya'aŋ ka banɛ bɛ nya'aŋ na gaad tuon.”
Yesu lɛm pian' o kum la
(Mat 20:17-19; Luk 18:31-34)
32 Ban da bɛ suori ken Jerusalem la ka Yesu bɛɛ ba tuon, ka li pak o nya'andɔlib la. Ka dabiem kpɛn' nimbanɛ da dɔlli ba la.
Ka Yesu lɛm buol o nya'andɔlib pii nɛ ayi' la lɛb kpikpɛŋ ka tu'asi ba linɛ na niŋ o,
33 ye, “Ti wa'anɛ Jerusalem. Ani ka ba na nɔk Ninsaal Biig la tis Wina'am maanmaannib kpɛɛmnam nɛ gbauŋmi'idib. Ka na pian' kʋʋs o yɛla ye o nari kum, ka na nɔk o tis banɛ ka' Jew dim la.
34 Ka ba na la' o ka tʋbis nintɔɔndi mad o, ka fieb o, hali ka kʋ o. Amaa o na vʋ'ʋg kumin daba atan' daar.”
Jemes nɛ Joon sɔsʋg la yɛla
(Mat 20:20-28)
35 Ka Zebedee biis Jemes nɛ Joon keŋ li'el Yesu san'an yɛl o ye, “Pa'anna ti bɔɔd ye ti ya'a sɔsif si'el fʋn maali lii tisi ti.”
36 Ka o bu'osi ba ye, “Bɔ ka ya bɔɔd ye m maali tisi ya?”
37 Ka ba lɛbisi yɛl o ye, “Fʋ ya'a ti di'e fʋ sʋ'ʋlim na'am la, ka zin' fʋ na'am gbauŋ zug, siakim ka ti yinne zin'inɛ fʋ datiuŋ, ka ti yinne zin'inɛ fʋ dagɔbʋg.”
38 Ka Yesu lɛbisi ba ye, “Ya zi' yanamɛ sɔsid si'ela. Ya na nyaŋi nu nwam kanɛ an namisʋg ka m ye m nu laa, bɛɛ sʋ Wina'am ku'om kanɛ ka m ye m sʋ la?”
39 Ka ba yɛl o ye, “Ti na tun'e niŋ ala.”
Ka Yesu lɛbisi ba ye, “Amɛŋa, ya na tun'e nu bʋnnuuda kan ka m na nu la ka sʋ Wina'am ku'om kanɛ ka m na sʋ la, ka kpi kum kan ka m na kpi la.
40 Amaa m lɛɛ pʋ mɔr suori na kɛ ka sɔ' zin'ini m datiuŋ bɛɛ m dagɔbʋga. Zin'iban maalnɛ digil banɛ na ti nyɛ li la.”
41 Ka o nya'andɔlib piiga la wʋm nɛ'ɛŋa la, ka gɛn'ɛd Jemes nɛ Joon.
42 Ka Yesu buoli ba la'as ka yɛli ba ye, “Ya mi' ye dunia nwa na'anam diti ba na'am ka sʋ'oe ba nidib nɛ paŋ ka teŋ la nintitada mɛ mugusid nidib la ka tʋm ban bɔɔd si'el.
43 Amaa li ka' ala nɛ yanama. Ka ninkanɛ bɛ ya sʋʋgin bɔɔd ye o lieb nintita'ar la, li sʋ'ʋm ye o siaki liebi ya tʋmtʋm.
44 Ka onɛ bɔɔd ye o niŋ kpɛɛm ya sʋʋgin la, li sʋ'ʋm ye o siaki liebi ya wʋsa tʋmtʋm.
45 Bɔzugɔ Ninsaal Biig la mɛŋ pʋ kena ye nidib tʋm tis oo, amaa ye o lɛɛ tʋm tis nidib, ka zaŋ o nyɔvʋri yɔɔ ba sam, ye nidib bɛdegʋ nyɛ yɔlisim.”
Yesu ti'eb Bartimeus
(Mat 20:29-34; Luk 18:35-43)
46 Ka ba paae Jeriko teŋin. Ka Yesu nɛ o nya'andɔlib nɛ nidib bɛdegʋ yit teŋin la. Ka zʋnzɔŋ zin' suorini sɔsid. O yʋ'ʋri da buon Bartimeus, onɛ an Timeus biribiŋ.
47 Ka on wʋm ye li anɛ Yesu onɛ yi Nazaret la, ka o pin'ili tansid ye, “Yesu, David yaaŋa, zɔmim nimbaanlig.”
48 Ka nidib la bɛdegʋ tans o ye, “Kɛl vuud.” Ka o maligim tans nɛ paŋ ye, “David yaaŋa, zɔmim nimbaanlig.”
49 Ka Yesu zi'en ka yɛl ye, “Buolim o na.” Ka ba buol o ka yɛl o ye, “Mɔr sumalisim, duom ka o buonif.”
50 Ka o duoe pidig o fuugʋ bas, ka iank tɔ'ɔtɔ keŋ Yesu san'an.
51 Ka Yesu bu'os o ye, “Fʋ bɔɔd ye m niŋ bɔɔ tisi fɔ?” Ka zʋnzɔŋ la yɛl o ye, “M Zugsɔba, kɛl ka m nyɛt.”
52 Ka Yesu yɛl o ye, “Kem kul, ka fʋ nyɛ laafi fʋn niŋi m yadda la zug.” Ka zʋnzɔŋ la nini kpɛn lak ka o dɔl Yesu.
Mak Zug 11
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]Yesu kpɛn' Jerusalem nɛ zun'or
(Mat 21:1-11; Luk 19:28-40; Jon 12:12-19)
1 Ka ba kena paae Befage nɛ Betani, tɛɛns banɛ bɛ Olif zuorin ka pʋ lal nɛ Jerusalem la. Ka Yesu tʋm o nya'andɔlib ayi'
2 ka yɛli ba ye, “Kemi teŋ kanɛ bɛ tuon la, ka ya ya'a paae ya na nyɛ bʋŋsia'asiŋ ka ba lɔɔ zi'el ka sɔ' nam pʋ ban' oo. Yidigim o na.
3 Ka sɔ' ya'a bu'osi ya ye, ‘Bɔ yɛla ka ya yidigid oo?’ Yanam yɛlim o ye, ‘Zugsɔb la bɔɔd o; amaa o na lɛbis o na.’ ”
4 Ka ba keŋ sid nyɛ ka ba lɔ li sɔ' za'anɔɔrin, suor kpikpɛŋ. Ka ban yidigid o la,
5 ka nidib zi'e anina, ka bu'osi ba ye, “Wala ka ya yidigid bʋŋ la?”
6 Ka ba lɛbis wʋʋ Yesu yɛli ba si'em la. Ka ba kɛ ka ba mɔr o keŋ.
7 Ka ba mɔr o paae Yesu san'an, ka nɔki ba fuudi pa'al bʋŋ la zug. Ka Yesu ban'a o.
8 Ka nidib bɛdegʋ yadigi ba fuud suor zug. Ka sieba keŋ pɔɔginɛ ans tiis vaandi yadig suorin la.
9 Ka nimbanɛ bɛ tuon nɛ banɛ bɛ nya'aŋ la tansidi yɛt ye, “Hosaana! Albareka bɛ nɛ onɛ kenna nɛ Zugsɔb la yʋ'ʋr zug la.
10 Albareka bɛɛ ti yaab David sʋ'ʋlim nɛ onɛ kenna nɛ Zugsɔb la yʋ'ʋr la. Hosaana! Na'am tita'ar anɛ Wina'am onɛ bɛ arezana ni la din.”
11 Ka Yesu paae Jerusalem kpɛn' Wina'am Pʋ'ʋsim Yinnɛ giligi gɔs si'el wʋsa. Ka lin daa an zaam la zug, ka on nɛ o nya'andɔlib pii nɛ ayi' la yii keŋ Betani.
Yesu pɔ nɔɔri niŋ kekaŋ
(Mat 21:18-19)
12 Ka li yimbɛog, ka ba yi Betani lɛbid Jerusalem, ka Yesu kɔ'ɔm zabid.
13 Ka o nyɛ kekaŋ ka li zi'e lalli. Ka mɔr vaandi ma'ae siaa. Ka o keŋ ye o gɔs ye li wal kekama, ka paae nyɛnɛ vaand ma'aa, lin da ka' kekama saŋa la zug.
14 Ka o yɛl tiig la ye, “Sɔ' kʋ lɛn dii fʋ wala ya'asɛ.” Ka o nya'andɔlib la wʋmi li. Yesu kpɛn' Wina'am Pʋ'ʋsim Yin (Mat 21:12-17; Luk 19:45-48; Jon 2:13-22)
15 Ka ban paae Jerusalem la, ka Yesu kpɛn' Wina'am Pʋ'ʋsim Yin ka nyɛ banɛ kuosid nɛ banɛ da'ad la ka o kadi ba yis. Ka tɛbig banɛ ti'akid ligidi la teebulnamɛ bas, la'am nɛ banɛ kuosid dawana la kʋgis mɛn.
16 O daa pʋ siak ye sɔ' lɛn gaadi kpɛn' yin la nɛ la'adɛ,
17 ka yʋ'ʋn pa'an nidib la ye, “Li pʋ sɔb Wina'am gbauŋʋn ye, ‘M yir na anɛ buudi wʋsa pʋ'ʋsim yirɛ’? Amaa yanam nɔki li maal faaung dim suak yir.”
18 Ka Wina'am maanmaannib kpɛɛmnam nɛ gbauŋmi'idib wʋm ala la, ka pin'ili ieed suoya ye ba kʋʋ o, amaa ka zɔt o dabiem, bɔzugɔ o pa'alʋg la da lidig nidib bɛdegʋ.
19 Ka zaam ti ma'ae, ka Yesu nɛ o nya'andɔlib yi teŋ kan la ni.
Kekaŋ pa'alʋg la yɛla
(Mat 21:20-22)
20 Ka bɛogʋ nie la bɛkɛung asuba ka ba dɔl suor la ken ka nyɛ kekaŋ la ka li kpi nɛ li nya'a.
21 Ka Pita tiɛn ka yɛl Yesu ye, “Pa'anna, gɔsima, tikanɛ ka fʋ sa pɔ nɔɔri niŋ la kpiya.”
22 Ka Yesu yɛli ba ye, “Niŋimi Wina'am yadda.
23 Ka asida ka m yɛti ya ye, sɔ' ya'a yɛl zuokaŋa ye, li vuom keŋ basi li mɛŋ atɛukʋn, ka siak o sʋnfʋn ye on yɛl si'el la na niŋ, ka pʋ bi'esɛ, li sid na niŋ.
24 Linzug ka m yɛti ya ye, ya ya'a pʋ'ʋsid ka sɔsid si'el, yanam niŋim Wina'am yadda ye ya di'e li, ka ya sid na di'e.
25-26 Ya ya'a zi'e pʋ'ʋsid, ka mɔr taal nɛ sɔ' ya sʋʋnrin, yanam kɛlli li bas, ka ya saam Wina'am onɛ bɛ arezana ni la mɛ na kɛɛ ya tʋʋmbɛ'ɛdi bas.”
Ba bu'os Yesu o paŋ la yɛla
(Mat 21:23-27; Luk 20:1-8)
27 Ka ba lɛm paae Jerusalem. Ka Yesu keŋ Wina'am Pʋ'ʋsim Yin, ka Wina'am maanmaannib kpɛɛmnam nɛ gbauŋmi'idib nɛ kpɛɛmnam kɛɛn o san'an na
28 ka bu'os o ye, “Anɔ'ɔn paŋ ka fʋ mɔri tʋm tʋʋm bama? Ka anɔ'ɔnɛ tisif suor ye fʋ tʋm tʋʋm bama?”
29 Ka Yesu lɛbisi ba ye, “M na bu'osi ya bu'osʋg yinne, ka ya ya'a lɛbisi li, m mɛ na yɛli ya paŋ kanɛ ka m mɔri tʋm la.
30 Joon Wina'am ku'om sʋʋb la da yinɛ Wina'am san'an na bɛɛ ninsaalib san'anɛ? Gandigimini ma.”
31 Ka ba nwa'asid taaba ye, “Ti ya'a ye, ‘Li yinɛ Wina'am san'an’ o na yɛl ye, ‘Ka bɔzug ka ya da pʋ niŋ o yadda?’
32 Ti mɛ ya'a yɛl ye, ‘Li yinɛ ninsaalib san'an na,’ li na daam nidib la sʋnya.” (Ba daa zɔtnɛ nidib la dabiem, bɔzugɔ ba wʋsa daa mi' ye Joon da anɛ Wina'am nɔdi'es.)
33 Ka ba lɛbis Yesu ye, “Ti zi'.”
Ka Yesu yɛli ba ye, “Mam mɛ kʋ yɛli ya paŋ kan ka m mɔri tʋm tʋʋm bamaa.”
Mak Zug 12
[dɛmisim gbɛlima | dɛmisimi din yi zin'isiana]Pɔgu'udib siiliŋ la yɛla
(Mat 21:33-46; Luk 20:9-19)
1 Ka Yesu pa'ali ba nɛ siilima ye, “Dau da bɛɛ maal vain tiis pɔɔg ka sɛ tiis ka mɛ pɔgu'udib dɔwɔk. O da maal garuŋ ye ba ɛɛnti tu'al tikanɛ ka ba buon ye vain la wala yisi li ku'om la. Ka basi tis pɔgu'udib la ka nwiɛn.
2 Ka vain wala bi'igir saŋa paae ka o tʋm o tʋmtʋm ye o keŋ pɔgu'udib la san'an ka ba pʋdig wala la ka tis o, o din na.
3 Ka ba gban'e o bʋ' ka o lɛbi kul zaalim.
4 Ka o lɛn tʋm nid yinne ba san'an. Ka ba nwɛ' o zug hali ka diis o nyan.
5 Ka o lɛn tʋm nid yinne ya'as. Ka ba kʋ on. Ala mɛn ka o tʋm nidib bɛdegʋ, ka ba bʋ' sieba ka kʋ sieba.
6 “Nid yinne daa kpɛlim, ka onɛ daa an o mɛŋ binɔŋir. O da tʋm o pɔgu'udib la san'an ka yɛl ye, ‘On aan m biig la, ba na na'as o.’
7 “Amaa pɔgu'udib nwa yɛl taaba ye, ‘Oŋa sʋ'oe faar la. Kɛlli ka ti kʋʋ o, ka faar la liebi ti din.’ ”
8 Ka ba gban'e o kʋ, ka lɔb o yis o pɔɔgin la bas.
9 “Dinzugɔ lɔmbɔn'ɔg nwa daana yʋ'ʋn na niŋ wala? O na kena kʋ pɔgu'udib la, ka di'e lɔmbɔn'ɔg la tiaki tis sieba.
10 Ya pʋ karim lin sɔb lɔsi'a Wina'am gbauŋʋn si'em laa? “Li sɔb ye, ‘Tampigkanɛ ka tanmɛɛdib daa nɛ'ɛs la lieb lɔdigin tampigir.
11 Nwa' anɛ Zugsɔb la niŋi li ka ti nyɛ ka li an nyalimaa ti nini ni.’ ”
12 Ba da ieednɛ suor ye ba gban'e Yesu. Amaa ka zɔt nidib la la'as bɛdegʋ la dabiem, bɔzugɔ ba mi' ye o siilimnɛ ban siiliŋ kaŋa. Ka ba bas o ka keŋ.
Ba bu'os o lampɔ yɔɔb yɛla
(Mat 22:15-22; Luk 20:20-26)
13 Ka ba tʋm Farisee dim nɛ Na'ab Herod nidib ye ba zam Yesu o pian'ad pʋʋgin.
14 Ka ba kena yɛl o ye, “Pa'anna, ti mi' ye fʋ anɛ yɛlmɛŋir sɔb, ka pʋ zɔt nidib la ninii. Fʋ pʋ gaansid nidiba, ka pa'an nidib amɛŋa mɛŋa Wina'am suori an si'em. Li dɔl suor ye ti yɔ lampɔɔ tis Na'ab Siiza bɛɛ li pʋ dɔl suorɛ?
15 Ti yɔɔm bɛɛ ti da yɔ?” Ka Yesu baŋi ba zam tʋʋma la yɛla, ka bu'osi ba ye, “Bɔɔ niŋ ka ya makidi ma? Mɔri la'af na ka m gɔs.”
16 Ka ba mɔr la'af la na tis o. Ka Yesu bu'osi ba ye, “Anɔ'ɔn footo nɛ anɔ'ɔn yʋ'ʋri sɔbi tabil li ni?” Ka ba lɛbis ye, “Li anɛ Na'ab Siiza.”
17 Ka Yesu yɛli ba ye, “Tisimi Na'ab Siiza linɛ an o din ka mɛ tis Wina'am linɛ an Wina'am din.” Ka Yesu pian'ad la lidigi ba.
Kum vʋ'ʋgir la yɛla
(Mat 22:23-33; Luk 20:27-40)
18 Ka Sadusii dim banɛ ye kum vʋ'ʋgir kae la kɛn Yesu san'an na, ka bu'os o ye,
19 “Pa'anna, Moses da sɔb ye, nid ba'abiig ya'a kpi ka bas o pu'a, ka o ka' biisɛ, on dim pʋkɔɔnr la du'a biisi tis o ba'abiig la.
20 Tɔ', ba'abiis ayɔpɔi da bɛ. Ka onɛ an kpɛɛm la di pu'a ka kpi ka pʋ bas biiga.
21 Ka onɛ tia'al la di pʋkɔɔnr la, ka mɛ kpi. Ka biig kae. Ka onɛ paas atan' la mɛ niŋ ala.
22 Ka babayɔpɔi la wʋsa di pu'a la yinne-yinne, ka kpi ka pʋ du'a biiga. Ka pu'a la mɛ yʋ'ʋn kpi.
23 Nannanna, ba ya'a ti vʋ'ʋg kuminɛ, anɔ'ɔn na an pu'a nwa sida? Bɔzugɔ babayɔpɔi la wʋsa di pu'a la.”
24 Ka Yesu lɛbisi ba ye, “Nwa' ka'anɛ yidigirɛ? Ya yidig nɛ, yanamɛ zi' Wina'am gbauŋ la gbin nɛ o paŋ la zug.
25 Kum vʋ'ʋgir daar la, nidib kʋ ti dit pu'ab bɛɛ kun sidiba. Bɔzugɔ ba wʋsa na nwɛnɛ maliaknam banɛ bɛ arezana nii an si'em la.
26 Li ya'a anɛ kum vʋ'ʋgir yɛla, ya pʋ karim Moses n sɔb si'em saŋkanɛ ka o nyɛ ka bugum dit tituudin ka Wina'am yɛl o ye, ‘Manɛ an Abraham Wina'am nɛ Isaak Wina'am nɛ Jakob Wina'am.’
27 Wina'am la ka'anɛ banɛ kpi Wina'am, amaa o anɛ nimbanɛ vʋe la Wina'am. Ya yidigya bɛdegʋ.”
Nɔɔr yɛlʋg tita'ar la yɛla
(Mat 22:34-40; Luk 10:25-28)
28 Ka gbauŋmi'idib la nid yinne wʋm ban nwa'asid nɔŋgbannwa'ar la, ka o baŋ ye Yesu lɛbis Sadusii dim la nɛ ya'am pian'ad la, ka o mɛ li'el o bu'os o ye, “Wina'am nɔɔr yɛlʋg wʋsa ni linɛ san'an gaadi ba wʋsa?”
29 Ka Yesu lɛbisi yɛl o ye, “Linɛ an yɛlkpannɛ gaadi ba wʋsa anɛ ye, ‘Israel dima, kɛlisimi. Ti Zugsɔb Wina'am anɛ Zugsɔb yinne.
30 Nɔŋim Wina'am onɛ aan fʋ Zugsɔb la nɛ fʋ sʋʋnr wʋsa nɛ fʋ siig wʋsa nɛ fʋ ya'am wʋsa nɛ fʋ paŋ wʋsa.’
31 Ka linɛ paas ayi' mɛn anɛ ye, ‘Nɔŋimi fʋ tiraan nwɛnɛ fʋ mɛŋ nɛ.’ Nɔzi'elʋg lɛn kae gaad bama ya'asɛ.”
32 Ka gbauŋmi'id la yɛl o ye, “Pa'anna, li anɛ amɛŋa ka fʋ yɛl. Wina'am anɛ yinne. Ka sɔ' lɛn kae paas o zugɔ.
33 Fʋ ya'a nɔŋ o nɛ fʋ sʋʋnr wʋsa nɛ fʋ ya'am wʋsa, nɛ fʋ paŋ wʋsa, ka nɔŋi fʋ tiraan nwɛnɛ fʋ mɛŋ, nɛ'ɛŋa gaad maana wʋsa.”
34 Ka Yesu nyɛ ka o lɛbis nɛ ya'am la, ka yɛl o ye, “Fʋ pʋ lal nɛ Wina'am sʋ'ʋlim.” Ka lin yi saŋkan la sɔ' pʋ mɔr sʋnkpi'euŋʋ na lɛm bu'os Yesu bu'osʋgɔ.
Yesu bu'osi ba Kristo la yɛla
(Mat 22:41-46; Luk 20:41-44)
35 Yesu n da pa'an nidib Wina'am Pʋ'ʋsim Yin la, ka o bu'osi ba ye, “Wala ka gbauŋmi'idib yɛl ye, Kristo anɛ David yaaŋa?”
36 Wina'am Siig Kasi paŋ kɛ ka David mɛŋ yɛl ye,
Zugsɔb la yɛli m Zugsɔb ye, “Zin'inimi m datiuŋ,
hali ka m ti kɛ ka fʋ bi'emnam bɛ fʋ nɔba teŋir.”
37 David mɛŋ ya'a buol o ye, “Zugsɔba” wala ka o na an David yaaŋa? Ka nidib bɛdegʋ kɛlisid o pian'ad nɛ sumalisim.
Yesu n sa'al nidib gbauŋmi'idib pa'alʋg la yɛla
(Mat 23:1-36; Luk 20:45-47)
38 O pa'alʋg la pʋʋgin ka o yɛl nidib la ye, “Gu'usiminɛ ya mɛŋ nɛ gbauŋmi'idib banɛ bɔɔd ye ba gɔɔnd nɛ fubɛda di'ed nidib pʋ'ʋsim da'an la.
39 Ba bɔɔdnɛ na'am zin'is la'asʋg dɔɔdin nɛ di'ema ni,
40 ka faand pʋkɔnya ya', ka ma' pʋ'ʋsid pʋ'ʋswa'a tisid Wina'am. Ba na kadi ba saria ka ba nyɛ kʋʋsbɛ'ɛd hali.”
Pʋkɔɔnr piini la yɛla
(Luk 21:1-4)
41 Ka Yesu zin' kpi'enɛ Wina'am Pʋ'ʋsim Yir ligidi daka, ka gɔsid nidib ka ba niŋid ligidi. Ka arezak dim niŋid ligidi bɛdegʋ.
42 Ka pʋkɔɔnr nɔŋdaan kena niŋ kɔbayi' ma'aa.
43 Ka Yesu buol o nya'andɔlib la, ka yɛli ba ye, “Asida ka m yɛti ya ye, pʋkɔɔnr nɔŋdaan nwa niŋ ligidi bɛdegʋ gaad nidib la wʋsa,
44 bɔzugɔ arezak dim yis nɛ ba ligidi niŋ ka kɛ bɛdegʋ. Ka on, onɛ an nɔŋdaan la, nɔk o zan'a-zan'a tis ka kɛ zaalim.”